Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Τραμπ: Ο αντι-Ομπάμα της Μέσης Ανατολής
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τραμπ: Ο αντι-Ομπάμα της Μέσης Ανατολής

Της Roula Khalaf

Για όσους αναρωτιούνται ποιο είναι το δόγμα Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, ο Μάικ Πομπέο προσέφερε ένα χρήσιμο στοιχείο. Το έκανε την περασμένη εβδομάδα με τη μορφή μιας σημαντικής ομιλίας του για την εξωτερική πολιτική, η οποία έβριθε αντιφάσεων και μερικές φορές έφτανε στα όρια του παραλογισμού. Αν υπήρχε κάποιο νόημα όσον αφορά τη σημερινή πολιτική του Λευκού Οίκου, αυτό ήταν πως ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αντιτίθεται σε οτιδήποτε εκπροσωπούσε ο Μπάρακ Ομπάμα. Δηλαδή ότι το δόγμα Τράμπ για τη Μέση Ανατολή είναι απλά αντι-Ομπάμα.

Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών έμεινε πιστός στην αμερικανική παράδοση όταν επέλεξε να μιλήσει στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Καΐρου. Στο ίδρυμα αυτό είχε εκφωνήσει το 2009 ο Ομπάμα την ομιλία με την οποία προσπάθησε να γυρίσει σελίδα και να επουλώσει το τραύμα που είχε προκαλέσει στην εικόνα της Αμερικής η απάντησή της στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Σε μεγάλο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας και η εισβολή στο Ιράκ αντιμετωπίστηκαν ως πόλεμος κατά του Ισλάμ. Είχε έρθει η ώρα να κλείσει αυτό το ρήγμα.

Με παθιασμένη ρητορική, ο Μπάρακ Ομπάμα υποσχέθηκε «μια καινούργια αρχή» με βάση το αμοιβαίο συμφέρον και τον σεβασμό. Χειροκροτήθηκε τότε και επαινέθηκε για λίγο καιρό ακόμα, μέχρι που απογοήτευσε την περιοχή όταν δεν κατάφερε να δράσει με βάση την κόκκινη γραμμή που είχε χαράξει ο ίδιος για τη χρήση χημικών από το συριακό καθεστώς. Όταν ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, ο οποίος πολεμούσε κατά της λαϊκής εξέγερσης που ξέσπασε το 2011, έριξε χημικά στους δικούς του πολίτες, ο Ομπάμα δίστασε.

Για τους αυταρχικούς σουνίτες ηγέτες, μια πιο ασυγχώρητη αμαρτία σπίλωσε την κληρονομιά του Ομπάμα: η επιδίωξή του για μια συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν, η οποία έβαζε φρένο στις φιλοδοξίες του με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων. Ήταν η πιο σημαντική διπλωματική εξέλιξη στην περιοχή τις τελευταίες δεκαετίες και έτυχε δικαιολογημένα μεγάλης αποδοχής από το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Επίσης, ερμηνεύτηκε λανθασμένα από τους σουνίτες συμμάχους της Αμερικής και από το Ισραήλ ως μια νίκη του Ιράν και ως ένα άλμα των ΗΠΑ με το οποίο απομακρύνθηκαν από τους παραδοσιακούς συμμάχους τους.

Με την έναρξη της θητείας του, ο Πρόεδρος Τραμπ προσδιόρισε την προσέγγισή του στη Μέση Ανατολή ως μια εκστρατεία κατά του Ιράν, μια αρχή από την οποία φαινόταν ότι απορρέει το σύνολο των πολιτικών του. Όχι μόνο απέσυρε την Αμερική από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και επανάφερε τις αμερικανικές κυρώσεις, αλλά έκανε επίσης τα στραβά μάτια στην εδραίωση ενός όλο και πιο βάρβαρου αυταρχισμού στον σουνιτικό αραβικό κόσμο. Επίσης, εναγκαλίσθηκε ακόμα πιο στενά τον αντίπαλο του Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, παρ’ όλο που η συμπεριφορά της γινόταν όλο και πιο επικίνδυνα αποδιοργανωτική.

Η ομιλία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών ήταν ένα καλό παράδειγμα της εμμονής που έχει ο Ντόναλντ Τραμπ με το Ιράν. Μίλησε από την Αίγυπτο, η οποία έχει ένα από τα χειρότερα ιστορικά καταπίεσης στον κόσμο, στον απόηχο της μακάβριας δολοφονίας του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι από πράκτορες τους οποίους έστειλε το καθεστώς του Ριάντ. Ωστόσο, όταν αναφέρθηκε στα ανθρώπινα δικαιώματα, μίλησε μόνο για τους αγιατολάχ του Ιράν και τα πρωτοπαλίκαρά τους που «δολοφονούν, φυλακίζουν και τρομοκρατούν όσους Ιρανούς αγαπούν την ελευθερία», όπως είπε. Για τους Άραβες που αγαπούν την ελευθερία και δολοφονούνται, φυλακίζονται ή τρομοκρατούνται δεν είπε το παραμικρό. Ο κύριος Πομπέο περιορίστηκε στο να ενθαρρύνει την Αίγυπτο να «αποδεσμεύσει τη δημιουργική ενέργεια του αιγυπτιακού λαού, να απελευθερώσει την οικονομία και να προωθήσει την ελεύθερη και ανοιχτή ανταλλαγή απόψεων».

Ακόμα και όταν προσπαθεί να υιοθετήσει μια συνεκτική θέση, η αμερικανική κυβέρνηση αποτυγχάνει. Είναι τόσο απρόβλεπτη η φύση του κυρίου Τραμπ και τόσο χαοτική η κατάσταση της κυβέρνησής του, που το αντι-ιρανικό αφήγημά του υπονομεύεται από την έλλειψη συνοχής. Στα τέλη του 2018, ο Πρόεδρος Τραμπ σόκαρε το κατεστημένο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και έχασε τον Τζιμ Μάτις από υπουργό Άμυνας όταν ανακοίνωσε την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία.

Η απόφαση αυτή αφήνει τους Κούρδους συμμάχους των ΗΠΑ, οι οποίοι είχαν καθοριστικό ρόλο στον πόλεμο κατά του ISIS, ευάλωτους σε επιθέσεις από την Τουρκία, που τους θεωρεί ως ένα παρακλάδι των δικών της Κούρδων αυτονομιστών. Χαρίζει επίσης μια νίκη στο συριακό καθεστώς και στον πάτρωνά του, το Ιράν. Μετά την ανακοίνωση υπήρξε σύγχυση: αναδιπλώσεις από Αμερικανούς αξιωματούχους καθώς και ένα ξαφνικό προεδρικό «τιτίβισμα» αυτή την εβδομάδα που απειλούσε την Τουρκία και το οποίο ενέτεινε το αίσθημα διάλυσης.

Αδυνατώντας να καταλάβει την προφανή αντίφαση, ο Μάικ Πομπέο παρέμεινε «κολλημένος» με τον Ομπάμα κατά την ομιλία του στο Κάιρο. «Μάθαμε πως όταν η Αμερική υποχωρεί, συχνά ακολουθεί το χάος. Όταν παραμελούμε τους φίλους μας, φουσκώνει η οργή» διακήρυξε ο κύριος Πομπέο. Ο σκοπός του ήταν να μεμφθεί την κυβέρνηση Ομπάμα επειδή εγκατέλειψε τη Συρία και τους συμμάχους των ΗΠΑ στις χώρες του Κόλπου. Αλλά η δήλωση αυτή φανέρωσε έναν υπουργό Εξωτερικών ο οποίος δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα, ενώ προκάλεσε συγκρίσεις με τον Μπάρακ Ομπάμα, από τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει απεγνωσμένα να διαφοροποιηθεί. Η πολιτική τού Προέδρου Τραμπ στη Μέση Ανατολή παρουσιάζεται πλέον ως μια συνέχεια της σταδιακής απεμπλοκής του Ομπάμα.

Τελικά δεν είναι τόσο εύκολο να είσαι ο αντι-Ομπάμα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL