Ένα από τα πρώτα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε η νέα κυβέρνηση (πριν αναλάβει) είναι η συνεχής απαξίωση της ΔΕΗ, ενώ τις τελευταίες ημέρες και μετά την ανάληψη της ηγεσίας του υπουργείου Ενέργειας από τον κ. Κωστή Χατζηδάκη η στρατηγική αυτή ξεδιπλώνεται. Ο ίδιος ο υπουργός έχει επιδοθεί σε ένα «μπαράζ» τηλεοπτικών εμφανίσεων, εξηγώντας πόσο άσχημα είναι τα πράγματα για τη ΔΕΗ και συνεπώς πρέπει να υπάρξει λύση.
Η αντιστοίχιση με την περίπτωση της Ολυμπιακής Αεροπορίας είναι πέρα από προφανής, με μια μερίδα της κοινωνίας να είναι έτοιμη να δεχτεί, αν όχι να επιζητήσει, από τη νέα κυβέρνηση λύσεις εδώ και τώρα. Άλλωστε, ο κ. Χατζηδάκης παλεύει, κατά δήλωσή του, να σώσει τη δημόσια επιχείρηση από τη χρεοκοπία. Η χρήση τέτοιων φορτισμένων λέξεων, ακόμη και αν δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα όπως θα φανεί παρακάτω, οδηγεί μέρος των πολιτών να είναι έτοιμοι να αποδεχτούν και την προαναγγελθείσα πώληση των δικτύων διανομής ηλεκτρικού ρεύματος της ΔΕΗ, αλλά και την εξαΰλωση της μείωσης του ΦΠΑ στην ενέργεια από το 13% στο 6%.
Επίσης, η κυβέρνηση φαίνεται να σχεδιάζει σε επόμενο στάδιο την εκχώρηση «πακέτων» με λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες, κάτι το οποία αποτελεί πάγια επιδίωξη συγκεκριμένων εγχώριων συμφερόντων.
Ακόμη και αν συμβεί κάτι τέτοιο, οι ειδικοί της αγοράς ενέργειας αναφέρουν πως οι ενδιαφερόμενοι θα είναι κατά πάσα πιθανότητα οι εγχώριοι επενδυτές, με συνέπεια τα όποιο τίμημα να είναι μηδαμινό.
Επίσης διαρρέεται ότι θα αναζητηθεί στρατηγικός επενδυτής για τον ΔΕΔΔΗΕ. Τι σημαίνει αυτό για τη ΔΕΗ; Θα χάσει το πολυτιμότερο περιουσιακό της στοιχείο, το Δίκτυο, το οποίο αφενός τής αποφέρει κέρδη (EBITDA) 350 εκατ. τον χρόνο, αφετέρου έχει τεράστιες προοπτικές νέων εσόδων και κερδών λόγω των έξυπνων μετρητών και της επερχόμενης τεχνολογίας 5 G, που είναι το μέλλον των τηλεπικοινωνιών και της μετάδοσης δεδομένων.
Πόσες είναι οι ζημιές τελικά
Αλλά ας επιστρέψουμε στο βασικό ζήτημα. Βρίσκεται ή όχι κοντά στη χρεοκοπία η ΔΕΗ; Και τελικά, από ποιον ωφελήθηκε πιο πολύ τόσο η ίδια όσο και οι καταναλωτές: Από τη διακυβέρνηση Σαμαρά ή από την πολιτική που ακολούθησε κατόπιν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και θέλει να ανατρέψει σήμερα επί τα χείρω η κυβέρνηση Μητσοτάκη;
Πολλές φορές ακούστηκε στον δημόσιο διάλογο πως η ΔΕΗ το 2014 είχε κέρδη 90 εκατ. ευρώ και το 2018 είχε ζημιές 900 εκατ. ευρώ.
Το 2014 η ΔΕΗ (όμιλος) είχε κέρδη 91 εκατ. ευρώ. Το 2013 είχε ζημιές 225 εκατ. ευρώ (χωρίς κάποια εφάπαξ επιβάρυνση που είχε τότε θα είχε κέρδη 3 εκατ. ευρώ).
Από τα 91 εκατ. ευρώ κέρδη, τα 70 εκατ. ευρώ προέρχονταν από τον ΑΔΜΗΕ (τότε 100% θυγατρική της ΔΕΗ). Άρα χωρίς τον ΑΔΜΗΕ τα κέρδη θα ήταν 21 εκατ. ευρώ (το 2013 χωρίς τον ΑΔΜΗΕ ο όμιλος ΔΕΗ θα είχε ζημιές 281 εκατ. ευρώ και χωρίς την εφάπαξ επιβάρυνση ζημιές 53 εκατ. ευρώ).
