Ήταν ένα χειμωνιάτικο πρωινό του 2019, λίγες μέρες πριν από την ψηφοφορία στη Βουλή για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Το γραφείο του πολιτικού ιδρύματος στην Ελλάδα ενός γερμανικού κόμματος, πολύ κοντά στη Νέα Δημοκρατία, είχε διοργανώσει μια κλειστή μάζωξη, με μία και μοναδική αγωνία. Τι θα κάνει η Ν.Δ. με τις Πρέσπες, εάν γίνει κυβέρνηση; Θα συνεχίσει να μιλά περί “προδοσίας” ή θα δρέψει τους καρπούς “της ιστορικής συμφωνίας” για την ειρήνη στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, αφήνοντας κατά μέρος την “εθνικιστική” και “λαϊκιστική” αντιπολιτευτική ρητορεία;
Καλεσμένος από πλευράς Ν.Δ. ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος ακροδεξιάς καταγωγής, ο οποίος φρόντισε να πει αυτά που ήθελαν να ακούσουν οι οικοδεσπότες: “Τη Συμφωνία δεν θα την ψηφίσουμε, αλλά αν περάσει, θα έχει περάσει. Τέλος!”
Αυτή η προαναγγελθείσα “κωλοτούμπα” της Ν.Δ. στην εξωτερική πολιτική, μαζί με τις μονότονες διαβεβαιώσεις κορυφαίων στελεχών της στον ξένο Τύπο ότι “αποδεχόμαστε όλες τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα έναντι των εταίρων και των δανειστών” -η πιο πρόσφατη από τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, χθες στο “Handelsblatt”-, έχουν στρώσει το χαλί για τη σημερινή επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Βερολίνο.
Μια επίσκεψη, η οποία υπό άλλες συνθήκες -χωρίς την οικονομική και προσφυγική κρίση, χωρίς το δράμα και τις κόντρες τριών Μνημονίων, χωρίς τη δυναμική εμφάνιση της Νέας Δεξιάς στην Ευρώπη- μπορεί να είχε πανηγυρικό χαρακτήρα.
Το “κλειδί” της εμπιστοσύνης
Πιθανότατα η Χριστιανοδημοκράτισσα Άνγκελα Μέρκελ θα υποδεχόταν με ανοιχτές αγκάλες τον “αδελφό” της στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Κυριάκο Μητσοτάκη, εάν δεν είχε προηγηθεί η εμπειρία της με τον Αντώνη Σαμαρά, στην κυβέρνηση του οποίου ήταν υπουργός ο Μητσοτάκης, και εάν δεν είχε χτίσει μια... παράξενη σχέση εμπιστοσύνης με τον “αριστεριστή”, σύμφωνα με το κόμμα της, Αλέξη Τσίπρα.
Ωστόσο, τώρα, η μεγαλύτερη προσδοκία της ελληνικής κυβέρνησης από τη σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη-Μέρκελ είναι να “ενισχυθεί”, όπως κομψά το διατύπωσε ο Σταϊκούρας, “η αμοιβαία εμπιστοσύνη μας”.
Όσο για τη γερμανική πλευρά, δηλώνει ότι προτιμά να μην εκφράσει προσδοκίες: “Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του νέου πρωθυπουργού της Ελλάδας”, δήλωσε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στο Βερολίνο, “πρόκειται για ένα ωραίο ραντεβού, στο οποίο προσβλέπουμε για μια πραγματικά ευρεία ανταλλαγή, για θέματα τα οποία συνδέουν τη Γερμανία και την Ελλάδα διμερώς, αλλά βεβαίως πρωτίστως ως κοινούς Ευρωπαίους εταίρους. Αυτό είναι που θα ήθελα τώρα να εκφράσω ως προσδοκία. Και πέρα από αυτό δεν υπάρχουν προσδοκίες που θα είχα να εκφράσω”.
Το “αγκάθι” των πλεονασμάτων…
Ποια είναι η προσδοκία την οποία κανείς δεν θέλει να ομολογήσει; Η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, κάτω από το 3,5% του ΑΕΠ. Αυτή ήταν η βασική προεκλογική εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη - και για να γίνει πράξη, θα πρέπει να πειστούν οι εταίροι, με πρώτη και καλύτερη τη Γερμανία.
Φαίνεται, όμως, ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν... βιάζεται να υλοποιήσει τις υποσχέσεις της. Σύμφωνα με τον Σταϊκούρα -στη συνέντευξη στο “Handelsblatt”-, στο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2020 θα τηρηθεί απαρέγκλιτα ο στόχος του 3,5%.
Είναι προφανές ότι ο Μητσοτάκης δεν σκοπεύει να φέρει σήμερα τη Μέρκελ σε... δύσκολη θέση. Η καγκελάριος έχει δεσμευτεί στη γερμανική Βουλή ότι τα δάνεια των Μνημονίων θα επιστραφούν μέχρι κεραίας. Και δεν έχει καμία διάθεση, ειδικά εάν δεν δέχεται πιέσεις από την Ελλάδα, σε συνδυασμό με μια πειστική αντιπρόταση, να πάει στη Βουλή της για να περάσει τη μείωση των πλεονασμάτων, η οποία θα εκληφθεί όχι μόνο από την αντιπολίτευση αλλά και από πολλούς μέσα στο ίδιο της το κόμμα -κακώς- ως μείωση των εγγυήσεων αποπληρωμής των δανείων.
...και η αντιπρόταση
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε διατυπώσει μια πειστική αντιπρόταση, ώστε να μειωθούν τα πλεονάσματα από το 2020 κατά μία μονάδα, την οποία δεν αρνιόταν να συζητήσει το Βερολίνο. Υπήρχαν, μάλιστα, βάσιμες εκτιμήσεις ότι τελικά θα γινόταν αποδεκτή.
Αυτή την αντιπρόταση την πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων ο Μητσοτάκης, θεωρώντας προεκλογικά ότι θα θαμπώσει τους εταίρους με τον… μεταρρυθμιστικό του ζήλο. Μετεκλογικά, κάνει πίσω και αποφεύγει να διαπραγματευτεί τη μείωση, ώστε να αποφύγει ένα “νάιν”, το οποίο δεν μπορεί να διαχειριστεί επικοινωνιακά.
Μάλιστα, το Γραφείο Τύπο του πρωθυπουργού ποιεί εκ προοιμίου την ανάγκη φιλοτιμία, με ένα... συγκλονιστικό εφεύρημα: Χαρακτηρίζει την επίσκεψη Μητσοτάκη “την πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στο Βερολίνο” μετά τη δεκαετή κρίση.
“Ο κ. Μητσοτάκης”, συνεχίζει η ανακοίνωση, “δεν ταξιδεύει στη γερμανική πρωτεύουσα για να θέσει θέματα που μπορούν να λυθούν με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το Eurogroup, αλλά για να συζητήσει με τη Γερμανίδα καγκελάριο τα ζητήματα που αφορούν το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης, όπως η ασφάλεια και η συνεργασία στη νοτιοανατολική Ευρώπη και ασφαλώς ο ρόλος μιας ισχυρής Ελλάδας στη γειτονιά μας και στην Ε.Ε.”.
Ν. Παππάς: “Υποκριτική” διαπραγμάτευση
Για τον τομεάρχη Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκο Παππά, είναι απολύτως “υποκριτική” η ρητορική της Ν.Δ. περί επαναδιαπραγμάτευσης των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων, καθώς εκτιμά ότι το 3,5% αποτελεί «κλειδί της οικονομικής της πολιτικής», το οποίο θα φέρει ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο που περιλαμβάνει ραγδαίο κύμα ιδιωτικοποιήσεων, το 1 προς 5 στο Δημόσιο, την ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού.
Ο Παππάς θεωρεί ότι στη συνάντηση Μητσοτάκη-Μέρκελ «θα ‘κλειδώσει’ αυτό που ξεκίνησε να περιγράφεται ως πολιτική από τη συνάντηση του πρώτου με τον κ. Ρέγκλινγκ, όπου ο κ. Μητσοτάκης έσπευσε να ακυρώσει τη μείωση των πλεονασμάτων που είχαμε πετύχει εμείς», ανέφερε σε συνέντευξή του στον Real fm, συμπληρώνοντας ότι «με Τσίπρα τα πλεονάσματα ήταν στο 2,5%, με Μητσοτάκη στο 3,5%».
Με αυτή την πολιτική, όπως τόνισε, «τα όποια μέτρα φοροελάφρυνσης είναι προφανές ότι ακυρώνονται. Το σχέδιο του προϋπολογισμού του 2020 θα έρθει σε μερικές εβδομάδες στη Βουλή και αυτά τα μέτρα δεν θα είναι μέσα».
Βροντερή απουσία
Από την ατζέντα του πρωθυπουργού σήμερα στο Βερολίνο ξεχωρίζει μια βροντερή απουσία. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στις γερμανικές αποζημιώσεις. Πρόκειται για παράλειψη του γραφείου Τύπου; Ή μήπως είναι κι αυτό θέμα που λύνεται στο Eurogroup;
Εκτός κι αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφάσισε να είναι η πρώτη που θα παραιτηθεί των ελληνικών αξιώσεων.
