Του Διονύση Τεμπονέρα*
Από το βήμα της Βουλής ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γ. Βρούτσης δηλώνει με στόμφο, μαζί με άλλα στελέχη της κυβέρνησης, κατά τη συζήτηση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου ότι «13η σύνταξη δεν υπήρξε ποτέ»!
Είναι γνωστή η διαμάχη που ακολούθησε, για το άρθρο 120 του Ν. 4611/2019, που θέσπισε τη 13η σύνταξη, κατά την οποία, η σημερινή κυβέρνηση, αν και ψήφισε την εν λόγω διάταξη στη Βουλή ως αξιωματική αντιπολίτευση τότε, συνεχώς αναφέρει ότι αποτέλεσε ένα προεκλογικό επίδομα που στόχο είχε «να υφαρπάξει την ψήφο των συνταξιούχων».
Η ρύθμιση, παρότι ήρθε λίγους μήνες πριν τις εκλογές και δικαίως θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι είχε «προεκλογικό άρωμα», προέβλεπε τη μόνιμη, ολόκληρη και τμηματική καταβολή στο διηνεκές και για το λόγο αυτό το επιχείρημα για εφάπαξ καταβολή (=επίδομα) δεν ευσταθεί.
Πώς μεθοδεύτηκε η κατάργησή της
Έχει όμως σημασία να δούμε την τακτική που ακολούθησε η κυβέρνηση όλο το προηγούμενο διάστημα, για την καταβολή του «δώρου» στους συνταξιούχους ώστε να εξάγουμε συγκεκριμένα συμπεράσματα:
1. Απρίλιος 2019. Ο Κ. Μητσοτάκης δηλώνει από την Κύπρο ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Η κυβέρνηση αυτή δεν έμαθε τίποτα από τα λάθη του παρελθόντος. Και με πάσα ειλικρίνεια, δεν θέλω μια κοινωνία η οποία στηρίζεται στα δώρα των Χριστουγέννων. Οι νέοι Έλληνες δεν θα έπρεπε να περιμένουν το δώρο των Χριστουγέννων στο τέλος της χρονιάς».
2. Μάιος 2019. Από το βήμα της Βουλής ο Μ. Βορίδης δηλώνει απευθυνόμενος στην κυβερνητική πλειοψηφία: «Ποια 13η σύνταξη να εγγυηθούμε; Δεν υπάρχει τέτοια. Μόνο στη ρητορική σας υπάρχει». Λίγο μετά έλεγε βέβαια ότι, αφού η Ν.Δ. ψήφισε το άρθρο «την δεσμεύει».
3. Σεπτέμβριος 2019. Ο πρωθυπουργός πλέον Κ. Μητσοτάκης δηλώνει στη ΔΕΘ: «Διατηρείται, τέλος, το έκτακτο επίδομα των συνταξιούχων, που φέτος καταβλήθηκε πρόωρα ως προεκλογικός 'μποναμάς'. Θα καταβληθεί στο τέλος του 2020».
4. Γενάρης 2020. Ο Άδ. Γεωργιάδης δηλώνει σε τηλεοπτική εκπομπή (Open TV): «Λεφτά για 13η σύνταξη δεν υπάρχουν».
5. Φεβρουάριος 2020. Ο Γ. Βρούτσης δηλώνει στη Βουλή ότι «13η σύνταξη δεν υπήρξε ποτέ. Ήταν προεκλογικό επίδομα».
Αμέσως μετά κυκλοφορεί «διαρροή» του προσχεδίου του ασφαλιστικού νομοσχεδίου σε φιλοκυβερνητικά μέσα, όπου γινόταν λόγος για μια εφάπαξ παροχή, η οποία θα δινόταν κάθε Χριστούγεννα, στους συνταξιούχους.
"Δαπάνη πρόνοιας"...
Ακολουθεί λίγες μέρες μετά η επίσημη ανάρτηση του νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό στη δημόσια διαβούλευση. Το κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης τροποποιείται και αναφέρεται σε «δαπάνη πολιτικών κοινωνικής ασφάλισης, πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης και Υγείας».
