Οι συγκρίσεις έχουν τη γοητεία τους. Και την ευκολία τους. Και συγκρίσεις μπορούν να γίνουν πολλές με την πλατεία Ταξίμ, αν και η καθεμιά έχει τα προβλήματά της.
Ναι, η εξέγερση στην Τουρκία μοιάζει μ' αυτή της Τυνησίας, της πρώτης εξέγερσης της Αραβικής Άνοιξης, στο ξεκίνημά της. Νέα παιδιά στην πλειονότητά τους κατέβηκαν και στις δύο περιπτώσεις στους δρόμους, παιδιά μορφωμένα, κοινωνοί της σύγχρονης τεχνολογίας, νέοι χωρίς πολιτική εκπροσώπηση, που θέλουν ένα καλύτερο και κυρίως ελεύθερο μέλλον. Μόνο που η θρυαλλίδα στην Τυνησία ήταν η αυτοπυρπόληση ενός νεαρού, σπουδαγμένου πλανόδιου μανάβη δίχως μέλλον. Και στην Κωνσταντινούπολη η απειλή της εξαφάνισης ενός πάρκου για να γίνει εμπορικό κέντρο.
Μ' αυτή την έννοια, η εξέγερση στην Τουρκία μοιάζει με την αναπάντεχη εξέγερση των πολιτών στη Στουτγάρδη, τρία χρόνια πριν, όταν άνθρωποι που δεν είχαν διαδηλώσει ποτέ πριν στη ζωή τους προέταξαν τα στήθη τους στα κλομπ της αστυνομίας για να μην γκρεμιστεί ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός, για να μην αλλάξει φυσιογνωμία η πόλη τους στον βωμό της «προόδου». Πάλι, όμως, η σύγκριση είναι κουτσή, η ευημερούσα μικροαστική Στουτγάρδη δεν μοιάζει καθόλου με το τεράστιο χωνευτήρι της Πόλης, της λεηλατημένης από τις δυνάμεις της ξέφρενης οικοδομικής ανάπτυξης.
Μεγάλος είναι και ο πειρασμός για συγκρίσεις με τον Δεκέμβρη του 2008 στην Ελλάδα, με τους Αγανακτισμένους στην Ισπανία, με το κίνημα Occupy από τη Wall Street μέχρι τη Φραγκφούρτη. Κοινά στοιχεία υπάρχουν πολλά, η οργή απέναντι στον καλύτερα ή χειρότερα κρυμμένο αυταρχισμό του πολιτικού και οικονομικού συστήματος, η λαχτάρα για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.
Πέρα από τις συγκρίσεις, όμως, η εξέγερση στην Τουρκία θα μπορούσε να ερμηνευτεί και ως αρχή της χειραφέτησης της τουρκικής κοινωνίας από τον αυταρχισμό των κυβερνώντων της - δημοκρατικά ή όχι εκλεγμένων. Μετά την τελευταία μεγάλη εκλογική νίκη του, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν προσπαθεί καν να κρύψει ότι θεωρεί εαυτόν τον... μεγάλο Πατισάχ. Το έχει ρίξει στα μεγαλομανή έργα, προσπαθώντας να βάλει τη δική του σφραγίδα, να αλλάξει συθέμελα μια πόλη τόσο αιώνια όσο και η Ρώμη. Φιμώνει πιο αποτελεσματικά παρά ποτέ τις φωνές όσων αντιδρούν, είτε πρόκειται για δημοσιογράφους -ντουζίνες είναι κλεισμένοι στις φυλακές- είτε πρόκειται για την αντιπολίτευση. Περνάει ισλαμικούς νόμους για το αλκοόλ, για τα φιλιά.
Ένα υπό εξαφάνιση πάρκο. Συνοικίες που αλλάζουν πρόσωπο σε μια νύχτα, χωρίς να ζητιέται ποτέ η γνώμη των κατοίκων τους. Δακρυγόνα και αντλίες νερού στην πλατεία Ταξίμ, στον παραδοσιακό τόπο διαδήλωσης στην Τουρκία. Ο φόβος του βίαιου εξισλαμισμού. Οι επιδείξεις αυταρχισμού. Αυτό το εκρηκτικό μείγμα θα μπορούσε να επιτρέψει και την τελική σύγκριση. Να μετατρέψει την πλατεία Ταξίμ σε πλατεία Ταχρίρ. Ή και όχι. Είναι πολύ νωρίς για να καταλάβει κανείς πώς θα εξελιχθεί αυτή η εξέγερση.
