Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Επιτροπή Φύση 2000: / Επιτροπή Φύση 2000: Μη αντιστρέψιμες επιπτώσεις από τις εξορύξεις
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Επιτροπή Φύση 2000: / Επιτροπή Φύση 2000: Μη αντιστρέψιμες επιπτώσεις από τις εξορύξεις

Σοβαρή απειλή για τον φυσικό πλούτο της χώρας, η οποία "ενισχύεται" από την τραγική υποβάθμιση του περιβαλλοντικού κεκτημένου, χαρακτηρίζει την έρευνα και την εξόρυξη υδρογονανθράκων, σε γνωμοδότησή της, η Επιτροπή Φύση 2000, που αποτελεί το κορυφαίο επιστημονικό όργανο του κράτους σε θέματα της ελληνικής βιοποικιλότητας.

Η υποβάθμιση συνίσταται στην κατά περίπτωση κύρωση των συμβάσεων παραχώρησης με νόμο ο οποίος υπερισχύει του θεσμικού πλαισίου προστασίας των περιοχών Natura 2000 και ως εκ τούτου οι εργασίες σεισμικής έρευνας δεν καλύπτονται από την υποχρέωση "δέουσας εκτίμησης" των επιπτώσεων (Οδηγία 92/43 περί οικοτόπων).

Επίσης εξαιρούνται και από την περιβαλλοντική αδειοδότηση μέσω εκπόνησης, Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και άρα αξιολόγησης και ελέγχου. Στο προοίμιο της γνωμοδότησης, που βρίσκεται από τις 27 Νοεμβρίου στο γραφείο του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκη, διευκρινίζεται πως "δεν εξετάστηκαν ούτε διερευνήθηκαν θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις του οικονομικού, τεχνικο-επιστημονικού και γεωστρατηγικού σκέλους της εξόρυξης των υδρογονανθράκων στη χώρα μας".

Η επιτροπή επισημαίνει στη γνωμοδότησή της ότι, για το σύνολο των "οικοπέδων", το ένα και μοναδικό μέτρο ασφαλείας -και αυτό ανεπαρκές- είναι εκείνο που προβλέπει, πέριξ των προστατευόμενων περιοχών του Ιονίου, ζώνη αποκλεισμού μόλις ενός χιλιομέτρου, "η οποία δεν διασφαλίζει την ουσιαστική προστασία σημαντικών περιοχών και οικοτόπων, αλλά και ειδών, από τις επιβλαβείς εργασίες έρευνας και εξορύξεων".

Όπως παρατηρεί, τόσο τα θαλάσσια όσο και όλα τα χερσαία "οικόπεδα" καταλαμβάνουν ολοκληρωτικά ή τμηματικά πολλές περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, όπως και ενδιαιτήματα απειλούμενων και ευάλωτων ειδών. Επιπλέον συνολικά 90 προστατευόμενες περιοχές (τα 4 εθνικά πάρκα Ζακύνθου, Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, Μεσολογγίου - Αιτωλικού και Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς, οι 2 εθνικοί δρυμοί Αίνου και Σαμαριάς, 21 καταφύγια άγριας ζωής και 63 περιοχές του Δικτύου Natura) γειτνιάζουν με τα "οικόπεδα" που έχουν παραχωρηθεί σε πετρελαϊκές επιχειρήσεις για έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου σε Ιόνιο και Κρήτη.

Φυσικό κεφάλαιο σε κίνδυνο

Εν συνεχεία η γνωμοδότηση περιγράφει εκτενώς τις σοβαρές επιπτώσεις στις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές, ήτοι στις χερσαίες "αποψίλωση βλάστησης, διάβρωση εδάφους, υδρολογικές αλλοιώσεις, ρύπανση από απόβλητα, αλλαγή χρήσεων γης, ρύπανση από την κίνηση οχημάτων, αλλοιώσεις σε οικοσυστήματα από διάνοιξη δρόμων".

Ταυτόχρονα προειδοποιεί πως, αν εφαρμοστεί η μέθοδος της υδραυλικής ρωγμάτωσης (fracking), οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σοβαρές για το φυσικό περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα και σε μεγάλο βαθμό ανεπίστρεπτες.

Ειδικά για τις θαλάσσιες περιοχές, το Ιόνιο και την Κρήτη, υπογραμμίζει:

* "Οι επιπτώσεις των σεισμικών ερευνών στα θαλάσσια θηλαστικά είναι δίχως αμφιβολία εξαιρετικά επιβλαβείς όπως έχει αποδειχθεί από τη συντριπτική πλειονότητα των σχετικών με το θέμα μελετών διεθνώς και περιγράφεται με σαφήνεια και στις στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) των ίδιων των συμβάσεων παραχώρησης. H χρήση σεισμικών αεροβόλων (seismic airguns) για την πρόκληση ακουστικών πηγών, καθώς και η συνεπακόλουθη αύξηση της κυκλοφορίας σκαφών με τα ρυμουλκούμενα airguns είναι η σοβαρότερη και πλέον αδιαμφισβήτητη επίπτωση στη θαλάσσια βιοποικιλότητα".

* "Η πρόκληση ακουστικών τραυμάτων που μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και θάνατο σε θαλάσσια θηλαστικά και θαλάσσιες χελώνες (είδη κατά προτεραιότητα προστατευόμενα από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ και από διεθνείς συμβάσεις) αναφέρονται μεν ως σοβαρές στις ΣΜΠΕ, εντούτοις όμως οι επιπτώσεις και οι προτεινόμενες ενέργειες μετριασμού τους δεν εξετάζονται στο ειδικότερο επίπεδο ανά είδος και περιοχή, ειδικά δεδομένου ότι αυτή η φάση εργασιών δεν υποβάλλεται σε διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ)".

* "Οι θαλάσσιες περιοχές που έχουν ήδη παραχωρηθεί για υδρογονάνθρακες καλύπτουν περίπου 56.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο Ιόνιο και την Κρήτη. Κομμένη σε 'οικόπεδα πετρελαίου', αυτή η τεράστια θαλάσσια περιοχή καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της Ελληνικής Τάφρου, παγκόσμιας σπουδαιότητας ενδιαιτήματος για τα θαλάσσια θηλαστικά. Η περιοχή έχει κρίσιμη σημασία για την επιβίωση όλων των απειλουμένων ειδών θαλάσσιων θηλαστικών που απαντώνται στη Μεσόγειο και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πέντε σημαντικότερους βιοτόπους της Μεσογείου για τον ζιφιό (Ziphius cavirostris), είδος ιδιαίτερα ευάλωτο σε ανθρωπογενείς ήχους".

Οι επιπτώσεις από πετρελαιοκηλίδα

Η επιτροπή δεν παραλείπει να αναδείξει και "το ενδεχόμενο ατυχήματος και δημιουργίας πετρελαιοκηλίδας που θα είχε σημαντικές οικολογικές επιπτώσεις. Εξάλλου, όπως αποδεικνύει η διεθνής πρακτική, καμία τεχνολογία ή μέτρο αποτροπής ατυχήματος δεν μπορεί να θεωρηθεί 100% ασφαλής. Αν και ένα ατύχημα και μια πιθανή πετρελαιοκηλίδα θα επηρεάσει συνολικά το θαλάσσιο οικοσύστημα, αυτό θα είναι εντονότερο για τις φώκιες, που εξαρτώνται άμεσα από την καλή ποιότητα των ακτών. Αντίστοιχα, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά και τις θαλάσσιες χελώνες και ειδικότερα το εμβληματικό είδος της Μεσογείου, την Caretta Caretta, καθώς το Ιόνιο φιλοξενεί τις πιο σημαντικές παραλίες ωοτοκίας σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και ακολουθεί η Κρήτη".

Η επιτροπή θυμίζει και την κλιματική κρίση ως αποτέλεσμα και της καύσης των ορυκτών καυσίμων, σημειώνοντας ότι "εάν τα υπάρχοντα κοιτάσματα μας οδηγούν σε ένα σενάριο αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας, τότε οποιαδήποτε περαιτέρω εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων, είτε στη χώρα μας είτε αλλού στον κόσμο, απειλεί ευθέως όποια δράση για μετρίαση της κλιματικής αλλαγής και εν τέλει τον ίδιο τον τρόπο ζωής μας".

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή Φύση 2000 θεωρεί, μέσω ευρείας και συστηματικής διαβούλευσης, επιβεβλημένη την επανεξέταση του θέματος έρευνας - εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων από το υπέδαφος "με γνώμονα το συνολικό και ολιστικό περιβαλλοντικό, οικονομικό και γεωπολιτικό συμφέρον της χώρας μας".

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL