Σε σύγκριση με τις εκλογικές αναμετρήσεις που μπορεί να γίνουν πρόωρα -μπορεί και όχι- στην Ιταλία, την Ισπανία ή τη Βρετανία, οι σημερινές κάλπες στη Γερμανία είναι μάλλον αδιάφορες. Ποιος νοιάζεται για την επόμενη τοπική κυβέρνηση στο Βρανδεμβούργο και τη Σαξονία, πέραν των κατοίκων των δύο αυτών κρατιδίων, άντε και των γερμανικών κομμάτων στο κεντρικό επίπεδο;
Κι όμως, σήμερα το βράδυ τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης θα ασχοληθούμε με τα εκλογικά αποτελέσματα στα δύο αυτά γερμανικά κρατίδια, ο πληθυσμός των οποίων μετά βίας ξεπερνά τα 6,5 εκατομμύρια κατοίκους -ούτε καν το 10% του συνόλου της γερμανικής επικράτειας. Θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε πώς η προδιαγεγραμμένη συρρίκνωση των ποσοστών των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών θα επιδράσει στον μεγάλο συνασπισμό του Βερολίνου. Και θα μιλήσουμε για “σοκ” εάν γίνει το κακό που ξορκίζουν όλοι και αναδειχθεί σε ένα ή και στα δύο κρατίδια πρώτο κόμμα η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Οι δημοσκοπήσεις
Οι σημερινές κάλπες είναι δύσκολες και για τα δύο πάλαι ποτέ “λαϊκά” κόμματα, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις.
Στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου, όπου εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια κυβερνούν οι Σοσιαλδημοκράτες -από το 2009 σε συνασπισμό με την Αριστερά-, οι δημοσκοπήσεις της τελευταίας εβδομάδας φέρνουν το SPD οριακά πρώτο, με ποσοστό 21% ή 10 μονάδες λιγότερο από το 2015. Σε απόσταση αναπνοής ακολουθούν οι ακροδεξιοί της AfD με 20%, που είχαν αναδειχθεί πρώτοι στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Οι Χριστιανοδημοκράτες διολισθαίνουν στην τρίτη θέση με 18%, ενώ την τέταρτη μοιράζονται με 14% η Αριστερά και οι Πράσινοι. Στο όριο να μπει στην τοπική Βουλή κινείται το κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP) με 5%.
Στο κρατίδιο της Σαξονίας, σταθερό προπύργιο της Χριστιανοδημοκρατίας μετά την ενοποίηση -αν και συχνά χρειαζόταν ως μικρό κυβερνητικό εταίρο τους Φιλελεύθερους ή τους Σοσιαλδημοκράτες- οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φέρνουν τη CDU να έχει διασφαλίσει την πρώτη θέση με ποσοστό 31% και 6 μονάδες μπροστά από τους ακροδεξιούς της AfD, οι οποίοι ένα μήνα νωρίτερα θεωρούσαν σχεδόν σίγουρη την πρωτιά.
Στην τρίτη θέση ακολουθεί η Αριστερά με 14% κι από πίσω οι Πράσινοι με 10%. Το SPD θα ανοίξει σαμπάνιες εάν πάρει διψήφιο ποσοστό, αλλά για την ώρα οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 8% με το ζόρι. Μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας -εισόδου ή μη στην τοπική Βουλή- κινείται το FDP με 5%.
Προεκλογικά “δώρα”
Η βελτίωση που είδαν τον τελευταίο μήνα τα δύο “λαϊκά” κόμματα στις δημοσκοπήσεις -τον Ιούλιο εμφανιζόταν ακόμη πιο ισχυρή η AfD- είναι εύθραυστη. Γι’ αυτό και ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο έβαλε τα δυνατά του να προλάβει να καταθέσει τέσσερις μέρες πριν από τις εκλογές το νομοσχέδιο για το κάρβουνο. Για την ακρίβεια το σχέδιο νόμου που προβλέπει οικονομική στήριξη 40 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα τέσσερα κρατίδια -μεταξύ αυτών το Βρανδεμβούργο και η Σαξονία- που πλήττονται άμεσα από την απόφαση να εξαλειφθεί πλήρως ο άνθρακας από την παραγωγή ενέργειας το 2038.
Σταδιακά θα κλείσουν όλα τα ανθρακωρυχεία και τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από άνθρακα -που επιβαρύνουν επικίνδυνα το περιβάλλον και συμβάλλουν στην υπερθέρμανση και την κλιματική κρίση- κάτι που παράλληλα θα σημάνει την κατάργηση δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας και τον μαρασμό ολόκληρων περιοχών. Με το νομοσχέδιο εξασφαλίζονται οι πόροι για την εγκατάσταση σύγχρονων βιομηχανικών μονάδων, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη μετεκπαίδευση όσων θα χάσουν τη δουλειά τους από την ενεργειακή μετάβαση.
SPD και CDU ελπίζουν τώρα ότι θα καθησυχάσουν εκείνο το κομμάτι του εκλογικού σώματος στο Βρανδεμβούργο και τη Σαξονία που στρέφεται στην AfD, καθώς αυτό είναι το μόνο κόμμα που επιμένει ότι προτεραιότητα έχουν οι θέσεις εργασίας στον άνθρακα έναντι του περιβάλλοντος. Μάλιστα, η AfD κάνει κι ένα βήμα παραπάνω κι αφήνει να εννοηθεί ότι δεν υπάρχει κλιματική κρίση που να προκαλείται από τον ανθρώπινο παράγοντα, όπως ακριβώς κάνουν οι Τραμπ και σία και όλοι οι ακροδεξιοί σε Ευρώπη και Αμερική.
Επώδυνη παράταση
Εάν υποθέσουμε ότι οι δημοσκοπήσεις απόψε θα επιβεβαιωθούν -και με τη βοήθεια του νομοσχεδίου για τον άνθρακα- το SPD θα καταφέρει πιθανότατα να διατηρήσει τον πρωθυπουργό του στο Βρανδεμβούργο με τη στήριξη της Αριστεράς και των Πράσινων και η CDU τον δικό της στη Σαξονία, με άγνωστο μέχρι στιγμής εταίρο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα τολμήσει να συνεργαστεί με την AfD, όσο κι αν το θέλουν κάποια τοπικά στελέχη του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, καθώς αυτό θα ισοδυναμούσε με “ξέπλυμα” της Ακροδεξιάς, που είναι ιδιαίτερα ριζοσπαστική στην πρώην ανατολική Γερμανία.
Η διατήρηση των δύο πρωθυπουργικών θώκων πιθανότατα θα αποτελέσει μια ακόμη επώδυνη παράταση για τον μεγάλο συνασπισμό στο Βερολίνο, μια παράταση που αποδυναμώνει τη CDU και κονιορτοποιεί το SPD. Βέβαια, οι πιέσεις εντός του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος για έξοδο από την κυβέρνηση αυξάνονται μέρα με τη μέρα και σίγουρα ένα από τα θέματα που θα συζητηθεί στη μακρά πορεία μέχρι την εκλογή της νέας ηγεσίας από τη βάση θα είναι η “αναγέννηση στην αντιπολίτευση”.
Χθες έληξε η προθεσμία για την υποβολή υποψηφιοτήτων και οι ενδιαφερόμενοι/ες έφτασαν τους/τις 20. Ο πιο... επώνυμος υποψήφιος για την προεδρία του SPD είναι ο νυν αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς, ένας από τους πιο ένθερμους υπερασπιστές του μεγάλου συνασπισμού. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, αυτή η κυβέρνηση Μέρκελ, που κλυδωνίζεται από την ημέρα της ορκωμοσίας της, να εξαντλήσει τη θητεία της. Όπως δεν αποκλείεται στο τέλος αυτής της θητείας το SPD να ζηλέψει τα σημερινά ποσοστά του ΠΑΣΟΚ.
