Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
GILAD ATZMON / Gilad Atzmon: Άνθρωπος, μουσικός, ακτιβιστής, δημιουργός
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

GILAD ATZMON / Gilad Atzmon: Άνθρωπος, μουσικός, ακτιβιστής, δημιουργός

Του Ιλάν

Ο Gilad Atzmon υπηρέτησε στον ισραηλινό στρατό στις αρχές της δεκαετίας του '80, στον πόλεμο τον Λιβάνου. Εκεί, μέσα στα χαλάσματα των παλαιστινιακών καταυλισμών, αρνήθηκε την ισραηλινή του ταυτότητα. Ένιωσε κατακτητής. Από τότε υποστηρίζει τους αγώνες των Παλαιστινίων και καταγγέλλει τον Δυτικό κόσμο που κλείνει τα μάτια στα όσα συμβαίνουν στη Γάζα.

Σπούδασε και δίδαξε φιλοσοφία, αλλά τον κέρδισε η τζαζ, ενώ ταυτόχρονα έγραψε μυθιστορήματα, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Το εξαιρετικό φετινό άλμπουμ του "The Spirit of Trane" είναι αφιερωμένο στον John Coltrane και με το πιο πρόσφατο βιβλίο του έρχεται και πάλι σε αντίθεση με την παραδοσιακή διεθνή Αριστερά.

"Η παλιά μας, η καλή μας η Αριστερά κατελήφθη από την ιδεολογία των 'ταυτοτήτων'. Ο καθένας μας άρχισε να ορίζει τον εαυτό του σαν γυναίκα, λεσβία, Εβραίο, μουσουλμάνο, ομοφυλόφιλο ή τρανσέξουαλ και αντί να αναζητάμε αυτά που μας ενώνουν, ορίζουμε τον εαυτό μας με βάση αυτά που μας χωρίζουν" έλεγε πρόσφατα στο Artivist.gr. "Στην Ελλάδα, χωρίζοντάς σας σε κατηγορίες, σας έκαναν να χάσετε την ικανότητά σας να φροντίζετε ο ένας τον άλλο. Αυτό ήταν που χρειάστηκε η Goldman Sachs για να μπει στη χώρα σας και να σας καταστρέψει, όπως κι έκανε".

Artivist και Jazzman

Με το Gilad Atzmon γνωριστήκαμε πριν κάπου 15 χρόνια, μετά από μια σειρά συναυλιών του στο αθηναϊκό Half Note Jazz Club. Από την αρχή τού είχα εκφράσει τη διαφωνία μου για τον φανατικό αντιεβραϊσμό που κατέθετε στα βιβλία και τις συνεντεύξεις του, ενώ σε πολλές του διαπιστώσεις για τα όσα συμβαίνουν στα ματωμένα εδάφη της Παλαιστίνης, στην βιβλική επικράτεια των αρχαίων Εβραίων και των απ' αιώνων εχθρών τους, των Φιλισταίων, κρατώ αποστάσεις μόνο στην ένταση και το απόλυτο της έκφρασής τους. Στον πρωινό μας καφέ στο The Zoo, τον ρώτησα: "πώς αυτοκαθορίζεσαι, mr Atzmon;". Γέλασε.

"T' όνομά μου είναι Jihad Sagapopoly. Δεν είμαι ακτιβιστής, είμαι όμως ένας 'very active' τύπος. Είμαι ένας καλλιτέχνης της τζαζ. Ένας artivist και ένας jazzman. Ένας τζάζμαν είναι ένας άνθρωπος που δεν παίζει το ίδιο πράγμα δυο φορές. Το να είμαι ένας καλός τζαζ αυτοσχεδιαστής, ήταν από την αρχή στην ουσία της ύπαρξής μου. Ο Coltrane είναι το ύψιστο κεφάλαιο της μουσικής μου. Δεν σταμάτησε να αλλάζει από την ημέρα που μας συστήθηκε. Είχε πολύ θυμό μέσα του, ήταν όμως ψυχωμένος. Η διαφορά ανάμεσά μας είναι ότι ο Trane έγινε η φωνή πολλών γενεών, χωρίς να έχει πει μια λέξη. Αντίθετα, εγώ γράφω πολλά και λέω πολλά ανάμεσα στα κομμάτια που παίζω.

Γεννήθηκα στα μέσα της δεκαετίας του εξήντα στο Ισραήλ, ένα μιλιταριστικό και εθνικιστικό κράτος όπου έζησα καλά σαν παιδί. Και οι δυο γονείς μου είναι Εβραίοι γεννημένοι στην Παλαιστίνη με καταγωγή από την Ευρωπαϊκή Ανατολή. Στα 17 μου χρόνια είχα ένα σοβαρό ατύχημα σαν ορειβάτης. Λίγους μήνες μετά, κατατάχθηκα εθελοντικά στον ισραηλινό στρατό, βαδίζοντας με πατερίτσες. Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, ήμουν μόνο ένας νεαρός εθελοντής που απλώς μου επέτρεπαν να συμμετέχω σε ομάδες διάσωσης, κατεβάζοντας τα φορεία με τους τραυματίες στρατιώτες από τα ελικόπτερα. Σύντομα έπαιζα σαξόφωνο στη στρατιωτική μπάντα.

Αυτοεξόριστος στην Αγγλία

Ένα χρόνο μετά, είχα πια συνειδητοποιήσει το πόσο ο πόλεμος αυτός μου ήταν απωθητικός. Το ότι η ιστορία του λαού μου, του κράτους μου, δεν ήταν αυτή την οποία είχα διδαχθεί στο σχολείο. Ποτέ δεν έγινα μέλος κάποιας οργάνωσης ή ενός κόμματος. Η κομματική ένταξη ήταν κάτι που όταν ήμουν νέος με απωθούσε. Οι άνθρωποι που θαυμάζουν τον Μαρξ, τον Ιησού ή τον Φιντέλ Κάστρο είναι το πρόβλημα, όπως εσύ κι εγώ. Οι άλλοι έχουν ελάχιστα να πουν.

Ζούσα ήδη οκτώ χρόνια στην Αγγλία, όταν στο Όσλο ο Πρόεδρος Rabin και ο Arafat έδωσαν τα χέρια σε μια αναποτελεσματική για την ειρήνη συμφωνία, η οποία δεν τόλμησε να κάνει το επόμενο βήμα. Οι Παλαιστίνιοι ήταν οι αδικημένοι. Έπρεπε να γίνει αποδεκτό το δικαίωμά τους να επιστρέψουν στα πατρώα εδάφη. Αντ' αυτού τους επιδόθηκε ένα εκβιαστικό τελεσίγραφο, γιατί η συμφωνία αυτή αφορούσε μόνο την ασφάλεια των συνόρων του κράτους του Ισραήλ.

Ο τελευταίος σιωνιστής

Σήμερα, 27 χρόνια μετά, συνειδητοποίησα πως μάλλον είμαι ο τελευταίος σιωνιστής σε αυτόν τον πλανήτη (σ.σ.: έκπληξη). Σιωνισμός ήταν η υπόσχεση να γίνουν κάποτε και οι Εβραίοι κανονικοί άνθρωποι, ένας κανονικός λαός σαν όλους τους άλλους. Οι σιωνιστές υποσχέθηκαν πως θα διέλυαν τα γκέτο, πως θα έφερναν ειρήνη κάτω από τον ήλιο της Παλαιστίνης. Αντ' αυτού, το Ισραήλ είναι σήμερα το πιο μεγάλο γκέτο στην ιστορία της ανθρωπότητας, ενώ το παλιό εργατικό κόμμα των Perez και Rabin έχει δώσει τη θέση του σε μια ανερχόμενη δύναμη που απειλεί να καθορίσει το μέλλον αυτού του τόπου, ένα κόμμα συνταγματαρχών.

Ως συγγραφέας και φιλόσοφος, προσπαθώ να καταλάβω γιατί η υπόσχεση αυτή κατέρρευσε. Για να το πετύχω, έκανα στη διαδρομή πολλούς εχθρούς. Πολλοί, νομίζω οι περισσότεροι, επικροτούν την άποψη μου, την ανάλυσή μου, τη σκέψη μου. Οι υπέρμαχοι των παλαιστινιακών θέσεων θα σου πουν ότι ο ιουδαϊσμός 'απήχθη' από τον σιωνισμό. Εγώ ισχυρίζομαι το αντίθετο: οι σιωνιστές ήταν αρχικά αντισημίτες. Η εβραϊκή κουλτούρα απήγαγε τον σιωνισμό.

Δεν έχω τη λύση για το Ισραήλ και για τους Εβραίους. Θέλω όμως να συνεισφέρω στην ανάπτυξη της σκέψης γι' αυτή τη λύση. Μόλις καταλάβουμε τις ερωτήσεις, θα φτάσουμε και στις λύσεις. Δεν θέλω πια να ζω σε εδάφη κάποιων άλλων. Η αλήθεια με ωθεί να ολοκληρώσω το σιωνιστικό όνειρο, να γίνω ίσος με τους άλλους ανθρώπους εγώ, ένας 'ex-Israeli' κι ένας 'ex-Jew' και να γίνω ο μελλοντικός... John Coltrane. Όταν θα το καταφέρω, θα μιλήσουμε ξανά!".

Η πρόκληση

Κι εκεί που η κουβέντα μας έμοιαζε να τελειώνει, ένα τυχαίο "τσίγκλισμα" έφερε τα αναμενόμενα: "Κύριε Atzmon, πόσοι είναι σήμερα οι Εβραίοι που υποστηρίζουν το δικαίωμα της επιστροφής των Παλαιστινίων στα πατρώα τους εδάφη;". Και το ρυάκι έγινε ποταμός και ξεχείλισε:

"Κοίτα, εγώ δεν δίνω λύσεις. Απεχθάνομαι όμως να βλέπω δίπλα μου έβδομης κατηγορίας πολίτες που ζουν σε εδάφη κατεχόμενα, χωρίς τροφή, νερό, ελευθερία. Ο σιωνισμός ήθελε τους Εβραίους απλούς ανθρώπους κι εγώ δεν στοχεύω στους Εβραίους αλλά στην πολιτική του κράτους του Ισραήλ, που καθορίζεται από φυλετικά κριτήρια.

Η πολιτική θα έπρεπε να μας ενώνει, αλλά οι Εβραίοι πολίτες του κράτους αυτού αποκλείουν όσους δεν έχουν την ίδια θρησκεία. Ο μη Εβραίος δεν είναι αποδεκτός στα ισραηλινά κόμματα, που είναι ρατσιστικά. Κάποιοι Παλαιστίνιοι είναι θυμωμένοι μαζί μου, γιατί αναδεικνύω την 'εβραϊκή φύση' του ισραηλινού κράτους. Πιστεύουν ότι τους οδηγώ σε νέους μπελάδες, σε ακόμα μεγαλύτερους πολέμους και έριδες.

Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα είναι κι αυτή μπλεγμένη. Η τριμερής συμφωνία Ισραήλ - Ελλάδας - Κύπρου έχει τη βάση της στο φυσικό αέριο. Όμως αυτός ο αγωγός δεν θα γίνει, γιατί τα κοιτάσματα είναι πολύ βαθιά και κοστίζουν ακριβά. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το απομονωμένο στη Μέση Ανατολή και κυκλωμένο από Άραβες κράτος του Ισραήλ αποζητά μέσω αυτής της 'natural gas business' να γίνει αποδεκτή η πολιτική του από τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα συμφέροντά του να βρεθούν εγγύτερα στον πυρήνα της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Η Αριστερά της εποχής μας

Η δική μου Αριστερά, που μέσα σ' αυτήν γεννήθηκα, πάντα διατράνωνε ότι δεν έχει σημασία ποιος και τι είσαι, γυναίκα, άντρας, πρόσφυγας, Εβραίος, μουσουλμάνος ή χριστιανός. Ήμασταν όλοι απέναντι στον καπιταλισμό. Τώρα η Αριστερά κάνει το αντίθετο: μας μαθαίνει να μιλάμε ξεχωριστές γλώσσες αντί να μας βοηθήσει να παλέψουμε όλοι μαζί, ενωμένοι για ένα καλύτερο κόσμο, για μια νέα, δίκαιη κοινωνία, απέναντι σε κάθε πόλεμο.

Είμαι ο Gilad Atzmon, ένας τζαζ μουσικός, ένας άνθρωπος σαν τον Miles, και γι' αυτό συνεχώς αναθεωρώ και ανασυνθέτω, σε καθημερινή βάση. Κάποιοι από τους μαθητές μου έγιναν μέντορές μου και αυτό μου θυμίζει το γιατί άρχισα να παίζω τζαζ τότε, στα μικράτα μου, ακούγοντας Mingus, Miles, Trane, Charlie Parker. Ένιωθα σαν μια μικρή κατσαρίδα σ' έναν παράξενο τζαζίστικο κόσμο, έτοιμη να τον εξερευνήσει.

Μόνο με κλειστά μάτια μαθαίνεις να ακούς

Το πρόβλημα της τζαζ στις νέες συνθήκες είναι ότι, λόγω της εκπαίδευσης, παίζεται σωστά αλλά όχι ψυχωμένα. Εσείς στα τζαζ κλαμπ ακόμα καπνίζετε, πίνετε, αλλά υπάρχει κάτι πολύ φρέσκο στην ελληνική σκηνή. Γι' αυτό και έρχομαι συχνά στην Ελλάδα, όχι σαν κατακτητής αλλά σαν ένας φοιτητής ενός Πανεπιστημίου της μουσικής που διδάσκει την προτεραιότητα των αυτιών. Με ενδιαφέρει πολύ η μουσική που δεν μπορεί να καταγραφεί στο χαρτί, που να μπορεί να μαθευτεί μόνο με το αυτί. Στην Ανατολή η μουσική είναι προτεραιότητα των αυτιών, στη Δύση κυριαρχούν τα μάτια. Κλείνεις τα μάτια και μαθαίνεις να ακούς. Τότε μόνο ακούς το κλάμα του άλλου, με κλειστά τα μάτια. Το κλάμα ενός κλαρίνου.

Κάποτε λανθασμένα πίστευα ότι η μουσική, ενώνοντας τη δυτική με την ανατολική, θα έφερνε την ειρήνη. Γελάστηκα. Τώρα πια, όλο και πιο πολλοί είναι δεκτικοί στο μήνυμά μου, ένα μετα-πολιτικό μήνυμα που φωτίζει αυτό που μας ενώνει σαν ανθρώπινες υπάρξεις".



Την Παρασκευή 7 Ιουνίου ο Gilad Atzmon θα βρίσκεται στην Ελλάδα και στο τριήμερο "Jazz+Πράξεις" του Διεθνούς Φεστιβάλ της Πάτρας μαζί με το κουαρτέτο "Next Step"

Jazz+Πράξεις 2019

Αυτά μας έλεγε σε μια απολαυστική τετ α τετ συνάντηση ο εξ ορισμού Ισραηλινός σαξοφωνίστας και σήμερα ενεργός πολίτης του κόσμου Gilad Atzmon, λίγες μέρες πριν την πολλοστή επιστροφή του στην Ελλάδα, για μία ακόμα δημιουργική συνεργασία. Αυτή τη φορά με τα "παιδιά", τους σπουδαίους μουσικούς που απαρτίζουν το κουαρτέτο των "Next Step" στο τριήμερο "Jazz+Πράξεις" του Διεθνούς Φεστιβάλ της Πάτρας, την Παρασκευή 7 Ιουνίου. Το αποτέλεσμα θα είναι εκρηκτικό!


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL