Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
15.8°C19.3°C
1 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
16 °C
11.6°C19.0°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
12.0°C15.9°C
2 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
16.8°C19.7°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.9°C15.7°C
0 BF 82%
Από το χωράφι στο ράφι
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Από το χωράφι στο ράφι

Τις νέες προκλήσεις του μέλλοντος υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής, της καταπολέμησης της πείνας και της επισιτιστικής ανασφάλειας, της βιώσιμης γεωργίας, της υγείας και της κοινωνικής δικαιοσύνης καλείται να αντιμετωπίσει η Ε.Ε., μέσω του μετασχηματισμού των συστημάτων παραγωγής τροφίμων, με δράσεις και πολιτικές “Από το χωράφι στο ράφι”, δηλαδή σε όλη τη διατροφική αλυσίδα.

Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη αλλά και δύσκολη, καθώς απαιτείται η μετάβαση σε νέες στρατηγικές σε όλη την αλυσίδα παραγωγής για την επίτευξη ενός νέου προτύπου βιωσιμότητας, στο πλαίσιο των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης έως το 2030, που υιοθετήθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη -κατεύθυνση που τίθεται πλέον στην “Πράσινη Συμφωνία” της Ε.Ε. (Green Deal) και αναμένεται να επιδράσει στη διαμόρφωση της “ανοιχτής”, ακόμα, νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ - 2021-2027).

Οι νέες συνθήκες και οι προβληματισμοί για τον μετασχηματισμό και την προοπτική του αγροδιατροφικού τομέα βρέθηκαν στο επίκεντρο του πρόσφατου ταξιδιού δικτύωσης και εκπαίδευσης της Ομάδας 2, της κίνησης πολιτών “Κόσμος”, στις Βρυξέλες, υπό τον ιδρυτή της, ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ, Π. Κόκκαλη. Άλλωστε η Ομάδα 2 αντιστοιχεί στον Στόχο 2 των 17 Στόχων του ΟΗΕ, δηλαδή στην επίτευξη της επισιτιστικής ασφάλειας και στην προαγωγή ενός βιώσιμου αγροδιατροφικού τομέα.

Στα εργαστήρια (workshops) που πραγματοποιήθηκαν αναδείχθηκε κυρίως η σημασία της μετάβασης σε πιο βιώσιμα συστήματα, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει, προκειμένου να σιτιστεί ο διαρκώς αυξανόμενος παγκόσμιος πληθυσμός, κάτι που παραμένει μια πρόκληση με βάση τις σημερινές μεθόδους παραγωγής. Η παραγωγή τροφίμων όμως, εξακολουθεί να αφήνει αρνητικό “αποτύπωμα” στον αέρα, το νερό και τα εδάφη, συμμετέχει στην απώλεια της βιοποικιλότητας και την κλιματική αλλαγή και καταναλώνει τεράστια μεγέθη φυσικών πόρων. Συγχρόνως ένα σημαντικό μέρος των τροφίμων χάνεται ή σπαταλιέται και ενώ η επισιτιστική ανασφάλεια βαίνει αυξανόμενη, εξίσου ανοδική είναι και η πορεία των ασθενειών που σχετίζονται με την κακή διατροφή, την παχυσαρκία κ.λπ.

Καταπολέμηση της πείνας

Η εκπρόσωπος του FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ) Μ. Αρβανίτη μιλώντας στην Ομάδα 2, τόνισε πως ο Στόχος 2 - Μηδενική Πείνα είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς θα επιταχύνει την πρόοδο και προς τους άλλους 16 στόχους.

Για παράδειγμα, ανέφερε:

- Περίπου 80% των φτωχών ανθρώπων ζουν σε αγροτικές περιοχές και οι περισσότεροι είναι αγρότες (Στόχος 1 - Μηδενική Φτώχεια).

- Το θρεπτικό φαγητό είναι κρίσιμο για τη μάθηση (Στόχος 4-Ποιοτική Εκπαίδευση).

- Οι γυναίκες παράγουν τη μισή τροφή παγκοσμίως αλλά έχουν πολύ μικρότερη πρόσβαση στη γη και στη χρηματοδότηση (Στόχος 5 - Ισότητα των Φύλων).

- Τα σημερινά συστήματα τροφίμων καταναλώνουν πολλή ενέργεια στην παραγωγή και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα (Στόχος 7 - Φθηνή και Καθαρή Ενέργεια).

- Η αγροτική ανάπτυξη σε οικονομίες χαμηλών εισοδημάτων μπορεί να μειώσει τη φτώχεια στο μισό (Στόχος 8 - Αξιοπρεπής Εργασία - Οικονομική Ανάπτυξη).

- Η αγροτική δραστηριότητα ισοδυναμεί με το ένα τέταρτο του ΑΕΠ στις αναπτυσσόμενες χώρες (Στόχος 9 - Βιομηχανία, Καινοτομία, Οικονομική Ανάπτυξη).

- Το ένα τρίτο του φαγητού που παράγεται χάνεται ή σπαταλιέται με το 40% να αντιστοιχεί στις απώλειες τροφής από τη συγκομιδή έως και μετά την λιανική αγορά (Στόχος 12 - Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή) κ.λπ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σήμερα, σε συνθήκες επισιτιστικής ανασφάλειας ζουν 2 δισ. (26% του παγκόσμιου πληθυσμού), οι οποίοι βρίσκονται κυρίως σε περιοχές που “χτυπά” σκληρότερα η κλιματική αλλαγή (80%). Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση, ο αριθμός των υποσιτιζόμενων αυξήθηκε από 785 εκατ. σε πάνω από 821 εκατ. την περίοδο 2015-2018, με μία εκ των βασικών αιτιών τον ακραίο καιρό και τα κλιματικά “σοκ”. Υπολογίζεται δε ότι ένας κόσμος θερμότερος κατά 2 βαθμούς Κελσίου είναι πολύ πιθανό να παρουσιάσει μια αύξηση των επισιτιστικά ανασφαλών ανθρώπων της τάξεως του 20% (189 εκατ.), ενώ η αγροτική δραστηριότητα υφίσταται το 26% των ζημιών και απωλειών κατά τη διάρκεια καταστροφών που συνδέονται με το κλίμα στις ανεπτυγμένες χώρες.

Περιβάλλον, υγεία και φτώχεια

Τρεις σημαντικές παραμέτρους περιβάλλον, υγεία και φτώχεια, περιλαμβάνει πλέον η ευρωπαϊκή πολιτική και στον τομέα της υγείας και ασφάλειας των τροφίμων, που μετατοπίζει το επίκεντρο της πολιτικής στην κατεύθυνση της “Πράσινης Συμφωνίας” και των 17 στόχων του ΟΗΕ, επισήμανε από την πλευρά της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ε.Ε. (DG SANTE) η S. Pelsser.

Σημείωσε ότι απαιτείται νέα στρατηγική “Από το χωράφι στο ράφι” και είναι αναγκαίο να συζητηθούν από όλους τους εμπλεκόμενους στην παραγωγή τροφίμων οι βέλτιστες πρακτικές παραγωγής και η μείωση της απώλειας/σπατάλης τροφής με την απαραίτητη ανταλλαγή και αμοιβαιότητα. Αναφέρθηκε και στον ρόλο της νέας ΚΑΠ, η οποία, όπως είπε, αν και βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση έχει καθαρό στόχο τη βιωσιμότητα και μελλοντικά εναπόκειται στα κράτη-μέλη και τα εθνικά στρατηγικά τους σχέδια να αποτυπώσουν πώς θα εξυπηρετηθούν οι στόχοι της βιώσιμης γεωργίας - λαμβάνοντας υπόψη και την κατανομή των πόρων.

Στην επίτευξη των ανωτέρω στόχων αναφέρθηκε εξάλλου και η K. Simovic, εκ μέρους της COPA - COGECA (Ευρωπαϊκοί Αγροτικοί Συνεταιρισμοί) αναδεικνύοντας τον ρόλο των αγροτικών συνεταιρισμών στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε. αλλά και στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.

Επόμενα βήματα

Μετά την ανακοίνωση της “Πράσινης Συμφωνίας”, την εβδομάδα που πέρασε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει τη στρατηγική “Από το χωράφι στο ράφι” (“From farm to fork”) την άνοιξη του 2020, στοχεύοντας στη διαμόρφωση μιας πιο βιώσιμης πολιτικής τροφίμων.

Παράλληλα, η νέα ΚΑΠ -από την οποία δεν απουσιάζουν προβληματικά σημεία σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα-, όπως και η κοινή αλιευτική πολιτική, θα συνεχίσουν, κατά την Κομισιόν, να είναι εργαλεία - κλειδιά για τη στήριξη των προσπαθειών αυτών, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο για τους αγρότες και τις οικογένειές τους.

Πάντως, η έναρξη εφαρμογής της αναθεωρημένης ΚΑΠ αναμένεται να καθυστερήσει, έως τις αρχές του 2022 και η κατεύθυνση της Κομισιόν είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι να εργαστούν ώστε αυτή να αντανακλά τις φιλοδοξίες της “Πράσινης Συμφωνίας” και τους στόχους της στρατηγικής “Από το χωράφι στο ράφι”.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL