Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
Πώς η Ευρώπη κράτησε όμηρο τον Έβο Μοράλες
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Πώς η Ευρώπη κράτησε όμηρο τον Έβο Μοράλες

Επιμέλεια: Θανάσης Κούτσης

Στις 2 Ιουλίου 2013, στο προεδρικό αεροπλάνο που μετέφερε τον Έβο Μοράλες από τη Ρωσία προς τη Βολιβία απαγορεύτηκε να πετάξει πάνω από τη Γαλλία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Αιτιολογία ήταν ότι πιθανόν μετέφερε τον Έντουαρντ Σνόουντεν. Το αεροπλάνο προσγειώθηκε στη Βιέννη, όπου ο Μοράλες παρέμεινε σε κατάσταση «ομηρείας» για 14 ώρες. Ο ίδιος ο Μοράλες διηγείται την ανήκουστη περιπέτειά του λίγες ημέρες αργότερα. Η συμπεριφορά των συμμάχων των ΗΠΑ στην Ευρώπη προοιωνίζει τα όσα θα συμβούν έπειτα από έξι χρόνια.

Του Evo Morales*

Στις 2 Ιουλίου έλαβε χώρα ένα από τα πλέον ανήκουστα περιστατικά στην ιστορία του Διεθνούς Δικαίου: αρχικά, η απαγόρευση στο αεροπλάνο του Προέδρου του πολυεθνικού κράτους της Βολιβίας να πετάξει πάνω από τον εναέριο χώρο της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας. Κατόπιν, η ομηρεία μου στο αεροδρόμιο της Βιέννης για 14 ώρες.

Τι είχε συμβεί; Βρισκόμουν στη Μόσχα, λίγα λεπτά προτού ξεκινήσει μια σύσκεψη με τον Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, όταν ένας από τους βοηθούς μου με ειδοποίησε για κάποιες τεχνικές δυσκολίες: ήταν αδύνατο να πάμε στην Πορτογαλία, όπως προβλεπόταν αρχικά. Ωστόσο, μόλις τελείωσε η συνομιλία μου με τον Ρώσο Πρόεδρο, έγινε φανερό ότι το πρόβλημα μόνο τεχνικής φύσεως δεν ήταν...

Από τη Λα Πας, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας μας Δαβίδ Τσοκεγουάνκα κατορθώνει να οργανώσει έναν ενδιάμεσο σταθμό στο Λας Πάλμας της Γκραν Κανάρια, στην Ισπανία, και να επικυρώσει ένα νέο σχέδιο πτήσης. Όλα φαίνονται εντάξει... Όμως, ενώ ήμασταν στον αέρα, έρχεται να με δει ο συνταγματάρχης της αεροπορίας Σελιάρ Αρίσπε, διοικητής της αεροπορικού πληρώματος του Προέδρου και ο οποίος εκείνη την ημέρα βρισκόταν στη θέση του πιλότου: «Το Παρίσι μας αφαιρεί την άδεια πτήσης. Δεν μπορούμε να μπούμε στον γαλλικό εναέριο χώρο». Η έκπληξή του ήταν μεγάλη όσο και η ανησυχία του: ήμασταν σχεδόν έτοιμοι να περάσουμε πάνω από τη Γαλλία.

Μπορούσαμε βέβαια να επιχειρήσουμε να επιστρέψουμε στη Ρωσία, αλλά διατρέχαμε τον κίνδυνο να ξεμείνουμε από κηροζίνη. Οπότε, ο σμήναρχος Αρίσπε ήρθε σε επαφή με τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου της Βιέννης για να ζητήσει την άδεια να πραγματοποιήσει επείγουσα προσγείωση. Σ’ αυτό το σημείο να ευχαριστήσουμε τις αρχές της Αυστρίας που μας έδωσαν το «πράσινο φως».

Εγκαταστάθηκα σε ένα μικρό γραφείο που μου παραχώρησαν στο αεροδρόμιο και ήμουν σε ανοιχτή γραμμή με τον αντιπρόεδρο Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα και με τον ΥΠΕΞ Τσοκεγουάνκα προκειμένου να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε στη συνέχεια και, κυρίως, να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τους λόγους της γαλλικής απόφασης όταν ο πιλότος με ενημέρωσε ότι και η Ιταλία μας απαγόρευε την είσοδο στον εναέριο χώρο της.

