Θα έλεγε κανείς ότι ήταν μια ομιλία στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Κι όμως, ο Ντόναλντ Τραμπ φαινόταν να πιστεύει ότι ο σοσιαλισμός είναι σήμερα πιο απειλητικός παρά ποτέ. "Από την ίδια του τη φύση δεν σέβεται τα σύνορα ... Επιδιώκει πάντοτε να επεκτείνεται ... Στηρίζεται στη διαφθορά, την εκμετάλλευση και την παρακμή" τόνισε την προηγούμενη εβδομάδα στο Μαϊάμι μιλώντας σε ένα ακροατήριο Κουβανών και Βενεζουελάνων "πολιτικών εξορίστων".
Και πράγματι, βασικός στόχος της ομιλίας ήταν η Κούβα και η Βενεζουέλα, οι δύο σημαντικότεροι εκπρόσωποι της "τρόικας της τυραννίας" με τους οποίους ο Τραμπ ελπίζει να ξεμπερδεύει το συντομότερο. Κάποιες αναφορές υποδήλωναν, ωστόσο, ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν αναφερόταν μόνο στη λατινοαμερικανική εκδοχή του σοσιαλισμού αλλά και σε εκείνη που κάποιοι προσπαθούν σήμερα να εισάγουν ύπουλα και στην ίδια του τη χώρα.
Πριν από λίγες ημέρες άλλωστε είχε αναφερθεί ανοιχτά στο φαινόμενο κατά την ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης. "Εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούμε από τις εκκλήσεις για την υιοθέτηση του σοσιαλισμού ... Είμαστε αποφασισμένοι η Αμερική να μην γίνει ποτέ σοσιαλιστική χώρα" είχε τονίσει τότε.
Μα καλά, υπάρχει στ' αλήθεια τέτοια περίπτωση; Η καμπάνια για την επανεκλογή του δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία. "Ο Μπέρνι Σάντερς έχει ήδη κερδίσει τους προκριματικούς για το χρίσμα των Δημοκρατικών. Όλοι οι υποψήφιοι ενστερνίζονται την εκδοχή του σοσιαλισμού που πρεσβεύει. Όμως ο αμερικανικός λαός θα απορρίψει το πρόγραμμα της υψηλής φορολογίας, του κρατικού ελέγχου στο σύστημα Υγείας και του προσεταιρισμού δικτατόρων όπως εκείνων στη Βενεζουέλα" δήλωσε η εκπρόσωπός της Κέιλι Μακενάνι.
Το παράδειγμα της Βενεζουέλας χρησιμοποιούσε σχεδόν αποκλειστικά μέχρι τώρα η λατινοαμερικανική Δεξιά - με ορισμένες ευρωπαϊκές εκδοχές της να ακολουθούν κατά πόδας. Κάθε αριστερός υποψήφιος έπρεπε υποχρεωτικά να υποβληθεί στη σύγκριση με τον Νικολάς Μαδούρο και να δεχτεί την ίδια και απαράλλακτη κατηγορία: "Θέλει να μετατρέψει τη χώρα μας σε Βενεζουέλα". Μιας όμως και το τείχος στα σύνορα με το Μεξικό δεν έχει ακόμα χτιστεί, το παράδειγμα πέρασε ανενόχλητο στο αμερικανικό έδαφος αναζητώντας τη νέα ενσάρκωσή του. Δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ.
Μπέρνι 2020
Ο Μπέρνι Σάντερς ανακοίνωσε στα μέσα της εβδομάδας ότι θα διεκδικήσει ξανά την αμερικανική προεδρία στις εκλογές της επόμενης χρονιάς. Είναι γνωστό από την προηγούμενη προεκλογική καμπάνια για το χρίσμα των Δημοκατικών, όταν αντιμετώπισε και ηττήθηκε από τη Χίλαρι Κλίντον, ότι ο γερουσιαστής από το Βερμόντ αυτοπροσδιορίζεται ως σοσιαλιστής και προτείνει μέτρα τόσο ριζοσπαστικά για τα δεδομένα της χώρας του όσο η καθιέρωση Εθνικού Συστήματος Υγείας και η αύξηση της φορολόγησης των πλουσίων και των μεγάλων επιχειρήσεων.
"Πριν από τρία χρόνια μας έλεγαν ότι οι ιδέες της περίθαλψης για όλους και το κατώτατο ωρομίσθιο των 15 δολαρίων ήταν 'ριζοσπαστικές΄ και 'ακραίες'. Η πολιτική αυτή υποστηρίζεται σήμερα από την πλειονότητα των Αμερικανών. Ελάτε μαζί μας για να ολοκληρώσουμε την επανάσταση" σχολίασε ο ίδιος στο Twitter.
