Η ανεργία στην Ιταλία υποχώρησε στο 9,7% τον Ιούνιο, στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2012, και η απασχόληση εκτινάχθηκε στο 59,2%, σε επίπεδα ρεκόρ από την πρώτη καταμέτρηση του 1977, παρά τη στασιμότητα της οικονομίας στο δεύτερο τρίμηνο και σε ετήσια βάση σύμφωνα με την ιταλική στατιστική υπηρεσία Istat.
Πώς όμως είναι δυνατόν να αυξάνεται η απασχόληση με μια οικονομία στάσιμη; Η απάντηση ίσως βρίσκεται στα 885 διαφορετικά συμβόλαια εργασίας που έχουν καταγράψει οι δύο δημόσιοι οργανισμοί που παρακολουθούν θεσμικά την αγορά εργασίας CNEL και INPS.
Τη στιγμή που στην Ιταλία διεξάγεται μια δημόσια συζήτηση για τις συλλογικές συμβάσεις και την ανάγκη θεσμοθέτησης κατώτατου μισθού, από τις 885 διαφορετικές συμβάσεις εργασίας τουλάχιστον οι μισές δεν ανανεώνονται εξαιτίας της άρνησης των εργοδοτών, ενώ τουλάχιστον το ένα τέταρτο αφορά λιγότερους από 10.000 εργαζόμενους η καθεμία. Οι εργοδότες όμως αναγνωρίζουν στην πράξη περίπου 300 συμβάσεις, γιατί οι υπόλοιπες, δηλαδή τα δύο τρίτα, καταχωρούνται στην κατηγορία “διαφορετική σύμβαση”, με αποτέλεσμα το περιεχόμενό τους να αγνοείται πλήρως από τα αρμόδια θεσμικά όργανα. “Πρόκειται για πειρατικές συμβάσεις” υποστηρίζει ο Τιτσιάνο Τρέου, ο πρόεδρος του Εθνικού Αρχείου Συμβολαίων Εργασίας και Συλλογικών Συμβάσεων, εκτιμώντας ότι δεν μπορούν να ελεγχθούν ο αριθμός των εκατομμυρίων εργαζομένων που αφορούν αλλά και η ποιότητα και οι συνθήκες εργασίας τους.
Έτσι μπορεί κανείς να έχει σύμβαση εργασίας, από “μετρητή νερού, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας” έως και “ουραλόγου” -που δεν σχετίζεται βέβαια με τη γνωστή ειδικότητα της Ιατρικής, αλλά αφορά αυτούς που κάνουν... ουρές για άλλους-, αλλά στην πράξη να μην έχει καμία απολύτως εγγύηση, με αποτέλεσμα να αυξάνονται η απασχόληση σε επίπεδα ρεκόρ και η επιστροφή της εργασίας σε συνθήκες μεσαίωνα. Το κουτί της Πανδώρας στα εργασιακά το είχε ανοίξει η κεντροαριστερή κυβέρνηση Πρόντι και δεν θα το κλείσει ασφαλώς ο... Σαλβίνι. Αντίθετα, ίσως η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων φαίνεται να αποτέλεσε τη μαγιά που εξέθρεψε το τέρας του κοινωνικού κανιβαλισμού.
