Πιο απειλητική από ποτέ δείχνει η νέα κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Κασμίρ. Όχι μόνο επειδή η διένεξη αφορά δύο παραδοσιακούς εχθρούς με πυρηνικά όπλα, αλλά επειδή αυτή τη φορά φαίνεται να εντάσσεται στη στρατηγική της Ουάσιγκτον με στόχο την απομόνωση, αν όχι περικύκλωση, της Κίνας.
Η ένταση στην "πυριτιδαποθήκη" της νότιας Ασίας αυξήθηκε κατακόρυφα χθες όταν μαχητικά της ινδικής πολεμικής αεροπορίας πέρασαν τη λεγόμενη "γραμμή ελέγχου" -τα de facto σύνορα ανάμεσα στα εδάφη του Κασμίρ που ελέγχονται από την Ινδία και το Πακιστάν- και έπληξαν στόχους σε βάθος περίπου 50 χιλιομέτρων εντός της πακιστανικής ζώνης στην περιοχή Μπαλοκότ. Η επίθεση έγινε σε αντίποινα για τη βομβιστική επίθεση που πραγματοποίησε πριν δώδεκα μέρες η ακραία ισλαμιστική οργάνωση Jaish-e-Mohammad (JeM), προκαλώντας τον θάνατο 44 Ινδών αστυνομικών, στην Παλουάμ...
Η ινδική κυβέρνηση, που από την πρώτη στιγμή είχε καταγγείλει το Ισλαμαμπάντ ως ηθικό αυτουργό της επίθεσης, ανακοίνωσε ότι η αεροπορική επιδρομή είχε ως στόχο κέντρο εκπαίδευσης "τρομοκρατών" και υποστήριξε -χωρίς να παρουσιάσει αποδείξεις- ότι προκάλεσε "εκατοντάδες νεκρούς" ανάμεσα στους μαχητές της JeM χωρίς να χτυπηθούν άμαχοι. Το Πακιστάν έκανε λόγο για περιορισμένες ζημιές από τους βομβαρδισμούς, χωρίς όμως να αποφύγει να απειλήσει με δικά του αντίποινα.
Η κυβέρνηση του Ισλαμαμπάντ αρνείται ότι υποθάλπει τους ισλαμιστές της JeΜ, μια οργάνωση που αρχικά δημιουργήθηκε για να αντισταθεί στην παρουσία ινδικών στρατευμάτων στο Κασμίρ, αλλά στη συνέχεια συνδέθηκε με το τρομοκρατικό δίκτυο της Αλ Κάιντα. Τον Δεκέμβριο του 2001 μέλη της JeΜ πραγματοποίησαν επίθεση στο ινδικό Κοινοβούλιο φέρνοντας Ινδία και Πακιστάν στα πρόθυρα της τέταρτης ένοπλης σύγκρουσής τους από το 1947.
Το Κασμίρ παραμένει η βασική εστία έντασης μεταξύ των δύο χωρών, που έχουν πραγματοποιήσει αρκετές εκατέρωθεν επιθέσεις τα τελευταία χρόνια. Επιθέσεις όμως που μέχρι τώρα αφορούσαν αποκλειστικά χερσαίες δυνάμεις. Τα ινδικά μαχητικά πέρασαν χθες τη "γραμμή ελέγχου" παραβιάζοντας έτσι ένα ταμπού που είχε μείνει ανέγγιχτο από τη σύρραξη του 1971. Ακόμη και το 2016 το "χειρουργικό πλήγμα" της Ινδίας στην πακιστανική ζώνη του Κασμίρ είχε πραγματοποιηθεί από ειδικές δυνάμεις του στρατού.
Αμερικανική κατανόηση
Υπάρχει όμως ακόμη μία βασική διαφορά. Το 2016, η αμερικανική κυβέρνηση δεν είχε εκφράσει, δημοσίως τουλάχιστον, την υποστήριξή της για τα ινδικά αντίποινα. Σπάζοντας, ωστόσο, ακόμη ένα ταμπού, ο σύμβουλος Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον επικοινώνησε τηλεφωνικά την προηγούμενη εβδομάδα με τον Ινδό υπουργό Εξωτερικών Ατζίτ Ντοβάλ εκφράζοντας προκαταβολικά την υποστήριξη των ΗΠΑ στο "δικαίωμα της Ινδίας για αυτοάμυνα απέναντι στη διασυνοριακή τρομοκρατία".
Η προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να χρησιμοποιήσει την Ινδία ως πολιορκητικό κλοιό απέναντι στην Κίνα γίνεται επομένως όλο και πιο έκδηλη. Οι εθνικιστικές κυβερνήσεις του Bharatiya Janata -τόσο υπό τον Ατάλ Βασπαγί όσο και υπό τον σημερινό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι- δεν τηρούν ούτε τα προσχήματα της πάλαι ποτέ ουδετερότητας, ενισχύοντας με κάθε τρόπο τους στρατιωτικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ. Η σημερινή ηγεσία της Ουάσιγκτον ανταποκρίνεται φυσικά με ενθουσιασμό, επιδιώκοντας τον σχηματισμό μιας συμμαχίας απέναντι στο Πεκίνο που θα αλλάξει ριζικά τους συσχετισμούς δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.
Η Κίνα, που από την πλευρά της ενισχύει όλο και περισσότερο τις σχέσεις της με το Πακιστάν τα τελευταία χρόνια, κάλεσε τις δύο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. "Ελπίζουμε ότι Ινδία και Πακιστάν θα συγκρατηθούν και θα κάνουν τα αναγκαία βήματα για την ομαλοποίηση της κατάστασης και τη βελτίωση των διμερών τους σχέσεων" ανακοίνωσε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η εθνικιστική κυβέρνηση Μόντι στο Νέο Δελχί δεν έδειξε πάντως την παραμικρή διάθεση να χαμηλώσει τους τόνους. "Ήταν μια πράξη υπέρτατης τιμής" σχολίασε ο υπουργός Ανθρώπινων Πόρων Πρακάς Τζαβαντεκάρ στην πρώτη επίσημη κυβερνητική ανάληψη ευθύνης για την επίθεση. Ο βουλευτής του κυβερνώντος ΒJP και πρώην στρατηγός Βιτζάι Κουμάρ Σινγκ δημοσίευσε από την πλευρά του στο Twitter τη φωτογραφία ενός αετού που κρατά στα νύχια του ένα φίδι. "Κάθε φορά που μας επιτίθενται να είναι σίγουροι ότι θα χτυπήσουμε πιο σκληρά, πιο δυνατά" σχολίασε.
Ο ίδιος ο Μόντι απέφυγε να αναφερθεί άμεσα στις επιδρομές. Μιλώντας όμως σε εκδήλωση υποστηρικτών του στο Ρατζαστάν δεν απέφυγε να απαντήσει σε κάποια συνθήματα που ακούγονταν από το πλήθος: "Καταλαβαίνω τον ενθουσιασμό σας. Σήμερα υποκλινόμαστε στους ήρωές μας" τόνισε.
Βόμβες πριν τις κάλπες
Η πολεμοχαρής διάθεση και οι πανηγυρισμοί για τα αντίποινα συνδέονται αναμφίβολα με την προσπάθεια του BJP να επενδύσει για ακόμη μια φορά στην όξυνση του εθνικισμού προκειμένου να ανεβάσει τα ποσοστά του στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Απριλίου - Μαΐου.
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση του BJP πήγαινε προς τις κάλπες αισθητά αποδυναμωμένη. Οι εργατικές και αγροτικές κινητοποιήσεις έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα, ενώ στις αρχές Ιανουαρίου εκατομμύρια Ινδοί συμμετείχαν στη 48ωρη απεργία που κήρυξε η εργατική συνομοσπονδία της χώρας. Την εικόνα συμπλήρωσαν εκλογικές ήττες σε κρατίδια που παραδοσιακά ελέγχονταν από τους εθνικιστές.
Την προεκλογική διάσταση δεν απέφυγε να σχολιάσει και το Πακιστάν. "Η Ινδία στέλνει ένα μήνυμα στον ίδιο της τον λαό με αυτές τις επιδρομές, ένα μήνυμα προς τους ψηφοφόρους" σχολίασε ο γερουσιαστής Σέρι Ραχμάν. Η μετριοπάθεια με την οποία αντιδρά μέχρι στιγμής το Ισλαμαμπάντ δεν αποκλείει βέβαια μια δική του επίθεση μέσα στις επόμενες μέρες, που θα ανεβάσει το θερμόμετρο της έντασης στην περιοχή σε ακόμη πιο επικίνδυνα επίπεδα.
Και φυσικά υπάρχει επιπλέον μία διάσταση. Η ταύτιση της Ουάσιγκτον με την Ινδία σε αυτή την φάση απειλεί να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις των Αμερικανών με τους Ταλιμπάν στο γειτονικό Αφγανιστάν, μια προσέγγιση που σε μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκε χάρη στην πακιστανική διαμεσολάβηση. Πρόκειται επομένως για ένα εξαιρετικά σύνθετο παζλ, τα βασικά κομμάτια του οποίου παραμένουν, αναμφίβολα, τα πυρηνικά όπλα.
