«Ψυχραιμία» συνιστά ο εντεταλμένος ερευνητής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών Δημήτρης Αβτζής και χαρακτηρίζει «αχρείαστη κινδυνολογία αυτή τη στιγμή», τα όσα ακούγονται όχι από ειδικούς, αλλά από διάφορους δημοσιολογούντες περί άμεσου κινδύνου για ολοκληρωτική καταστροφή του πευκοδάσους Σέιχ Σου, εξαιτίας του φλοιοφάγου σκαθαριού Tomicus piniperda.
Ως ειδικός στη Δασική Εντομολογία και τη Δασοπροστασία, εξηγεί ότι «μόνο μέσα από ειδικές μελέτες μπορεί κάποιος να καταλήξει σε ένα τέτοιο συμπέρασμα και όχι χωρίς στοιχεία». Το συγκεκριμένο σκαθάρι, όπως μας είπε ο Δ. Αβτζής, δεν είναι κάποιος νέος επισκέπτης και δεν εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια στο Σέιχ Σου, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι. Ενδημεί μαζί με πολλά άλλα έντομα εδώ και πολλά χρόνια στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης όπως και σε άλλες δασικές εκτάσεις ανά την Ελλάδα και την Ευρώπη, τον κόσμο. Έγινε «πρόβλημα» εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού του, κάτι που -όπως εκτιμά- οφείλεται και στις κλιματικές συνθήκες. Πέρυσι είχαμε έναν ήπιο χειμώνα, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός του σκαθαριού να παραμείνει ενεργός, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι «κχύπησε» κυρίως στο πιο γερασμένο και τεχνητό κομμάτι του δάσους. Το Tomicus piniperda «αγαπά» τα γέρικα και αδύναμα πεύκα.
"Ό,τι μπορεί να γίνει ξεκίνησε"
Αναφορικά με το πώς θα σταματήσει το καταστροφικό του έργο στο Σέιχ Σου, ο Δ. Αβτζής απαντά ξεκάθαρα: «Ό,τι μπορεί να γίνει έχει ξεκινήσει ήδη». Και εννοεί την υλοτόμηση των νεκρών δέντρων, έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη στην πληγείσα περιοχή του δάσους. Εξίσου ξεκάθαρος είναι ότι το σκαθάρι αυτό δεν αντιμετωπίζεται με ψεκασμούς χημικών φαρμάκων ή με άλλα «μαντζούνια». Ο μόνος τρόπος για να μειωθεί δραστικά ο πληθυσμός του είναι να απομακρυνθούν τα προσβεβλημένα δένδρα, ενώ στη συνέχεια χρειάζεται συνεχής παρακολούθηση. Όπως επισημαίνει, με το που εμφανίζεται ένα άρρωστο πεύκο που έχει αποικηθεί από Tomicus piniperda, πρέπει να κόβεται και να απομακρύνεται από το δάσος.
Άμεση η αντίδραση του ΥΠΕΝ
«Δουλειά μας είναι να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στο Σέιχ Σου και αυτό κάνουμε. Δεν κάνουμε μικροπολιτική επί ενός φυσικού φαινομένου...» τόνισε μιλώντας στην «Αυγή» ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος, όταν τον ρωτήσαμε για τις αιχμές που αφήνουν «γαλάζιοι» και «πράσινοι» δήμαρχοι του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, περί (και) πολιτικών ευθυνών, για την καταστροφή που προκαλεί στο περιαστικό δάσος της πόλης το φλοιοφάγο σκαθάρι Tomicus piniperda.
«Από την πρώτη στιγμή που ενημερωθήκαμε ως αρμόδιο υπουργείο κάναμε όλα τα απαραίτητα βήματα και ήδη υλοποιείται ένα ευρύ πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος» εξηγεί, ενώ από τις 5 Ιουνίου έχει εγκριθεί και ένα έκτακτο κονδύλι 50.000 ευρώ προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι όποιες επικουρικές εργασίες χρειαστεί να γίνουν μετά την υλοτόμηση της πληγείσας περιοχής.
Απαντώντας σε σχετική μας ερώτηση για το πότε έγινε η πρώτη σχετική καταγγελία στο Δασαρχείο, σημείωσε ότι εξ αρχής ζήτησε να τον ενημερώσουν για το πότε υπήρξε η πρώτη «όχληση» για το θέμα αυτό και η απάντηση που έλαβε είναι ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία έγγραφη καταγγελία ή αναφορά από οποιονδήποτε. Επίσης μέχρι τα μέσα Απριλίου φαίνεται ότι ουδείς είχε αντιληφθεί και ασχολούνταν με το πρόβλημα, διότι απλά δεν ήταν ορατό, ούτε σε εκείνους που σήμερα μιλάνε για ολιγωρία των αρμόδιων υπηρεσιών.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η αναπληρώτρια δασάρχης Θεσσαλονίκης Ελένη Αγγελίδου, «τα συμπτώματα δεν ήταν εμφανή μέχρι τα τέλη Απριλίου, υπήρχαν μόνο μεμονωμένα σε κάποια πεύκα. Στις αρχές του Μαΐου όμως εκδηλώθηκε η απότομη ξήρανση» δένδρων που είχαν προσβληθεί από το σκαθάρι. «Από την καταγραφή που έγινε, προέκυψε ότι από τα 25 τμήματα του περιαστικού δάσους, έχουν προσβληθεί τα 10 τμήματα περίπου σε ποσοστό 20-30% της έκτασης, στη βορειοδυτική πλευρά του δάσους» ανέφερε η κ. Αγγελίδου και αυτό υπολογίζεται ότι αντιστοιχεί σε περίπου 3.500 στρέμματα. Πληθυσμοί του σκαθαριού έχουν εντοπιστεί επίσης σε περιοχές της Θέρμης, του Χορτιάτη, του Πανοράματος, του Ωραιόκαστρου και του Σταυρού, αλλά σε αυτές το καταστροφικό τους έργο δεν είναι τόσο μεγάλο.
Τι προβλέπει ο σχεδιασμός
Για τον λόγο αυτό, όπως επισημαίνει ο Σωκράτης Φάμελλος, συζήτησε με τους δημάρχους Πυλαίας - Χορτιάτη και Θέρμης για την εκπόνηση ενός συνολικούς σχεδίου για τις δασικές εκτάσεις της Θεσσαλονίκης που απειλούνται. «Ζήτησα από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης και τις δασικές υπηρεσίες να αναπτύξουν στενότερη συνεργασία με τους δήμους, ώστε να επιλυθούν όλα τα ανοικτά ζητήματα (ενημέρωση για την εξέλιξη του φαινομένου, συνεργασία για κοινές δράσεις περιορισμού του, γρηγορότερη καταστολή, καλύτερη διαχείριση των δασών και απομάκρυνση υπολειμμάτων). Ήδη ενημερώθηκα ότι οι δήμαρχοι Πυλαίας - Χορτιάτη και Θέρμης έχουν εκκινήσει τη συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες, σχεδιάζοντας ορθολογικά τις παρεμβάσεις και παρέχοντας και εξοπλισμό» δήλωσε πρόσφατα ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος.
«Ζήτησα αυτή η επιλογή να επιδιωχθεί με όλους τους ΟΤΑ της περιοχής, να αξιοποιηθεί και η διαθέσιμη τεχνογνωσία και εμπειρία μέχρι σήμερα», πρόσθεσε, για να τονίσει πως «η υλοποίηση σύγχρονων δασικών διαχειριστικών μελετών, βάσει των νέων προδιαγραφών που έχουμε θεσπίσει, αλλά και η συνεργασία με τους κατάλληλους επιστήμονες θα εξασφαλίσουν την αντιμετώπιση του φαινομένου και την αναζωογόνηση του Σέιχ Σου και των δημοτικών αλσυλλίων». Στόχος τώρα είναι μέχρι το τέλος Ιουνίου να απομακρυνθεί πάνω από το 90% των δέντρων που έχουν προσβληθεί και να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό οι απαραίτητες μελέτες, για να αρχίσουν οι παρεμβάσεις στα γειτονικά δασοκτήματα. Στα μέσα καλοκαιριού προγραμματίζεται να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αναγέννησης του δάσους, είτε με υλοτομίες για την ενίσχυσης της φυσικής αναγωγής της δρυός, είτε με τεχνητές αναδασώσεις.