Το 2018 χωρίς τις εφάπαξ επιπτώσεις οι ζημιές θα ήταν 356 εκατ. ευρώ. Αυτό κατατέθηκε επίσημα στη Γενική Συνέλευση της ΔΕΗ. Τα «περίφημα» 900 εκατ. ευρώ περιλαμβάνουν τη (λογιστική) απομείωση της αξίας ύψους 243 εκατ. ευρώ των υπό αποεπένδυση σταθμών Μελίτης και Μεγαλόπολης, καθώς και εφάπαξ επιπτώσεις από προβλέψεις αποζημιώσεων προσωπικού (164 εκατ. ευρώ) και τόκων υπερημερίας €109 εκατ., οι οποίοι ωστόσοσ αμφισβητούνται δικαστικά κ.λπ.
Καμία μετακύλιση κόστους στον καταναλωτή
Σημειώνεται ότι μέχρι και το 1ο εξάμηνο του 2018 η ΔΕΗ ήταν κερδοφόρα. Οι ζημιές εμφανίστηκαν μετά το 2ο εξάμηνο του 2018 και συνεχίστηκαν το 1ο 3μηνο του 2019 λόγω ραγδαίας αύξησης των τιμών των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα (CO2), αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου, αύξησης της ζημιάς λόγω ΝΟΜΕ, αύξησης των εισαγωγών και μείωσης της υδροηλεκτρικής παραγωγής λόγω κακής υδραυλικής χρονιάς. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιπτώσεις αυτές δεν μετακυλίσθηκαν στον καταναλωτή!
Η αξία της επιχείρησης στο Χρηματιστήριο
Η επόμενη ανακρίβεια της Ν.Δ. έχει να κάνει με τη χρηματιστηριακή αξία της ΔΕΗ. Η μετοχή της ΔΕΗ και αντίστοιχα η κεφαλαιοποίησή της (χρηματιστηριακή αξία) από το 2015 μειώθηκε κατά 90%, ενώ με την άνοδο της Ν.Δ. στην εξουσία η μετοχή της ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 60%, ανέφεραν από την κυβέρνηση.
Στις 23.1.2015 η χρηματιστηριακή αξία της ΔΕΗ, στην οποία τότε ανήκε και ο ΑΔΜΗΕ, ήταν 1,3 δισ. ευρώ, δηλαδή τιμή μετοχής 5,6 ευρώ, με το δείκτη εταιρειών υψηλής κεφαλαιοποίησης στις 2.539 μονάδες. Την εβδομάδα προ των εκλογών η τιμή των μετοχών ΔΕΗ και ΑΔΜΗΕ αθροιστικά κυμαινόταν στα 4,7 ευρώ δηλαδή χρηματιστηριακή αξία της τάξης του 1,1 δισ.!, με τον δείκτη εταιρειών υψηλής κεφαλαιοποίησης στις 2.152 μονάδες. Άρα τα περί μείωσης κατά 90% δεν έχουν καμία βάση.
Στις 24.5.2019 (πριν τις Ευρωεκλογές) η τιμή της μετοχής της ΔΕΗ ήταν 1,46 ευρώ. Στις 28.6 ήταν 1,89 ευρώ, αφού προηγουμένως (στις 10.6 είχε φτάσει στα 2,16 ευρώ). Τη βδομάδα πριν τις εκλογές είχε ανοδική πορεία και έφθασε τα 2,47 ευρώ στις 5.7. Στις 16.7 ξανάπεσε στα 2,08 ευρώ. Άρα τα περί ανόδου 60% δεν έχουν καμία βάση.
Μειώθηκε η τιμή ρεύματος το 2018!
Από εκεί και πέρα, πολύς λόγος έγινε και για την αύξηση της τιμής πώλησης του ηλεκτρικού ρεύματος, κάτι το οποίο δεν ισχύει, καθότι μεταξύ 2011 και 2014 υπήρξε αύξηση 118,40 (2014) -80,45 (2011) = 37,95 ευρώ / MW ή 47,1%.
Το 2018 η τιμή ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ ήταν 84,4 ευρώ / MW, μειωμένη κατά 8,7 ευρώ / MW ή 9,34% σε σχέση με το 2014. Η τιμή αυτή είναι μέση τιμή και αφορά στο σύνολο των πελατών της ΔΕΗ. Για τους συνεπείς πελάτες η μείωση είναι 15%, ενώ για τους μη συνεπείς δεν υπήρξε μείωση.
Η αλήθεια για τη Μικρή ΔΕΗ και τα ΝΟΜΕ
Η Ν.Δ. έχει υποστηρίξει μέχρις εσχάτων τη λύση της Μικρής ΔΕΗ (επί Σαμαρά), οπότε θα είχαν λυθεί τα προβλήματα της αγοράς και η ΔΕΗ θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση σήμερα. Τότε λεγόταν πως η ΔΕΗ θα είχε εισπράξει ένα ποσό έως 2,5 δισ. ευρώ, με το συνολικό όφελος να φτάνει μέχρι και 4 δισ. από τις επενδύσεις του αγοραστή της Μικρής ΔΕΗ. Επιπλέον η ΔΕΗ θα είχε αποφύγει τα ΝΟΜΕ. Τα παραπάνω λέγονταν τότε και... τώρα. Είναι όμως έτσι;
Η Μικρή ΔΕΗ περιελάμβανε πάγια (σταθμούς και ορυχεία) λογιστικής (τότε) αξίας 1,53 δισ. ευρώ Είναι γεγονός ότι ο νόμος προέβλεπε ελάχιστη τιμή πώλησης αυτή της λογιστικής αξίας των παγίων. Ωστόσο αυτό είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμο. Το 2014 το μέρος των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) της ΔΕΗ που αντιστοιχούσε στη Μικρή ΔΕΗ δεν ξεπερνούσε τα 150 εκατ. ευρώ. Είναι γνωστό ότι οι αγορές αυτού του είδους γίνονται σε ύψος το πολύ πέντε φορές των EBITDA, που αντιστοιχεί σε 750 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη το ρίσκο της χώρας μας το 2014 η προσφορά θα μπορούσε να είναι ακόμη μικρότερη.
Πέραν αυτών, στη Μικρή ΔΕΗ δεν μεταβιβάζονταν τα αναλογούντα δάνεια, τα οποία έμεναν στην υπόλοιπη ΔΕΗ. Δηλαδή η υπόλοιπη ΔΕΗ, που ήταν το 70% της αρχικής, θα είχε το 100% των δανείων, ύψους περίπου 5 δισ, με αντίστοιχη κατά 30% των δανείων (1,5 δισ.) απομείωση της αξίας της! Για να μη γίνει αυτό, θα έπρεπε να μεταβιβαστεί στη Μικρή ΔΕΗ το 30% των δανείων, δηλαδή 1,5 δισ. περίπου, όση και η λογιστική της αξία. Αλλά τότε τι τίμημα θα ανεμένετο;
Επίσης, στη Μικρή ΔΕΗ περιλαμβάνονταν υδροηλεκτρικά, τα οποία αποφέρουν σήμερα ετήσια κέρδη πλέον των 80-90 εκατ. ευρώ πολύ περισσότερα από το 2014 λόγω χαμηλής τότε οριακής τιμής.
Οι επενδύσεις που αναφέρονται αφορούν στην κατασκευή της δεύτερης Μονάδας της Μελίτης. Με τις μετά το 2014 ραγδαίες εξελίξεις σε ό,τι αφορά στον λιγνίτη, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί (το αντίθετο μάλιστα) ότι κάποιος ιδιώτης θα αποφάσιζε να κατασκευάσει λιγνιτική μονάδα. Επίσης, καμία δυτική τράπεζα δεν χορηγεί δάνεια για τέτοιες επενδύσεις!
Άλλωστε, με τη Μικρή ΔΕΗ προβλεπόταν η μεταφορά του 30%, πελατών από τη ΔΕΗ, υποχρεωτικά για έξι μήνες, κάτι το οποίο αναμενόταν να προσκρούσει στο ελληνικό σύνταγμα!
Και φτάνουμε στα ΝΟΜΕ, τα οποία πράγματι είναι ένας μηχανισμός εξαιρετικά επιζήμιος για τη ΔΕΗ. Αξίζει να σημειωθεί ότι είχαν εισαχθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας το 2013, αλλά δεν είχαν τεθεί σε εφαρμογή. Η τότε Διοίκηση της ΔΕΗ, με δημόσιες τοποθετήσεις της, κατά τον Δεκέμβριο του 2014, εξέφραζε την έντονη ανησυχία της για το ενδεχόμενο να συνυπάρξει η Μικρή ΔΕΗ με τα ΝΟΜΕ! Καμία διασφάλιση για το αντίθετο δεν υπήρχε, εκτός από δήθεν προφορικές υποσχέσεις από των θεσμών ότι αν επιτύγχανε η Μικρή ΔΕΗ, θα σταματούσαν τα ΝΟΜΕ.
Και το καλύτερο, όπως πάντα, θα ερχόταν στο τέλος, αφού το όλο σχέδιο θα ολοκληρωνόταν με την εκχώρηση της υπόλοιπης απαξιωμένης ΔΕΗ σε στρατηγικό επενδυτή! Η ζημιά για τη ΔΕΗ θα ήταν πολύ μεγάλη...
Τι έγινε από το 2015 μέχρι σήμερα
Από εκεί και πέρα, αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2015 μέχρι και σήμερα η ΔΕΗ μείωσε τον δανεισμό της κατά 1 δισ. ευρώ, από τα 4,7δισ. ευρώ στα 3,7 δισ. ευρώ, ενώ πραγματοποίησε επενδύσεις 1,3 δισ. ευρώ και κατέβαλε φόρους στο κράτος ύψους 1,5 δισ. ευρώ
* Κάλυψε τα ελλείμματα του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ (με νόμο του 2016 που τον ψήφισε και η Ν.Δ.) με δική της επιβάρυνση 480 εκατ.
* Κατέβαλε 126 εκατ. το 2017, παλιά χρωστούμενα από την πολύκροτη υπόθεση Energa και Hellas Power.
* Στήριξε την ελληνική βιομηχανία με κόστος πλέον των 500 εκατ. και την αγροτική παραγωγή με κόστος πλέον των 120 εκατ.
* Διασφάλισε την ομαλή τροφοδοσία της χώρας στην ενεργειακή κρίση του 2017 με κόστος 70 εκατ.
* Κατέβαλε στους ιδιώτες παραγωγούς 73 εκατ. στο πλαίσιο του λεγόμενου μηχανισμού ευελιξίας, δήθεν για να αντιμετωπίζεται η απρόβλεπτη παραγωγή των αιολικών και των φωτοβολταϊκών.
* Και βέβαια επιβαρύνθηκε από τα ΝΟΜΕ και τον τρόπο εφαρμογής τους, απόρροια κατά βάση των απαιτήσεων των δανειστών και κυρίως της Ε.Ε., με ποσό 401 εκατ.
Ασθενής μνήμη Χατζηδάκη και κομματισμός!
Ασθενή μνήμη φαίνεται πως έχει ο νέος υπουργός Ενέργειας, καθότι φαίνεται να μη θυμάται ότι το 34,12% της ΔΕΗ έχει περάσει στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (άλλο ένα 17% έχει το ΤΑΙΠΕΔ), που έχει επικρατήσει να αποκαλείται Υπερταμείο. Κι αυτό διότι ο κ. Χατζηδάκης είχε αναφέρει ότι θα έχει αλλάξει η διοίκηση της ΔΕΗ μέχρι την προηγούμενη Παρασκευή, κάτι το οποίο αναίρεσε προχθές, κάνοντας λόγο για πέρασμα του 34% της επιχείρησης στο Υπερταμείο. Προφανώς, στην "πρεμούρα" του να... τρέξει το project της ΔΕΗ, στράφηκε στους παλαιοκοματικούς τρόπους ορισμού των διοικήσεων σε ΔΕΚΟ, όπου ο υπουργός αποφάσιζε για το ποιος θα αναλάβει σε κάθε επιχείρηση. Πλέον, υπάρχει μια διαδικασία, η οποία προβλέπει και την εξέταση υποψηφίων από το πενταμελές (δύο μέλη ορίζουν οι θεσμοί τρία μέλη η ελληνική κυβέρνηση) Συμβούλιο Διοίκησης της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο, «όλα τα μέλη του Δ.Σ. των ως άνω εταιρειών (σ.σ.: ΔΕΚΟ που πέρασαν στο Υπερταμείο) επιλέγονται από Επιτροπή Επιλογής επί τη βάσει επαγγελματικών κριτηρίων, κατάλληλων για την εκπλήρωση των σκοπών καθεμιάς εξ αυτών...», ενώ μόνο ένα μέλος του Δ.Σ. προτείνεται προς εκλογή από τον υπουργό Οικονομικών.
