Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
«Πρωτογενές πλεόνασμα» βίας και αυταρχισμού στα Πανεπιστήμια και σε όλη την εκπαίδευση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Πρωτογενές πλεόνασμα» βίας και αυταρχισμού στα Πανεπιστήμια και σε όλη την εκπαίδευση

Τάσος Κουράκης, Συντονιστής της Επιτροπής Ελέγχου του Κυβερνητικού Έργου για την Παιδεία και τα Θρησκεύματα του ΣΥΡΙΖΑ

Η οικονομική κρίση πλήττει με ιδιαίτερη σφοδρότητα τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Στην Ελλάδα όμως η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Η νεοφιλελεύθερη λογική σταδιακής εκχώρησης της Παιδείας στις επιταγές της αγοράς, η οποία συνδέεται άρρηκτα με την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών της λιτότητας και των απολύσεων, έχει οδηγήσει τα Ιδρύματα σε πραγματικό αδιέξοδο. Προφανής στόχος είναι η υποβάθμιση και η απαξίωση των πανεπιστημίων, τα οποία αδυνατώντας πια να αντεπεξέλθουν, εξωθούνται στο να βάλουν δίδακτρα και να βρουν «χορηγούς», προκειμένου να στηρίξουν την εκπαιδευτική και την ερευνητική τους δραστηριότητα. Ταυτόχρονα, επιχειρείται να ακυρωθούν στην πράξη, κάποιες από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της μεταπολίτευσης: Ο εκδημοκρατισμός της ανώτατης παιδείας, καθώς και η παραγωγή κριτικής σκέψης, ικανής να αμφισβητήσει τη καθεστηκυία τάξη πραγμάτων, είναι δύο ενοχλητικά «συστατικά» που πρέπει να εξαλειφθούν. Να ακυρωθεί δηλαδή στην πράξη, ο ισχυρός δεσμός γνώσης, κοινωνικής συνείδησης, ελευθερίας και ευθύνης που σφυρηλατείται στα ακαδημαϊκά περιβάλλοντα. Όπως επίσης, να κατασταλούν οι κοινωνικές αντιδράσεις που ζυμώνονται και εκδηλώνονται μέσα στα πανεπιστήμια ενάντια στις ακραίες, αντιδραστικές και αντικοινωνικές νεοφιλελεύθερες επιταγές οι οποίες εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στη χώρα.

Η μόνη οδός για να χαθούν δικαιώματα και κατακτήσεις είναι να φοβηθεί ο κόσμος, ώστε να πειθαρχήσει. Η μεθοδευμένη και ανελέητη επίθεση που δέχθηκε η πανεπιστημιακή κοινότητα τα τελευταία χρόνια, η συκοφάντηση και η αμαύρωσή της, από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, φαίνεται πως δεν έχει πετύχει επαρκώς το σκοπό της. Γιατί τα ελληνικά πανεπιστήμια, παρά τη μείωση της χρηματοδότησής τους, παρά την αποψίλωση του ανθρώπινου δυναμικού τους, εξακολουθούν να διακρίνονται διεθνώς για την επιστημονική και ερευνητική δράση τους. Έτσι, ο μόνος δρόμος που μένει ανοικτός για τους κυβερνώντες είναι ο αυταρχισμός, η αυθαιρεσία και η πάταξη κάθε μορφής αντιδράσεων, είτε πρόκειται για αντιδράσεις –παλαιότερα– απέναντι στον νόμο «Διαμαντοπούλου», είτε –τώρα– για τη μεγαλειώδη απεργία των διοικητικών υπαλλήλων ενάντια στο ανορθολογικό, καταστροφικό και επαχθές, μέτρο της διαθεσιμότητας.

Γι αυτούς ακριβώς τους λόγους, οι εισαγγελικές παρεμβάσεις έγιναν πια καθημερινότητα στα πανεπιστήμιά μας. Θυμίζω χαρακτηριστικά την δίωξη του προηγούμενου Δ.Σ. των διδασκόντων και ενός μέλους του Συλλόγου Διοικητικών Υπαλλήλων του Α.Π.Θ. για «διατάραξη οικιακής ειρήνης» κατά τη διάρκεια κινητοποιήσεων στις αρχές του 2012, αναφορικά με τη διαδικασία εκλογής Συμβουλίου Ιδρύματος. Οι αντιδράσεις για τα Σ.Ι. υπήρξαν εξαρχής μαζικές, από όλες τις πλευρές, ενάντια σε έναν νόμο, τον 4009, εναντίον του οποίου είχε τότε τοποθετηθεί κατ' επανάληψη η Σύνοδος των Πρυτάνεων, τα ακαδημαϊκά όργανα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, καθώς και οι σύλλογοι του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών. Αλλά, δεν πρόκειται μόνο για ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης. Φέτος, γίναμε μάρτυρες, της ποινικοποίησης ακόμη και της πανεπιστημιακής κρίσης. Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Κάππας, πριν από δύο χρόνια ήρθε αντιμέτωπος με την δικαιοσύνη, μόνο και μόνο επειδή διατύπωσε, ως όφειλε, την επιστημονική του κρίση, σε εισήγηση για την πλήρωση μιας θέσης συμβασιούχου διδάσκοντα με το ΠΔ 407/80. Η μήνυση έγινε από υποψήφιο για τη θέση, ο οποίος δεν εκλέχθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος Ιατρικής. Η πρωτόδικη απόφαση υπήρξε αθωωτική, αλλά ο Εισαγγελέας άσκησε έφεση γιατί θεώρησε πως ο άλλος υποψήφιος είχε ανώτερα προσόντα (!) Είναι προφανές πως η άμεση εισαγγελική παρέμβαση σε διαδικασία ακαδημαϊκής κρίσης συνιστά σαφέστατη παραβίαση της συνταγματικά κατοχυρωμένης ακαδημαϊκής αυτοτέλειας, αφού μόνο τα θεσμικά όργανα (Πρόεδρος και Γενική Συνέλευση του Τμήματος) έχουν την αποκλειστική ευθύνη για την επιλογή των πανεπιστημιακών διδασκάλων, μονίμων και συμβασιούχων.

