Ο Sivert Hoyem επισκέπτεται την Αθήνα για μία βραδιά που υπόσχεται να είναι άκρως συναισθηματική και θερμή. Η φωνή των Madrugada θα βρίσκεται στο Floyd της οδού Πειραιώς το ερχόμενο Σάββατο 27 Απριλίου για μια ζωντανή εμφάνιση που θα συγκινήσει τους πολυάριθμους θαυμαστές του, οκτώ χρόνια μετά την τελευταία του εμφάνιση στο Ηρώδειο. «Σε κάθε νέα περιοδεία του συγκροτήματος, αλλά και σε κάθε δική μου για τις προσωπικές μου δουλειές η στάση στην Ελλάδα έγινε προτεραιότητα, για να ανταποδώσω την αγάπη που νιώσαμε από την πρώτη στιγμή» δηλώνει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής, μιλώντας για το ύφος της νέας του δουλειάς, τις επιρροές του, αλλά και για το δισκογραφικό σύστημα, που «είναι φτιαγμένο με τέτοιον τρόπο ώστε να ευνοείται πάντα κάποιος ισχυρότερος απ’ τον καλλιτέχνη, είτε είναι η δισκογραφική εταιρεία είτε ένας μεσάζοντας». Σημειώνει δε πως τον ανησυχεί «η αίσθηση της έλλειψης αισιοδοξίας». «Δεν αισθάνομαι ότι τα πράγματα που γίνονται σήμερα ωθούν με κάποιον τρόπο την κοινωνία προς τα εμπρός» λέει, τονίζοντας πως τον «παρηγορεί η σκέψη πως ακόμα και σήμερα η μουσική παραμένει μια ισχυρή οικουμενική γλώσσα».
Το καινούργιο άλμπουμ σου, το «On an island», φαίνεται πολύ προσωπικό. Είναι, όμως, εξίσου εξομολογητικό;
Εχω κάνει στο παρελθόν περισσότερο εξομολογητικά τραγούδια που μιλούσαν για τη ζωή μου, όμως αυτός ο δίσκος είχε διαφορετικό ύφος, καθώς ηχογραφήθηκε σε ένα ψαροχώρι στο Νόρντλαντ της Βόρειας Νορβηγίας. Επομένως, μπορεί τα τραγούδια να μην σχετίζονται με τις συνθήκες της ζωής μου, αλλά ένιωσα ότι εδώ ίσως να εκφράζομαι περισσότερο άμεσα από ποτέ. Τα τελευταία χρόνια είχα αρχίσει να αισθάνομαι ότι το οπτικό πεδίο της μουσικής μου είχε περιοριστεί αρκετά - άρχισα να νιώθω κλειστοφοβία με έναν τρόπο. Έτσι ένιωσα την ανάγκη να διευρύνω ξανά τον ορίζοντά μου. Μπορεί ο δίσκος να μην έχει απαραίτητα κάποια προσωπικά βιώματα, αλλά νιώθω ότι ξαναβρήκα την ειλικρίνειά μου. Επίσης, άρχισα να ξαναγράφω ιστορίες, προσέγγισα τη στιχουργική ως αφηγητής ιστοριών. Μπορεί να μην είναι αυτοβιογραφικές οι αφηγήσεις, αλλά βλέπω τον εαυτό μου μέσα στα τραγούδια με μια ένταση που έχω καιρό να νιώσω.
Οταν οι κριτικές διερευνούν τις επιρροές σας, συχνά αναφέρουν τον Λέοναρντ Κοέν, τον Νικ Κέιβ, ακόμα και τους πρώιμους Tindersticks. Προσωπικά, εντοπίζω περισσότερο τον Τιμ Μπάκλεϊ.
Φυσικά, είμαι μεγάλος θαυμαστής της βρετανικής φολκ σκηνής της δεκαετίας του ’60 και του ’70, όμως από την οικογένεια Μπάκλεϊ είμαι περισσότερο φανατικός του γιου, του Τζεφ Μπάκλεϊ. Την εποχή που εμφανίστηκε ο Τζεφ ο κόσμος του ροκ δεν είχε συνέλθει ακόμα από την έλευση του grunge (σ.σ.: σκληρό ροκ που γεννήθηκε στο Σιάτλ της Αμερικής) και ήταν τόσο απελευθερωτικό να ακούς τον Τζεφ Μπάκλεϊ να τραγουδάει με το τόσο εύθραυστο στιλ και να βάζει όλο του το πάθος στα τραγούδια, παίρνοντας οποιοδήποτε φωνητικό ρίσκο χωρίς να διστάζει. Γιατί το εναλλακτικό ροκ και το grunge της εποχής, όσο ζωηρά και ελκυστικά και να ήταν, ταυτόχρονα είχαν περιορισμούς εξαιτίας της αρρενωπής αισθητικής τους. Ξαφνικά ο Τζεφ Μπάκλεϊ άλλαξε τα πάντα και έδειξε νέους δρόμους, κυρίως ως προς τον τρόπο που μπορούσαμε να τραγουδήσουμε. Η επιρροή του ήταν τεράστια όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα με τους Madrugada.
Μιλώντας για τα πρώτα βήματα του συγκροτήματος, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 που σας ακούσαμε πρώτη φορά με τον δίσκο «Industrial silence» το τραγούδι «Strange colour blue» ακουγόταν διαρκώς στο ελληνικό ραδιόφωνο. Πώς θυμάστε εκείνες τις μέρες ύστερα από 25 χρόνια;
Εχω μόνο καλές αναμνήσεις από τότε γιατί ήμουν σε ένα συγκρότημα που ήταν προσηλωμένο σε έναν στόχο και δεν το έβαζε κάτω. Ακόμη κι όταν δεν τα καταφέρναμε, νιώθαμε ότι με αρκετή δουλειά θα τον βρούμε τον ήχο μας και θα προχωρήσουμε. Ακόμη δεν ξέραμε το ύφος μας και τραγούδια όπως το «Vocal» και το «Strange colour blue» ήταν καθοριστικά για να βρούμε τη μουσική μας ταυτότητα. Δεν είχαμε ιδέα για το αν τελικά θα μας ανακαλύψει κάποιο κοινό και υπάρχει μια αυθεντική χαρά στη διαδικασία της δημιουργίας όταν κανείς δεν έχει προσδοκίες από σένα. Θυμάμαι πόσο περιπετειώδες και δημιουργικό ήταν το να μπαίνουμε στο στούντιο χωρίς να ξέρουμε τα όριά μας. Φυσικά, είναι καλύτερο να έχεις ακροατές εκεί έξω απ’ το να μην έχεις κανέναν, όμως ταυτόχρονα υπάρχει και η γοητεία του απροσδόκητου, ειδικά από μια ομάδα μουσικών που δουλεύουν μαζί και είναι στενά συνδεδεμένοι.
Το ξεκίνημα αυτό συνέβη σε μια εποχή όπου η παραδοσιακή δισκογραφία ήταν ακόμα ζωντανή - υπογράψατε μάλιστα στη Virgin. Σήμερα, στην ψηφιακή εποχή που η διανομή της μουσικής έχει αλλάξει, θα είχαν την ευκαιρία κάποιοι νέοι Madrugada να δημιουργηθούν και να βιοποριστούν από τη μουσική τους.
Φαντάζομαι ότι θα είναι εφικτό. Κοίταξε, δεν ήταν απαραιτήτως πιο εύκολα τα πράγματα τότε. Μας πήρε πολύ χρόνο μέχρι να αρχίσουμε να πληρωνόμαστε κανονικά για τη δουλειά μας. Παίζαμε συνέχεια για πολλά χρόνια και με έναν περίεργο τρόπο τα χρήματα κατέληγαν σε οποιαδήποτε άλλη τσέπη παρά στη δική μας. Το σύστημα είναι φτιαγμένο με τέτοιον τρόπο ώστε να ευνοείται πάντα κάποιος ισχυρότερος απ’ τον καλλιτέχνη, είτε είναι η δισκογραφική εταιρεία είτε ένας μεσάζοντας. Ποτέ δεν θα είναι εύκολο να αμείβεσαι καλά και δίκαια. Πάντως, για το αν είναι δυσκολότερα τα πράγματα σήμερα για ένα νέο συγκρότημα σε σχέση με τότε, δεν είμαι σε θέση να το απαντήσω με βεβαιότητα.
Γίνονται πολλές προσπάθειες τελευταία προκειμένου οι πλατφόρμες streaming να αυξήσουν τα ποσοστά των αμοιβών τους προς τους καλλιτέχνες. Ίσως έρθουν τελικά καλύτερες μέρες για τη μουσική;
Αυτό είναι απαραίτητο να γίνει. Οι πλατφόρμες του streaming έχουν την ευθύνη να πληρώνουν τίμια τους ανθρώπους που τους παρέχουν τη δουλειά τους. Οι πλατφόρμες, όπως το Spotify, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Φαίνεται περίεργο, αλλά με το σημερινό μοντέλο διανομής της μουσικής οι μέτοχοι των μεγάλων εταιρειών βγάζουν περισσότερα χρήματα από ποτέ. Και ένα μεγάλο μέρος αυτών πρέπει να επιστραφεί με κάποιον τρόπο στους καλλιτέχνες. Οτιδήποτε κοστίζει αρκετά χρήματα για να παραχθεί και απαιτεί πνευματικό μόχθο δεν θα πρέπει να χαρίζεται εντελώς δωρεάν. Αυτό δεν έχει καμία λογική.
Μέσα στα χρόνια, ως συγκρότημα κι εσύ προσωπικά, έχετε χτίσει μια ιδιαίτερη σχέση με το ελληνικό κοινό, έναν σχεδόν μεταφυσικό δεσμό. Τι είναι αυτό που έκανε αυτή τη σύνδεση να στεριώσει τόσο πολύ;
Πραγματικά, δεν έχω ιδέα. Θυμάμαι, όμως, την πρώτη φορά που παίξαμε ως Madrugada στην Αθήνα, γύρω στο 2000, νιώθαμε σαν να ερχόμαστε στο φυσικό μας σπίτι. Το ελληνικό κοινό από την πρώτη στιγμή μας αντιμετώπισε με σεβασμό ως καλλιτέχνες και αυτό το εκτιμώ απεριόριστα. Αυτή η εκτίμηση ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόμασταν για να νιώσουμε ορατοί. Οι Έλληνες καταλάβαιναν τη μουσική μας και συνδέθηκαν με την πιο σκοτεινή και ατμοσφαιρική πλευρά μας. Νιώσαμε ότι μας εκτιμούσαν γι’ αυτό που πρεσβεύαμε. Σε κάθε νέα περιοδεία του συγκροτήματος, αλλά και σε κάθε δική μου για τις προσωπικές μου δουλειές η στάση στην Ελλάδα έγινε προτεραιότητα, για να ανταποδώσω την αγάπη που νιώσαμε από την πρώτη στιγμή. Δεν έχω ιδέα, λοιπόν, για τους λόγους, αλλά ξέρω ότι το συναίσθημα είναι αμοιβαίο, όπως σε κάθε υγιή σχέση.
Τι είναι αυτό που σε θυμώνει ή σε ανησυχεί περισσότερο στον κόσμο μας σήμερα;
Δεν θυμώνω ούτε εξοργίζομαι με κάτι, όμως όλο και περισσότερα πράγματα με ανησυχούν, ιδιαίτερα τώρα πια που έχω παιδιά. Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι η αίσθηση της έλλειψης αισιοδοξίας. Η απουσία αισιόδοξων σκέψεων έχει ποτίσει τη συλλογική μας κουλτούρα. Όταν ήμουν έφηβος, την εποχή της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου, παρά τις αντιξοότητες και τις κοινωνικές αναταραχές, υπήρχε ένα κλίμα αισιοδοξίας για το αύριο. Μια αίσθηση πως οι καλύτερες μέρες για όλους είναι κάτι εφικτό. Εκείνη η εποχή έφυγε ανεπιστρεπτί και αυτό το κλίμα αισιοδοξίας δεν γύρισε ποτέ έκτοτε. Δεν αισθάνομαι ότι τα πράγματα που γίνονται σήμερα ωθούν με κάποιον τρόπο την κοινωνία προς τα εμπρός. Όμως προσπαθώ να αφοσιώνομαι στη μουσική μου και με παρηγορεί η σκέψη πως ακόμα και σήμερα η μουσική παραμένει μια ισχυρή οικουμενική γλώσσα. Η μουσική είναι ο προσωπικός μου σύνδεσμος με οτιδήποτε αισιόδοξο και θετικό.
Και τι είναι αυτό που σε κάνει αισιόδοξο;
Το να συναντάω ανθρώπους στις περιοδείες μου και να τους κοιτάζω στα μάτια. Όταν βλέπεις τον κόσμο μέσα από το Διαδίκτυο, όλα σου φαίνονται αλλόκοτα και ακραία. Ειδικά η πολιτική τείνει να γίνεται όλο και πιο παράλογη στις μέρες μας. Όμως όταν ταξιδεύω για να παίξω ζωντανά, τότε θυμάμαι ότι οι άνθρωποι παραμένουν άνθρωποι. Υπενθυμίζω έτσι στον εαυτό μου ότι η ανθρώπινη εμπειρία παραμένει η ίδια που ήταν πάντα και αυτό κάπως με καθησυχάζει.