Από το τελικό κείμενο όμως που κατατίθεται στη Βουλή αφαιρείται ο όρος «κοινωνικής ασφάλισης» και πλέον γίνεται αναφορά μόνο σε «δαπάνη πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης και υγείας», βάζοντας τελικά οριστική «ταφόπλακα» στη χορήγηση της 13ης σύνταξης.
Ποιο είναι συμπέρασμα λοιπόν;
1. Η κυβέρνηση εξαπάτησε τους συνταξιούχους τόσο προεκλογικά όσο και μετά τις εκλογές. Υποσχέθηκε να διατηρήσει τη 13η σύνταξη έστω με τη μορφή επιδόματος και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μην δώσει απολύτως τίποτα.
2. Με τη ρύθμιση του νομοσχεδίου που αναφέρεται στην κατάργηση της 13ης σύνταξης προβλέπεται η αντίστοιχη δαπάνη να κατευθυνθεί πρώτα στην αποπληρωμή των αναδρομικών αυξήσεων σε κύριες και επικουρικές συντάξεις και ό,τι απομείνει θα πληρωθεί ενδεχομένως ως μέρισμα «προνοιακού χαρακτήρα» στα τέλη του έτους. Επειδή όμως από τα 970 εκατ. του προϋπολογισμού, που είχαν εγγραφεί ως δαπάνη για τη 13η σύνταξη τα 440 εκατ. θα αναλωθούν στον παραπάνω σκοπό, προκύπτει ότι το μέρισμα θα είναι αντίστοιχο με το μέρισμα του Δεκεμβρίου του 2019, δηλαδή θα αφορά περιορισμένο αριθμό δικαιούχων και χαμηλό ποσό. Συνεπώς η κυβέρνηση με ένα άρθρο «πετσοκόβει» και τη 13η σύνταξη και το κοινωνικό μέρισμα.
3. Η σπουδή των κυβερνόντων να αποδείξουν ότι το «δώρο» δεν υπήρξε ποτέ στοχεύει στο να σβήσει από τη συλλογική εργατική μνήμη τη διεκδίκηση και της 13ης και της 14ης σύνταξης, που ίσχυε μέχρι και το 2012. Η επανάκτηση των απωλειών του εισοδήματος για τους συνταξιούχους εκφράστηκε με τον Ν. 4611/2019 και ήταν μια ελάχιστη ένδειξη επιστροφής των απωλειών σε εκείνους που έχασαν έως και το 45% του εισοδήματός τους.
4. Αυτό που όμως θέλει η κυβέρνηση είναι να ανοίξει τη συζήτηση για την κατάργηση του «δώρου» στον ιδιωτικό τομέα. Ξέρει πολύ καλά ότι αν σβήσουν από τη μνήμη των συνταξιούχων τα δώρα, μπαίνουν σε αμφιβολία και τα δώρα των εργαζομένων. Γι' αυτόν τον λόγο άλλωστε ενοχλεί η ονομασία «13η σύνταξη». Γιατί πώς αλλιώς θα εξηγήσει κανείς το γεγονός, ότι λεγόταν 13η σύνταξη τα 400 ευρώ που λάμβαναν οι συνταξιούχοι ως δώρο Χριστουγέννων έως το 2012 (πριν τα «κόψει» ο ίδιος υπουργός), ενώ δεν είναι «δώρο» τα 500 ευρώ, για 800.000 χαμηλοσυνταξιούχους που λάμβαναν πλήρες το ποσό με βάση τα επίσημα στοιχεία;
Δυστυχώς και τμήμα της Αριστεράς πέφτει στην παγίδα να χρησιμοποιεί τη λέξη «επίδομα» για τον Ν.4611/2019, παραβλέποντας τα ανωτέρω.
Ελπίζουμε οι συνταξιούχοι και οι εργαζόμενοι να συνεχίσουν τον αγώνα -όπως έκαναν και στην πρόσφατη απεργία- για να ανακτήσουν όσα άδικα στερήθηκαν από τις μνημονιακές πολιτικές της τελευταίας δεκαετίας.
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος - εργατολόγος