Όλα αυτά, αλλά και άλλα ακόμα που δεν σημειώνονται εδώ, δημιουργούν μια βαριά, σκοτεινή ατμόσφαιρα που τείνει να παγιωθεί. Με κορύφωση, χωρίς καμία αμφιβολία, τα όσα διαδραματίστηκαν από το Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, στη μεγαλειώδη απεργία των διοικητικών υπαλλήλων ενάντια στο μέτρο της διαθεσιμότητας. Καθώς το Υπουργείο βρισκόταν κυριολεκτικά σε πανικό, απέναντι στη σθεναρή αντίσταση των εργαζομένων, αναγκάστηκε να εκβιάσει την απογραφή τους σε ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΑΣΕΠ, τη στιγμή που οι εργαζόμενοι βρισκόταν σε απεργία, τη στιγμή που ήταν αδύνατο να γίνει συγκέντρωση στοιχείων και δικαιολογητικών με τα γραφεία της Διοίκησης των πανεπιστημίων κλειστά. Ωστόσο, περισσότερο από κάθε τι άλλο, έπρεπε να πληγεί η ανυπότακτη και αγωνιστική συνείδηση των υπαλλήλων, και γι αυτό ακριβώς ψηφίστηκε ένα είδος «ποινικοποίησης» του φρονήματος, η κατάπτυστη τροπολογία –με αναδρομική μάλιστα ισχύ– που οδηγούσε τους «απείθαρχους» σε αργία, αν δεν συμμορφώνονταν απογραφόμενοι. Αλήθεια, σε τι έπρεπε να συμμορφωθούν; Ανάμεσα σε τι έπρεπε να διαλέξουν; Ανάμεσα στη διαθεσιμότητα και στην απόλυση, είτε τη δική τους είτε των συναδέλφων τους.

Στο ίδιο άλλωστε εκδικητικό και τιμωρητικό πνεύμα εγγράφεται και η δίωξη του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδόση Πελεγρίνη. Με μια ανήκουστη για τα ακαδημαϊκά δεδομένα κίνηση, ο Υπουργός παρέπεμψε στο πειθαρχικό εν ενεργεία Πρύτανη ακριβώς επειδή ανέλαβε, ως όφειλε, να προασπίσει το Δημόσιο Πανεπιστήμιο, το οποίο οδήγησε στο χάος η απόφαση για τη διαθεσιμότητα. Κυρίως όμως θα πρέπει να σκεφτούμε πως πίσω από το πρόσωπο ενός πρύτανη, βρίσκεται ο ίδιος ο θεσμός, η αρχή της αυτοτέλειας των Ιδρυμάτων και της δημοκρατικής λειτουργίας τους. Ας μην παραβλέπουμε άλλωστε, σε αυτό το συμφραζόμενο, πως λειτούργησε το Συμβούλιο Ιδρύματος: ως εντολοδόχος και εκτελεστής της κυβερνητικής βούλησης μέσα στο πανεπιστήμιο.

Η κατάσταση στα Πανεπιστήμια μαζί με τη διαρκή στοχοποίηση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, με την διοικητική τιμωρητική αξιολόγηση που έχουν θεσμοθετήσει, με τη διαθεσιμότητα, με ξυλοδαρμούς εκπαιδευτικών, όπως ο πρόσφατος στα διόδια Πυργετού, δείχνουν πως το μόνο ΄΄πρωτογενές πλεόνασμα΄΄ που έχει καταφέρει η υποταγμένη στους δανειστές κυβέρνηση, είναι αυτό της βίας και του αυταρχισμού. ΄΄Πλεόνασμα΄΄ που δεν μπορεί να απομακρύνει άλλο την ώρα της ανατροπής από το λαό και την Αριστερά.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL