Το πιο οικονομικό ηλεκτρικό αυτοκίνητο στην Κίνα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις διατίθεται αυτή τη στιγμή αντί περίπου 5.000 δολαρίων. Η μείωση των τιμών σε τόσο χαμηλά επίπεδα βοήθησε την Κίνα να διπλασιάσει σχεδόν πέρυσι τις πωλήσεις επιβατικών ηλεκτρικών οχημάτων. Με 5,9 εκατ. μονάδες, η χώρα πούλησε διπλάσια οχήματα απ’ ό,τι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ μαζί.
Την ίδια ώρα, η βιομηχανία αντιμετωπίζει προβλήματα πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας, τα οποία δημιούργησε η επιθετική επενδυτική πολιτικής της προηγούμενης δεκαετίας. Οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι κυβερνητικές πολιτικές που πηγάζουν απ’ αυτή καθιστούν την αμερικανική αγορά σχεδόν απρόσιτη. Ως αποτέλεσμα, η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε βασικό στόχο των κινεζικών αυτοκινητοβιομηχανιών που βρίσκονται σε αναζήτηση νέων αγορών. Και αυτό κάνει πιο επείγουσες τις προσπάθειες των Ευρωπαίων παραγωγών να καλύψουν την απόσταση.
Σχεδόν τα μισά αυτοκίνητα που εξάγονται από την Κίνα πωλούνται στην Ευρώπη. Ο αριθμός αυξήθηκε κατά 60% πέρυσι. Περίπου τα δύο τρίτα ήταν ηλεκτρικά αυτοκίνητα με μπαταρία. Μπορεί να γίνει ένας ιστορικός παραλληλισμός με το κύμα πωλήσεων ιαπωνικών οχημάτων στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970. Και αυτό δίνει ένα δείγμα για το τι θα μπορούσε να συμβεί στην Ευρώπη. Προς το παρόν, πάντως, ο αριθμός των οχημάτων κινεζικής μάρκας στους δρόμους της Ευρώπης παραμένει σχετικά χαμηλός. Από τις κινεζικές εξαγωγές προς την Ευρώπη σχεδόν το 40% ήταν αυτοκίνητα της Tesla. Ένα επιπλέον 10% αφορά κοινοπραξίες μεταξύ ευρωπαϊκών και κινεζικών εταιρειών. Παρ’ όλα αυτά, οι κινεζικές εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων αυξάνονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από αυτόν που προέβλεπαν οι αναλυτές. Στη Νοτιοανατολική Ασία, άλλη μια σημαντική αγορά, οι Κινέζοι αυτοκινητοπαραγωγοί κυριαρχούν πουλώντας τρία από τα τέσσερα οχήματα που διατίθενται. Αυτό καθιστά την Ευρώπη ακόμα πιο σημαντική στην προσπάθειά τους για περαιτέρω ανάπτυξη.
Από ιστορικής άποψης, η Ευρώπη έχει εξαγάγει στην Κίνα πολύ περισσότερα οχήματα απ’ όσα έχει εισαγάγει απ’ αυτή. Η στροφή, όμως, στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έφερε μαζί της μια αλλαγή στα μοντέλα πωλήσεων. Η προτίμηση των καταναλωτών μετατοπίστηκε στις εγχώριες μάρκες που παράγουν το 80% των νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων που καταγράφονται στην Κίνα. Η Ευρώπη έχει βάσιμες ανησυχίες για τον ανταγωνισμό με την Κίνα, καθώς η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία έχει κεντρική θέση στην οικονομική ανάπτυξη και στις θέσεις εργασίας. Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις επιδοτήσεις της Κίνας για την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων ενδέχεται να οδηγήσει σε υψηλότερους δασμούς για τα κινεζικά αυτοκίνητα. Μια τέτοια κίνηση θα καθιστούσε τα κινεζικά οχήματα λιγότερο ανταγωνιστικά στην Ευρώπη για ένα διάστημα, φρενάροντας την επέκταση στη μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ. Μακροπρόθεσμα, όμως, είναι αμφίβολο αν οι δασμοί μπορούν να συγκρατήσουν τους Κινέζους αυτοκινητοπαραγωγούς. Στην πραγματικότητα, τα οχήματα που παράγουν μπορεί να γίνουν ακόμα φθηνότερα.
Η πλεονάζουσα παραγωγή οδηγεί σ’ αυτό το συμπέρασμα. Περίπου 200 εταιρείες παράγουν πολύ περισσότερα αυτοκίνητα από όσα μπορούν να διατεθούν στην εγχώρια αγορά. Η παραγωγική ικανότητα αναμένεται να ξεπεράσει σύντομα τις 15 εκατ. μονάδες, αριθμός διπλάσιος από την εκτιμώμενη εγχώρια ζήτηση. Και η πλεονάζουσα παραγωγή είναι ακόμα μεγαλύτερη σε ό,τι αφορά τις μπαταρίες. Μέχρι το 2025 η παραγωγή τους από περίπου 50 εταιρείες θα είναι τετραπλάσια από την εγχώρια ζήτηση. Το να αρχίζει κανείς από μικρά, φθηνά αυτοκίνητα για να κερδίσει ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς είναι κάτι που λειτούργησε στο παρελθόν. Αξίζει να ανατρέξουμε στη δεκαετία του 1970 όταν οι Ιάπωνες αυτοκινητοπαραγωγοί άρχισαν να κερδίζουν έδαφος στις ΗΠΑ. Αδυνατώντας να ανταγωνιστούν τους Ευρωπαίους παραγωγούς στον σχεδιασμό και στη μηχανική, οι ιαπωνικές μάρκες στράφηκαν στη χαμηλή τιμή. Με τόσο χαμηλές τιμές, οι δασμοί δεν κατόρθωσαν να επιβραδύνουν την επέκτασή τους στην αγορά τις επόμενες δεκαετίες. Η Toyota, παραδείγματος χάριν, έχει σήμερα το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο στην αμερικανική αγορά αυτοκινήτων και βρίσκεται πίσω μόνο από την GM.
Τα κινεζικά μπορεί να μην έχουν την αίγλη αντίστοιχων ευρωπαϊκών ή αμερικανικών εταιρειών. Η μέση τιμή, όμως, των ηλεκτρικών οχημάτων έχει μειωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ στην Κίνα τα τελευταία οκτώ χρόνια, ενώ στην Ευρώπη έχει αυξηθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να έχει τουλάχιστον 30 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα στους δρόμους έως το 2030, από 3 εκατομμύρια που καταγράφηκαν πέρυσι, με την ελπίδα να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων στην ήπειρο. Το άμεσο ενδιαφέρον των Ευρωπαίων παραγωγών, επομένως, θα πρέπει να στραφεί στη μείωση του κόστους παραγωγής με τη χρησιμοποίηση δοκιμασμένων τεχνολογιών. Ακόμη και αν αυτό σημαίνει πως κάποια μοντέλα θα στερούνται τη σχεδιαστική χάρη και τον χαρακτήρα των βενζινοκίνητων ομολόγων τους. Η καινοτομία παραμένει σημαντική και οι δασμοί μπορεί να κερδίσουν χρόνο. Όμως οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες θα πρέπει να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές και σε ό,τι αφορά την τιμή.
