Πίσω από τις νομικίστικες διατυπώσεις και τους ουδέτερους όρους της συγκεκριμένης τροπολογίας («σύνδεσμος», «δημιουργία ομάδων εργασίας» κ.λπ.) τα μέτρα αυτά προβλέπουν τα εξής:
Αφενός τη δυνατότητα της ΕΥΠ να τοποθετεί μόνιμο εγκάθετό της σε κάθε επιχείρηση του ευρύτερου δημόσιου τομέα και αφετέρου τη δυνατότητα να μετατρέπει, σε συνεργασία με τη διοίκηση, όποιους και όσους υπηρεσιακούς θέλει, σε μόνιμους πληροφοριοδότες της.
Για να διασφαλιστεί μάλιστα ότι οι υπηρεσίες θα συμμορφώνονται και θα συνεργάζονται, θα δεσμεύονται και γραπτώς έναντι της ΕΥΠ με κάτι που ονομάζεται «μνημόνιο συνεργασίας».
Στην εισηγητική έκθεση της τροπολογίας μάλιστα αναφέρεται ότι «προβλέπεται η δυνατότητα της ΕΥΠ να υπογράφει μνημόνια συνεργασίας με φορείς του Δημοσίου, ιδίως δε (αλλά όχι περιοριστικώς) με φορείς των οποίων οι αρμοδιότητες έχουν προδήλως στενή συνάφεια με επιμέρους αρμοδιότητες και λειτουργίες της ΕΥΠ».
Αυτό το «όχι περιοριστικώς» σημαίνει ότι η ΕΥΠ θα μπορεί να εγκαθίσταται και να ανακατεύεται όπου νομίζει και να αποκτά πρόσβαση σε πληροφορίες που δεν αφορούν απαραιτήτως τις αρμοδιότητές της. Προκύπτουν λοιπόν τα εξής ερωτήματα:
* Τα μνημόνια αυτά θα είναι υποχρεωτικά;
* Υπάρχει νόμιμη βάση στο να υποχρεωθούν όλες ανεξαιρέτως οι δομές του Δημοσίου να συνάπτουν γραπτές συμφωνίες με την ΕΥΠ κατ’ απαίτησή της;
* Τα μνημόνια αυτά θα είναι απόρρητα; Στην τροπολογία αναφέρεται ότι δεν θα δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αυτό δεν σημαίνει κάτι. Θα έχουν πρόσβαση σε τέτοια έγγραφα οι επιτροπές της Βουλής; Θα μπορεί ένας βουλευτής να κάνει αίτηση κατάθεσης εγγράφων και να τα πάρει; Διότι το τι θα γράφεται στα μνημόνια αυτά και πώς θα διατυπώνεται έχει τεράστια σημασία.
* Πώς θα επιλέγονται οι υπηρεσιακοί πληροφοριοδότες μέσα σε κάθε φορέα; Με ποια κριτήρια; Θα υποχρεώνονται από την υπηρεσία να συμμετάσχουν σε «ομάδες εργασίας» ή θα προφέρονται εθελοντικά; Τι υποχρεώσεις, τι δεσμεύσεις και τι διασφαλίσεις θα έχουν;
Η συντηρητική λογική απαντάει σε όλα αυτά ότι δουλειά της ΕΥΠ είναι να προστατεύει την εθνική ασφάλεια. Επομένως όσο μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων έχει, τόσο καλύτερα για την εθνική ασφάλεια. Αυτή είναι μια καλή απάντηση για τις μυστικές υπηρεσίες του τσάρου, αλλά καθόλου καλή απάντηση για μια συνταγματική δημοκρατία. Και αυτό για τον εξής λόγο: Γιατί, όσο ακαθόριστα είναι τα όρια των αρμοδιοτήτων της ΕΥΠ, είναι προφανές ότι οι δυνατότητες που της παρέχονται με τη συγκεκριμένη τροπολογία είναι κατά πολύ ευρύτερες.
Τι έχουμε λοιπόν εδώ: Τη δυνατότητα, πλέον, της ΕΥΠ να στήνει και να λειτουργεί μόνιμα δίκτυα πληροφοριοδοτών σε όποια δημόσια υπηρεσία της κάνει κέφι. Χρησιμοποιώντας μάλιστα υπαλλήλους της ίδιας της υπηρεσίας. Πράγμα που θυμίζει παλαιότερες εποχές, όταν οι υπηρεσίες παρακολούθησης πολιτών και συλλογής πληροφοριών, ήταν οργανωμένες σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου.
Έτσι η ΕΥΠ θα γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα, θα μπορεί να διατηρεί φακέλους, θα έχει λόγο στην υπηρεσιακή ανέλιξη του προσωπικού, ειδικά σε θέσεις ευθύνης, θα μπορεί να ασκεί πιέσεις και να παρεμβαίνει στη δουλειά κάθε φορέα του Δημοσίου. Και από εδώ προκύπτουν νέα ερωτήματα:
* Ποιος διασφαλίζει λοιπόν ότι με τόσες δυνατότητες η ΕΥΠ θα περιοριστεί στην προστασία της εθνικής μας ασφάλειας, όταν κανένας απολύτως έλεγχος δεν προβλέπεται;
* Ποιος μας διαβεβαιώνει ότι δεν θα έρθουμε αντιμέτωποι με ένα παρακράτος που θα λύνει και θα δένει σε όλο το Δημόσιο; Που θα δουλεύει για το συμφέρον της κυβέρνησης και όχι για την ασφάλεια της χώρας; Που θα φακελώνει πολιτικούς και συνδικαλιστικούς αντιπάλους; Που δεν θα αυτονομηθεί παίζοντας τα δικά του παιχνίδια;
Αυτά είναι τα ερωτήματα που αφορούν τη δημοκρατία και τις συνταγματικές ελευθερίες.
Η απάντηση της κυβέρνησης είναι ότι εγγύηση για τη λειτουργία της ΕΥΠ εντός συνταγματικών πλαισίων είναι ένας άνθρωπος για τον οποίο το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι έχει δεκαετή επαγγελματική προϋπηρεσία στη φύλαξη της αμερικανικής πρεσβείας. Για τον οποίο η κυβέρνηση εμφανίστηκε αποφασισμένη να υπερβεί κάθε όριο αξιοπρέπειας προκειμένου να τον τοποθετήσει εκεί. Και ο οποίος θα αναφέρεται απ’ ευθείας στον πρωθυπουργό. Ακούγεται καθησυχαστικό;
Φανταζόμαστε ότι ο κ. Γεραπετρίτης θα μπει στον κόπο να απαντήσει στα ερωτήματα που θέτουμε.