Εκείνη τη στιγμή δέχτηκα την επίσκεψη του Ισπανού πρέσβη στην Αυστρία Αλμπέρτο Καρνέρο, ο οποίος μου ανακοίνωσε ότι μόλις είχε εγκριθεί ένα νέο σχέδιο για να κατευθυνθώ στην Ισπανία. Μόνο που, όπως μου εξήγησε, θα πρέπει απαραιτήτως να γίνει έλεγχος στο προεδρικό αεροπλάνο. Επρόκειτο μάλιστα για έναν αδιαπραγμάτευτο όρο προκειμένου να αναχωρήσουμε για το Λας Πάλμας της Γκραν Κανάρια.

Μόλις τον ρώτησα τους λόγους αυτής της απαίτησης, ο Καρνέρο ανέφερε το όνομα του Έντουαρντ Σνόουντεν, του υπάλληλου εκείνης της αμερικανικής εταιρείας στην οποία είχε αναθέσει η Ουάσιγκτον το έργο της κατασκοπείας. Του απάντησα ότι τον γνώριζα μόνο από τα δημοσιεύματα του Τύπου. Υπενθύμισα μάλιστα στον Ισπανό διπλωμάτη πως η χώρα μου σέβεται τις διεθνείς συμβάσεις: σε καμία περίπτωση δεν θα επιχειρούσα να περάσω κρυφά τον οποιονδήποτε στη Βολιβία.

Ο Καρνέρο βρισκόταν σε διαρκή επαφή με τον αναπληρωτή γραμματέα Εξωτερικών Υποθέσεων και Συνεργασίας Ραφαέλ Μεντίβιλ Πέιδρο, ο οποίος, όπως ήταν ολοφάνερο, του ζητούσε να επιμείνει. «Δεν θα κάνετε έλεγχο σ’ αυτό το αεροπλάνο» χρειάστηκε να του τονίσω επανειλημμένως. «Αν δεν πιστεύετε αυτό που σας λέω, σημαίνει ότι θεωρείτε ψεύτη τον Πρόεδρο του κυρίαρχου κράτους της Βολιβίας». Ο διπλωμάτης βγήκε πάλι για να πάρει γραμμή από τον προϊστάμενό του και ξαναήρθε. Μου ζήτησε τότε να «πιει ένα καφεδάκι» μέσα στο αεροπλάνο. «Μα με περνάτε για εγκληματία;» τον ρώτησα. «Αν επιμένετε να μπείτε στο αεροπλάνο, θα πρέπει να το κάνετε διά της βίας. Κι εγώ δεν θα μπορέσω να προβάλω αντίσταση σε μια στρατιωτική ή αστυνομική επιχείρηση. Δεν διαθέτω τα μέσα για κάτι τέτοιο».

Ο πρέσβης, φανερά θορυβημένος, απέκλεισε το ενδεχόμενο προσφυγής στη βία, χωρίς να παραλείψει ωστόσο να μου διευκρινίσει ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν θα μπορέσει να μας εγκρίνει το σχέδιο πτήσης: «Στις 9 το πρωί θα σας πούμε αν μπορείτε να αναχωρήσετε ή όχι. Μέχρι τότε, θα συζητήσουμε με τους φίλους μας» μου εξήγησε. «Φίλους; Μα ποιοι είναι λοιπόν αυτοί οι ‘φίλοι’ της Ισπανίας στους οποίους αναφέρεστε; Η Γαλλία και η Ιταλία, σωστά»; Αρνήθηκε να μου απαντήσει και αποχώρησε.

Ο Ισπανός πρέσβης εμφανίζεται ξανά. Προβληματισμένος, ανήσυχος και νευρικός, μου υποδεικνύει ότι έχω επιτέλους όλο το ελεύθερο κι ότι μπορώ να φύγω. Επιτέλους, απογειωνόμαστε.

Η απαγόρευση πτήσης πάνω από τον εναέριο χώρο, την οποία εξέδωσαν με εντολή της CIA ταυτόχρονα και συντονισμένα τέσσερις χώρες εναντίον μιας κυρίαρχης χώρας με μόνη πρόφαση ότι ίσως μεταφέραμε τον Σνόουντεν, αναδεικνύει το πολιτικό βάρος της μεγαλύτερης ιμπεριαλιστικής υπερδύναμης, των ΗΠΑ.

Έως τις 2 Ιουλίου (την ημέρα της απαγωγής μου), όλοι γνώριζαν ότι τα κράτη διαθέτουν υπηρεσίες ασφαλείας για να προστατεύσουν το έδαφος και τον πληθυσμό τους. Όμως η Ουάσιγκτον ξεπέρασε κάθε όριο. Παραβιάζοντας κάθε αρχή καλής πίστης, καθώς και τις διεθνείς συμβάσεις, μετέτρεψε τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου σε αποικία. Προσβολή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που αποτελούν μία από τις κατακτήσεις της Γαλλικής Επανάστασης.

Το αποικιοκρατικό πνεύμα που οδήγησε κατ’ αυτόν τον τρόπο στην υποταγή διάφορες χώρες αποδεικνύει για ακόμα μια φορά ότι για την αμερικανική αυτοκρατορία δεν υπάρχουν όρια, ούτε νομικά, ούτε ηθικά, ούτε εδαφικά, όταν πρόκειται για την επιβολή των σχεδίων της. Τώρα πια είναι φανερό στα μάτια ολόκληρου του κόσμου ότι για μια τέτοια δύναμη ο κάθε νόμος μπορεί να παραβιαστεί, κάθε εθνική κυριαρχία να καταπατηθεί, κάθε ανθρώπινο δικαίωμα να αγνοηθεί.

Οι ΗΠΑ οφείλουν βέβαια τη δύναμή τους στις Ένοπλες Δυνάμεις τους, οι οποίες εμπλέκονται σε διάφορους επεκτατικούς πολέμους και υποστηρίζονται από ένα ασυνήθιστο βιομηχανικοστρατιωτικό σύμπλεγμα. Τα στάδια των επεμβάσεών τους είναι ευρέως γνωστά: μετά τις στρατιωτικές κατακτήσεις, επιβάλλεται το ελεύθερο εμπόριο, μια ιδιόμορφη αντίληψη περί δημοκρατίας και, τέλος, η υποταγή των λαών στην αδηφαγία των πολυεθνικών. Τα ανεξίτηλα σημάδια του ιμπεριαλισμού -είτε στρατιωτικού, είτε οικονομικού- παραμορφώνουν το Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Λιβύη, τη Συρία. Χώρες, ορισμένες από τις οποίες δέχτηκαν εισβολή επειδή υπήρχαν υποψίες ότι έκρυβαν όπλα μαζικής καταστροφής ή φιλοξενούσαν τρομοκρατικές οργανώσεις. Χώρες όπου σκοτώθηκαν χιλιάδες άνθρωποι χωρίς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να ξεκινήσει την παραμικρή δίκη.

Αλλά η δύναμη των ΗΠΑ έγκειται επίσης και σε υπόγειους μηχανισμούς που σκοπός τους είναι να διασπείρουν τον φόβο, τον εκβιασμό και τον εκφοβισμό. Πλήθος οι συνταγές που πρόθυμα χρησιμοποιεί η Ουάσιγκτον για να διατηρήσει το status της, όπως η «παραδειγματική τιμωρία» στην πιο ωμή αποικιοκρατική μορφή της που οδήγησε στη σκληρή καταπίεση των ιθαγενών της Άμπια Γιάλα. Η ίδια τιμωρία περιμένει τους λαούς που αποφασίζουν να απελευθερωθούν και τους πολιτικούς ηγέτες που επέλεξαν να κυβερνούν με το μέρος των ταπεινών.

Η απόπειρα της οποίας πέσαμε θύματα αποκαλύπτει τα δύο πρόσωπα της ίδιας καταπίεσης ενάντια στην οποία αποφάσισαν να επαναστατήσουν οι λαοί: τον ιμπεριαλισμό και το πολιτικό και ιδεολογικό δίδυμό του, την αποικιοκρατία. Η ομηρεία του προεδρικού αεροπλάνου και του πληρώματός του -την οποία είχαμε κάθε λόγο να θεωρούμε αδιανόητη την αυγή του 21ου αιώνα- αναδεικνύει μια μορφή ρατσισμού που διαιωνίζεται στους κόλπους ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Γι' αυτούς, οι Ινδιάνοι και οι δημοκρατικές ή επαναστατικές διαδικασίες για τις οποίες αγωνίζονται αποτελούν εμπόδια στην πορεία προς τον πολιτισμό. Αυτός ο ρατσισμός καταφεύγει πλέον στην αλαζονεία και στις πιο γελοίες εξηγήσεις «τεχνικής φύσεως» για να καλύψει μια πολιτική απόφαση που πάρθηκε σε ένα γραφείο της Ουάσιγκτον.

* Ο Evo Morales διετέλεσε Πρόεδρος της Βολιβίας την περίοδο 2006-2019

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο με τίτλο «Εγώ, ο Πρόεδρος της Βολιβίας, όμηρος στην Ευρώπη», στη διεύθυνση https://monde-diplomatique.gr/?p=5470

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL