Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
22.0°C24.8°C
3 BF 39%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.0°C24.2°C
2 BF 52%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C20.5°C
4 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
19.3°C19.8°C
5 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C24.0°C
3 BF 33%
Η αφύπνιση του αμερικανικού συνδικαλισμού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η αφύπνιση του αμερικανικού συνδικαλισμού

Είναι ίσως μία ακόμη υπενθύμιση ότι η Ιστορία δεν προχωρά ευθύγραμμα αλλά διαγράφει κύκλους. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο κόσμος βρισκόταν και πάλι στη δίνη πετρελαϊκών κρίσεων με επίκεντρο τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και τις εξελίξεις στο Ιράν. Και οι εργάτες της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας κατέβαιναν σε μια από τις μαζικότερες απεργίες των μεταπολεμικών ετών.

Το ημερολόγιο έδειχνε 6 Οκτωβρίου 1976. Χαμογελαστοί συνδικαλιστές της United Automobile Workers και συνοφρυωμένοι εκπρόσωποι της Ford Motor Company έβγαιναν από τα γραφεία της επιχείρησης έχοντας μόλις υπογράψει νέα τριετή συλλογική σύμβαση που μείωνε το ωράριο και κατοχύρωνε τις θέσεις εργασίας.

Είχαν χρειαστεί 21 μέρες απεργίας μέχρι ο γίγαντας της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας να υποχωρήσει. Και η δύναμη των συνδικάτων ήταν εκείνες τις μέρες τέτοια ώστε οι 165.000 απεργοί να μην επιστρέψουν στις δουλειές τους για μία ακόμη εβδομάδα μέχρι η νέα σύμβαση να κυρωθεί επισήμως.

Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από τότε. Τέσσερις δεκαετίες αχαλίνωτης επέλασης του νεοφιλελευθερισμού τσάκισαν μισθούς, εργατικά δικαιώματα και την ίδια την ισχύ των συνδικάτων. Κάτι όμως φαίνεται και πάλι να κινείται.

Πρώτα ήλθαν οι απεργίες των "αναλώσιμων" εργαζομένων στις αλυσίδες εστίασης και εμπορίου. Ακολούθησαν οι χαμηλόμισθοι εκπαιδευτικοί του Δημοσίου, οι κινητοποιήσεις των οποίων εξαπλώθηκαν σαν πυρκαγιά μέσα σε λίγους μήνες από τη μία αμερικανική πολιτεία στην άλλη. Τώρα έρχεται η σειρά της βαριάς, αν και κάπως "σκουριασμένης", βιομηχανίας των ΗΠΑ.

Tη δυναμική αυτή αναγνωρίζει και η εφημερίδα “New York Times”. Η απεργία στη General Motors έχει ευρύτερη σημασία, επισημαίνει ο Στήβεν Γκρήνχαους. Εντάσσεται σε ένα διετές κύμα απεργιακών κινητοποιήσεων που τροφοδοτείται από τη γενικευμένη δυσαρέσκεια για την καθήλωση των μισθών και την ανισότητα των εισοδημάτων ακόμα και τη στιγμή που τα κέρδη των επιχειρήσεων εκτινάσσονται. "Οι πετυχημένες απεργίες φέρνουν νέες πετυχημένες απεργίες" σημειώνεται.

Απεργιακό "λουκέτο" σε 35 εργοστάσια

Τη Δευτέρα, σχεδόν 50.000 εργάτες της General Motors κατέβηκαν σε εθνική απεργία κάνοντας τις μηχανές να σιγήσουν σε 35 μονάδες της επιχείρησης. Είναι ίσως η κρισιμότερη αναμέτρηση. Θα είναι μια κινητοποίηση που με το παράδειγμά της θα ανοίξει και νέους δρόμους ή μήπως οι επιχειρήσεις και η κυβέρνηση Τραμπ θα στήσουν εδώ το ανάχωμα τους; Το βέβαιο είναι ότι οι εξελίξεις στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ συνοψίζουν ό,τι πήγε στραβά για τους Αμερικανούς εργαζομένους τις τελευταίες δεκαετίες.

Οι πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 1970 και η "αναπόφευκτη" αναδιάρθρωση της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, καύχημα εκείνα τα χρόνια του αμερικανικού καπιταλισμού, έφεραν δεκάδες χιλιάδες απολύσεις και σημαντικό ψαλίδισμα των μισθών.

Από το σχέδιο διάσωσης της Chrysler επί διακυβέρνησης Κάρτερ στις ανελέητες αντεργατικές επιθέσεις του Ρόναλντ Ρήγκαν και μέχρι τα πρόσφατα σχέδια για την τόνωση της βιομηχανίας, που είχαν ως βασικό άξονα τη μείωση κατά το ήμισυ των μισθών για τους νεοπροσλαμβανόμενους, προέκυπτε πάντοτε ένα κοινό μοτίβο: Διάσωση της κερδοφορίας σε βάρος της εργασίας.

Στις τέσσερις προηγούμενες δεκαετίες, οι ναυαρχίδες της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (General Motors, Ford και Chrysler) διέγραψαν με συνοπτικές διαδικασίες 600.000 θέσεις εργασίας αφήνοντας κάτι λιγότερο από 160.000 εργαζόμενους στον τομέα. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμη κρίσιμο σταυροδρόμι. Ο οικονομικός Τύπος σε όλο τον κόσμο αναφέρεται εδώ και καιρό στην επερχόμενη νέα κρίση που θα κληθεί να αντιμετωπίσει όχι μόνο η αμερικανική αλλά η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία.

Έχει ανακαλυφτεί και ένα αρκετά πιασάρικο όνομα : Carmageddon, δηλαδή ο "Αρμαγεδδών" που θα προκαλέσει στη βιομηχανία αυτοκινήτων η αναπόφευκτη τελικά στροφή στην ηλεκτροκίνηση. Οι εκδηλώσεις της κλιματικής κατάρρευσης γίνεται όλο και πιο έντονες, οι κοινωνικές πιέσεις αυξάνονται και η αυτοκινητοβιομηχανία θα αναγκαστεί κάποια στιγμή να κατασκευάσει αυτοκίνητα που να μην επιβαρύνουν κι άλλο το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Το κόστος, φυσικά, θα είναι τεράστιο. Και υπάρχει μια σημαντική υποσημείωση: η κατασκευή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων απαιτεί λιγότερους εργάτες καθώς χρειάζονται λιγότερα εξαρτήματα. Δεν χρειάζεται επομένως μεγάλη φαντασία για να προβλέψει κανείς ποιος θα κληθεί να πληρώσει και πάλι τον λογαριασμό.

Τα κουκιά δεν βγαίνουν, υποστήριξαν οι εκπρόσωποι της εργοδοσίας στις διαπραγματεύσεις των τελευταίων εβδομάδων για την ανανέωση της συλλογικής σύμβασης στην General Motors. Βάλτε πλάτη να κρατήσουμε το μαγαζί ανοιχτό κ.λπ.. Θα ήταν, βέβαια, παράδοξο σύμφωνα με τη λογική του καπιταλισμού, να ζητήσουν το ίδιο από τους μετόχους ή από τα διευθυντικά στελέχη της επιχείρησης.

Η χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας υπολογίζεται σε 55 δισεκατομμύρια δολάρια. Η General Motors ανακοίνωσε πέρσι κέρδη ύψους 11,8 δισεκατομμυρίων, με τη μερίδα του λέοντος να πηγαίνει, βέβαια, όπως κάθε χρόνο, στους μετόχους. Η CEO Μαίρη Μπάρα έχει ετήσιες αποδοχές που ξεπερνούν τα 21 εκατομμύρια δολάρια. Σε μια μέρα κερδίζει περισσότερα απ' όσα βγάζει μέσα σ' έναν ολόκληρο χρόνο ένας νεοπροσλαμβανόμενος εργάτης στην επιχείρηση.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε έπειτα από την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με το συνδικάτο United Auto Workers (UAW), η αυτοκινητοβιομηχανία υποστήριξε ότι η πρότασή της για την επόμενη συλλογική σύμβαση προέβλεπε επενδύσεις επτά δισεκατομμυρίων δολαρίων και τη δημιουργία 5.400 νέων θέσεων εργασίας.

Ήταν, βέβαια, σταγόνα στον ωκεανό απέναντι στον Αρμαγεδδώνα που δεν αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοκινητοβιομηχανία αλλά οι εργάτες της. Μόνο μέσα στη φετινή χρονιά, οι αμερικανικές επιχειρήσεις του κλάδου απέλυσαν περισσότερους από 20.000 εργαζόμενους. Και το φαινόμενο είναι φυσικά παγκόσμιο, εκατοντάδες χιλιάδες απολύσεις έγιναν σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η πρώτη μεγάλη μάχη δίνεται πάντως στις ΗΠΑ. Και οι απεργοί της General Motors δεν είναι οι μόνοι αποφασισμένοι να την κερδίσουν. Η ενημερωτική ιστοσελίδα Politico αποκάλυψε, στα μέσα της εβδομάδας, ότι ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη παρασκηνιακές προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να "μεσολαβήσει" -με κάθε αμεροληψία όπως θα περίμενε κανείς- με στόχο τον τερματισμό της απεργίας.

Τον ίδιο στόχο έχει, φυσικά, και η επιχείρηση, που καταφεύγει σε περισσότερο δοκιμασμένες συνταγές. Η πρώτη επιθετική κίνηση ήταν να διακόψει την ιατρική ασφάλιση των απεργών, η δεύτερη να επιστρατεύσει απεργοσπάστες για να επιχειρήσει να ξανανοίξει τα εργοστάσια στο Άρλινγκτον και το Φλιντ. Δεν θα περίμενε κανείς τίποτε λιγότερο.

Η επιχείρηση χάνει περίπου 100 εκατομμύρια κάθε μέρα της απεργίας. Και ήδη παρατηρούνται ελλείψεις εξαρτημάτων και μείωση της παραγωγής στα εργοστάσια σε Καναδά και Μεξικό. Είναι ένας εξαιρετικά κρίσιμος αγώνας αντοχής, η έκβαση του οποίου σύντομα θα αρχίσει να διαφαίνεται.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL