Του Διονύση Τεμπονέρα*
Μεγάλη δήθεν «έκπληξη» προκάλεσε το δημοσίευμα του Reuters που ανέφερε ότι το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων επεξεργάζεται σχέδιο είσπραξης οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία μέσω της παραχώρησής τους σε ξένα funds προκειμένου να αντλήσει άμεσα έσοδα.
Ουσιαστικά αποκαλύφθηκε το μέρος μια πολύ ευρύτερης πρωτοβουλίας, που έχει ήδη παρουσιαστεί στο Μέγαρο Μαξίμου και βρήκε ευήκοα ώτα.
Το εν λόγω σχέδιο περιλαμβάνει την τιτλοποίηση μέρους ή και του συνόλου των οφειλών των ιδιωτών προς το Δημόσιο, τον ΕΦΚΑ και τους δήμους με ένα μοντέλο αντίστοιχο μ’ αυτό των κόκκινων δανείων των τραπεζών, αλλά και των οφειλών προς τη ΔΕΗ.
Το Δημόσιο, σύμφωνα με το σχέδιο, θα πουλήσει σε ιδιώτες πακέτα οφειλών σε ένα κλάσμα της αξίας τους εξασφαλίζοντας εδώ και τώρα «ζεστό χρήμα» έναντι μελλοντικών πιθανών εισπράξεων.
Οι οφειλές που μπορούν να τιτλοποιηθούν συνολικά ξεπερνούν τα 140 δισ. ευρώ, όμως ένα μικρό ποσοστό από αυτές είναι επιδεκτικές είσπραξης.
Η κατάσταση είναι win - win για όλους; Όχι ακριβώς. Το Δημόσιο εισπράττει από την πώληση των οφειλών προκαταβολικά, οι εταιρείες - funds ξεκινούν πογκρόμ κατασχέσεων - πλειστηριασμών και πιθανότατα κερδίζουν από την ονομαστική αξία των οφειλών που κατορθώνουν να εισπράξουν μέσω σχετικής προμήθειας, οι οφειλές του κράτους μειώνονται αισθητά και άρα και τα νούμερα που καίνε εμφανίζονται καλύτερα (π.χ. ελλείμματα ασφαλιστικών ταμείων) κ.λπ.
Μεγάλοι χαμένοι όμως είναι οι πολίτες.
Αρχικά είναι ντροπή για το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το οποίο έχει και μάλιστα ισχυρό εισπρακτικό μηχανισμό (ΚΕΑΟ), να παραδέχεται ουσιαστικά την αδυναμία των υπηρεσιών του να κάνουν τη δουλειά τους. Το ΚΕΑΟ έχει έναν σύνθετο και αποτελεσματικό μηχανισμό εντοπισμού και είσπραξης των οφειλομένων με πληροφοριακά συστήματα που έχουν τη δυνατότητα να ξετρυπώσουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Ελέγχεται βέβαια η φήμη ότι όταν κάποιος «ημέτερος» στριμώχνεται από τον μηχανισμό, τότε χτυπάει το τηλέφωνο και παγώνουν όλα...
Επιπλέον, η τιτλοποίηση των οφειλών για πρώτη φορά είχε προταθεί επί Αλογοσκούφη το 2007 και έχει επανέλθει ξανά και ξανά στο προσκήνιο. Υπάρχουν νομικές ενστάσεις αν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, ειδικά όσο η χώρα βρίσκεται σε ειδικό καθεστώς δανεισμού.
Η ουσία είναι όμως αλλού. Αν η κυβέρνηση ήθελε να εισπράξει τις οφειλές από τους κακοπληρωτές, έχει όλα τα μέσα να το κάνει. Την ενδιαφέρουν όμως δύο πράγματα:
* Πρώτον να ντιλάρει και πάλι με τα “κοράκια” του εξωτερικού και του εσωτερικού δίνοντας τις οφειλές για ένα κομμάτι ψωμί με τις ανάλογες προμήθειες.
* Δεύτερον να αποφύγει το πολιτικό κόστος από τις εικόνες αστυνομικών να εισβάλλουν στα σπίτια των ανθρώπων και να τους πετάνε έξω, σκηνές που ζήσαμε πρόσφατα στην Ισπανία. Βλέπετε, οι εισπρακτικές θα εφαρμόσουν τον νόμο και την τάξη δίχως την ευθύνη να την φέρει, π.χ., ο αρμόδιος υπουργός...
Το επιχείρημα ότι πρόκειται για μεγαλοοφειλέτες και όχι για μικρομεσαίους που καταστράφηκαν την περίοδο της κρίσης δεν αντέχει στην κοινή λογική, αφού αφενός ο διαχωρισμός αυτός είναι ανέφικτος και επιπλέον ο καθένας γνωρίζει ότι επιδεκτικά είσπραξης είναι τα πρόσφατα δημιουργηθέντα χρέη και όχι όσα προέρχονται από ΑΦΜ φαντάσματα.
Συνεπώς, άσχετα αν το σχέδιο ναυάγησε ή όχι, η ευθύνη βαρύνει εξολοκλήρου την κυβέρνηση, που βάζει στο στόχαστρο ξανά τη λαϊκή περιουσία.
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος - εργατολόγος