Είναι πράγματι έτσι; Έχει πάψει ο σοσιαλισμός να αποτελεί φόβητρο για τους Αμερικανούς; Ας δούμε μερικά παραδείγματα. Στις ενδιάμεσες εκλογές του περασμένου Μαΐου, πέντε υποψήφιοι της πρωτοβουλίας Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές της Αμερικής κέρδισαν την εκλογή τους στο Κογκρέσο, ανάμεσά τους και η Αλεξάντρια Οκάσιο - Κόρτεζ, η οποία εξελέγη στη Νέα Υόρκη έπειτα από μια πολιτική καμπάνια επικεντρωμένη στην καθολική πρόσβαση στο σύστημα Υγείας και στην κατάργηση των πανεπιστημιακών διδάκτρων.
Αν παράλληλα κοιτάξει κανείς τους μέχρι σήμερα υποψήφιους για το χρίσμα των Δημοκρατικών, θα συναντήσει αρκετούς ανάμεσά τους που προέρχονται από την προοδευτική πτέρυγα του κόμματος και δεν στραβομουτσουνιάζουν στο άκουσμα της λέξης "σοσιαλισμός". Για παράδειγμα, η Ελίζαμπεθ Γουόρεν, που την προηγούμενη εβδομάδα ξεκίνησε επίσημα την καμπάνια της με μια πρόταση για την υιοθέτηση ενός προγράμματος δωρεάν παιδικής φροντίδας από τη γέννηση έως το σχολείο.
Ο σοσιαλισμός στα χρόνια του Τραμπ
Όλα αυτά θα μπορούσαν βέβαια να οφείλονται στα διδάγματα της περίπτωσης Χίλαρι. Φαίνεται όμως να υπάρχει και κάτι βαθύτερο. Από το 2010, το Ινστιτούτο Γκάλοπ αναλύει ανά διετία τη στάση των Αμερικανών απέναντι στον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Στους δεξιούς ψηφοφόρους δεν παρατηρούνται σημαντικές μεταβολές. Τα ευρήματα όμως για εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι (liberals) παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Οι θετικές γνώμες για τον σοσιαλισμό αυξάνονται σταθερά σε κάθε μέτρηση. Στην τελευταία μάλιστα από αυτές, τον Αύγουστο του 2018, οι θετικές γνώμες για τον σοσιαλισμό (57%) ξεπέρασαν για πρώτη φορά εκείνες για τον καπιταλισμό, που υποχώρησε στο "ιστορικό χαμηλό" δημοτικότητας του 47%. "Οι απόψεις για τον σοσιαλισμό ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους ανεξάρτητους που κλίνουν προς αυτούς είναι ιδιαίτερα σημαντικές στο σημερινό πολιτικό περιβάλλον, καθώς πολλοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι το Δημοκρατικό Κόμμα στρέφεται σε μια περισσότερο σοσιαλιστική κατεύθυνση" σχολίασε ο υπεύθυνος της έρευνας Φρανκ Νιούπορτ.
Οι μέχρι τώρα υποψηφιότητες για το χρίσμα των Δημοκρατικών μάλλον το επιβεβαιώνουν. Δεν είναι μια κεντρική απόφαση, αλλά η ανταπόκριση σε ένα λαϊκό αίτημα. Μέσα σε λίγες ώρες από την υποβολή της υποψηφιότητας του Σάντερς, 223.000 Αμερικανοί είχαν συγκεντρώσει για την καμπάνια του σχεδόν 6 εκατομμύρια δολάρια, πληρώνοντας ο καθένας κάτι περισσότερο από 27 δολάρια.
Είναι κάτι που ο "τρελο - Μπέρνι", όπως έσπευσε να τον χαρακτηρίσει ο Τραμπ, θα χρειαστεί περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Όχι μόνο τις οικονομικές εισφορές, που βέβαια του είναι απολύτως αναγκαίες καθώς αρνείται να δεχτεί τις χορηγίες μεγάλων επιχειρήσεων κατά το κυρίαρχο μοντέλο. Θα χρειαστεί πάνω απ' όλα ένα μαζικό κίνημα υποστήριξης ανάλογο με εκείνο που έφερε τον Τραμπ στην εξουσία. Ο ίδιος κάνει λόγο για "τουλάχιστον 1 εκατομμύριο άτομα" που θα συνεχίσουν την "πολιτική επανάσταση".
Αν δεν το πετύχει, τρομάζοντας έτσι τους "βαρόνους" των Δημοκρατικών που έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τον υπονομεύσουν την προηγούμενη φορά, το αποτέλεσμα είναι λίγο έως πολύ προκαθορισμένο. Αφού θα αφήσει τον Τραμπ να κάνει τη βρόμικη δουλειά εξουθενώνοντας όσο γίνεται περισσότερο τις "τοπικές εκδοχές" του Μαδούρο, ο μηχανισμός του κόμματος, που φυσικά εξακολουθεί να μην καλοβλέπει όλα αυτά τα σοσιαλιστικά, θα καταλήξει σε έναν υποψήφιο τύπου Τζο Μπάιντεν. Κάποιον με τη "σωστή" αναλογία μετριοπάθειας, εμπειρίας και μελανίνης. Που, φυσικά, στη συνέχεια θα οδηγήσει πανηγυρικά το κόμμα σε ακόμη μία πανωλεθρία.
