Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Το να προσπαθείς να φανταστείς το μέλλον, όταν είναι δωρεάν, δεν βλάπτει. Αλλά, αν έχεις πρόθεση, εκτός από το να το προβλέψεις, να το σχεδιάσεις κιόλας, ίσως χρειαστεί να πληρώσεις και κάτι. Σε ειδικούς, φυσικά, με όσο το δυνατόν πιο βαριά ακαδημαϊκά προσόντα και πλούσια βιογραφικά. Ιδεωδώς αποφοίτους Yale, Harvard, Columbia και φυσικά LSE, οπωσδήποτε LSE. Εννοείται κατόχους MBA, προτιμότερο άνω του ενός. Αν παίζει και κανένα Νόμπελ, ακόμη καλύτερα.
Ανακοίνωσε η κυβέρνηση τη συγκρότηση επιτροπής που θα εκπονήσει νέο σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Πρέπει να είναι το δέκατο ή ενδέκατο αντίστοιχο σχέδιο που έχει παραγγελθεί και δημοσιοποιηθεί απ’ το 2010 και μετά. Υπήρξαν σχέδια που ανατέθηκαν από τις κυβερνήσεις σε μελετητικές εταιρείες, σε ερευνητικά ινστιτούτα, σχέδια που παρήγγειλε η περίφημη Task Force του πρώτου και του δεύτερου Μνημονίου, άλλα που ανέθεσαν ο ΣΕΒ, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Ελληνογερμανική Συνεργασία, μελέτες που έκαναν τράπεζες και επιμελητήρια, επιβλητικά συνέδρια με λαμπερές συμμετοχές, φυσικά και τα περίφημα ετήσια συνέδρια του “Economist”, στα οποία κυβερνήσεις ή αξιωματικές αντιπολιτεύσεις παρουσίαζαν την προγραμματική πραμάτεια τους.
Όλες οι μελέτες, λίγο - πολύ, αφού κατέγραφαν τις διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας που υποτίθεται ότι οδήγησαν και στην κατάρρευσή της («εσείς φταίτε, ρε»), προέβαλλαν ένα σχέδιο ανάπτυξης για την επόμενη δεκαετία προτείνοντας κλάδους δραστηριότητας στους οποίους η χώρα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις και, επομένως, πρέπει να διαμορφώσει πολιτικές διευκόλυνσής τους.
Όλες οι κυβερνήσεις που εφάρμοσαν τα τρία Μνημόνια, τα οποία συνέβαλαν στην υποβάθμιση, την παρακμή ή και τη διάλυση της παραγωγικής βάσης της χώρας, πρέπει να έχουν σωρεύσει αρκετές δεκάδες μελέτες - σχέδια ανάπτυξης δεκαετούς πνοής. Κανείς δεν ξέρει πού βρίσκονται, πώς αξιοποιήθηκαν, αν είχαν πράγματι αξία μεγαλύτερη από το χαρτί στο οποίο τυπώθηκαν.
Διασώζονται, πιθανότατα, στο Διαδίκτυο, αλλά ο εντοπισμός τους δεν θα πρόσφερε κάτι περισσότερο από το να ερευνηθεί αν και τι κόστισαν στο Δημόσιο, παρότι τελικά κατέληξαν στα άχρηστα. Κι αυτό δεν έχει σχέση με τη δουλειά και τον κόπο που φιλότιμα μπορεί να κατέβαλαν οι ειδικοί επιστήμονες - τεχνοκράτες που εκπόνησαν αυτές τις μελέτες. Αλλά με την πολιτική απαξίωση και τον επικοινωνιακό ευτελισμό τους από αυτούς που τις παρήγγειλαν.
Για παράδειγμα το Μαξίμου, ανακοινώνοντας τη σύνθεση της τελευταίας επιτροπής υπό τον Χρ. Πισσαρίδη, που θα εισηγηθεί έναν ακόμη ανασχεδιασμό της ελληνικής οικονομίας, διακηρύσσει εξαρχής ως πρώτο καθήκον την αναθεώρηση του αναπτυξιακού σχεδίου της προηγούμενης κυβέρνησης. Καμιά έκπληξη, το έχουμε εμπεδώσει ότι προτεραιότητά τους είναι το ξήλωμα.
Και ποιο ήταν το σχέδιο της προηγούμενης κυβέρνησης; Υπάρχει κανείς εκεί στο Μαξίμου που μπορεί να το περιγράψει, έστω σε τίτλους, και να υποδείξει σε ποια σημεία του έχει αυτή η κυβέρνηση θεμελιώδεις διαφωνίες; Υπάρχει κάποια καινούργια ιδέα, πέρα από τις κοινοτοπίες για τον τουρισμό, την ενέργεια, τη μεταποίηση τροφίμων, το λιανεμπόριο και την αγροτική παραγωγή;
Υπάρχει κάτι άλλο εκτός από τα αυτονόητα περί «Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης», στην οποία έτσι κι αλλιώς προσχωρούν εκόντες άκοντες επιχειρήσεις και καταναλωτές, όχι γιατί ακολουθούν κάποιον κεντρικό σχεδιασμό, αλλά γιατί η αγορά δημιουργεί τετελεσμένα; Και τι απέγιναν οι διαπιστώσεις και οι συναινέσεις των παραγωγικών φορέων για τα δυναμικά παραγωγικά πεδία κάθε μιας από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, στα αντίστοιχα περιφερειακά συνέδρια που οργάνωσε το 2018 η προηγούμενη κυβέρνηση; Υλοποιήθηκε έστω κι ένας από τους στόχους τους;
Αν υποθέσουμε ότι ο κύκλος της «δημιουργικής καταστροφής» της ελληνικής οικονομίας έχει πράγματι κλείσει, όντως αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή αναστοχασμού γύρω από το μοντέλο που πρέπει να χτιστεί πάνω στα ερείπια των Μνημονίων και της μεταμνημονιακής εποπτείας, πάνω στον ρόλο αυτής της οικονομίας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.
Οι κατά τα λοιπά συμπαθείς ακαδημαϊκοί και τεχνοκράτες, με τον συνήθως νεοφιλελεύθερο οίστρο και τους αγοραίους δογματισμούς, είναι μάλλον απίθανο να αποτρέψουν τη μεγάλη αρπαχτή που εξελίσσεται εις βάρος της εναπομείνασας παραγωγικής βάσης της χώρας. Ενδεχομένως και να την επισπεύσουν κιόλας.
