Του Ιλάν
Ο φιλόλογος Μπλουγουράς τον τσάκωνε συχνά στην ώρα του να γράφει παρτιτούρες και οι συμμαθητές του στο Βαρβάκειο του είχαν κολλήσει τη ρετσινιά: «Ο Μπετόβεν». Ήταν μόνο 14 ετών όταν πήρε την πρώτη του παραγγελιά. «Η τάξη μας έχει στις τάξεις της έναν συνθέτη. Θα του αναθέσουμε λοιπόν να μελοποιήσει και να μας παρουσιάσει το ποίημα ‘‘Ο Διγενής κι ο Χάροντας'' του Παλαμά».
Ο μικρός Θανάσης ενθουσιάστηκε, αλλά αγχώθηκε. Ήξερε μόνο να γράφει μουσική για ποιήματα του Αναγνωστικού της Β' Γυμνασίου. Έπεσε με τα μούτρα. Σε τρεις μέρες ήταν έτοιμος. Επέλεξε σαν ερμηνευτή τον συμμαθητή του και σήμερα δάσκαλο της μουσικής Παναγιώτη Αδάμ και κράτησε γι' αυτόν τη δεύτερη φωνή και τη θέση του στο πιάνο. Ενθουσιασμός στο ακροατήριο! Έτσι ο Σάκης (όπως τον έλεγαν όλοι τότε) Δρίτσας εχρίσθη επισήμως συνθέτης.
Είχε φτάσει η στιγμή για ν' αποφασίσει. Τεχνοκράτης, με τίποτα! Όχι «μπετά» και τοπογραφικά... Όλοι οι άλλοι -σαν αυθεντικοί Βαρβακειόπαιδες- δήλωσαν «Πολυτεχνείο». Οι κοινωνικές του ευαισθησίες όμως τον ώθησαν να επιλέξει μια ανθρωπιστική επιστήμη. Έπαιξε ρόλο βέβαια και το ότι ο Βοιωτός πατέρας του Γιάννης Δρίτσας ήταν γνωστός παιδίατρος στο «πέρα απ' το ποτάμι» Περιστέρι.
O συνθέτης Δρίτσας
Στην Ιατρική της Αθήνας μπήκε με την πρώτη και με λίγο διάβασμα, ενώ παράλληλα ο μουσουργός Κωνσταντίνος Κυδωνιάτης τον βοηθούσε να μάθει την «αρχιτεκτονική», τη δομή ενός μουσικού έργου. Και ο Θανάσης Δρίτσας άρχισε να συνθέτει στο πιάνο μικρά πρελούδια και τα πρώτα του τραγούδια, πάνω σε στίχους του ταλαντούχου φίλου του Δημήτρη Γιαλαμά, μορφωτικού ακόλουθου στην πρεσβεία της Μόσχας σήμερα.
Μέντοράς του στη σύνθεση στο Ωδείο Νίκος Σκαλκώτας υπήρξε ο αρχιμουσικός Γιάννης Ιωαννίδης. Ο άνθρωπος που του σύστησε την σύγχρονη μουσική πρωτοπορία του 20ού αιώνα: Varese, Messiaen, Ξενάκη, Χρήστου και τους δωδεκαφθογγιστές της Σχολής της Βιέννης Alban Berg, Anton Webern και Arnold Schönberg.
Ο γείτονας των παιδικών του χρόνων Χρήστος Τσιαμούλης, η ήρεμη δύναμη του συγκροτήματος «Δυνάμεις του Αιγαίου» με τη ζεστή βυζαντινή φωνή που κληρονόμησε από τον ιεροψάλτη παππού του, μοιραζόταν μαζί του τον κόσμο της ανατολικής μουσικής παράδοσης. Μαζί εντρύφησαν στο έργο των υπερρεαλιστών ποιητών: Σαχτούρης, Εγγονόπουλος, Εμπειρίκος, Κατσαρός... Η επίδραση τους στον νεαρό Θανάση ήταν καταλυτική. Άνοιξε την πόρτα σ' έναν κόσμο αφαιρετικών κατασκευών που γειτονεύουν με το παραμύθι ή την έννοια της «παραμυθίας», παραπέμποντας στο υποσυνείδητό μας.
Πορτραίτο σε τρία χρώματα
Τέσσερα τραγούδια σε ποίηση Μίλτου Σαχτούρη βρήκαν τη θέση τους, χρόνια μετά, στο ‘‘A Portrait in three colors'', το πιο πρόσφατο άλμπουμ του Θανάση Δρίτσα για την Protasis. Παρουσιάστηκε στη συναυλία «Υδάτινα Όνειρα», στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού (Μάρτιος 2019 - Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης) και ηχογραφήθηκε στα Utopia Studios του Βαγγέλη Κατσούλη. Στον δίσκο αυτό περιέχονται τα πέντε σύντομα «Fragments» για σόλο πιάνο, οι έξι «Συνεικόνες» για βιολί και πιάνο, δύο έργα για τσέλο, βιολί και πιάνο και τα «12 τραγούδια χωρίς λόγια», για τσέλο και πιάνο.
Λιτές φόρμες μουσικής δωματίου για μικρά σύνολα, με κρυστάλλινη διαύγεια, που εκφράζουν τη μουσική κοσμοθεωρία του φίλτατου «γιατρού της μουσικής» και παραπέμπουν σε μια συμπαντική αρμονία που εδράζεται στην πλατωνική «περί ωραίου» άποψη: απλότητα - αναλογία - συμμετρία, δίνοντας έμφαση στο υδάτινο στοιχείο. Το «Χρυσόψαρο», εμπνευσμένο από τον ομότιτλο πίνακα του Paul Klee, και η «Βροχούλα» από τα String Images του 2002, οι "Υδατογραφίες" (2004) και το "Water Dreaming" από το πρόσφατο «Πορτραίτο σε τρία χρώματα», επιβεβαιώνουν την εμμονή του σε αυτό. «Πρόκειται για έργα ουσιώδους μουσικής ευαισθησίας» έγραφε ο καλός μουσικοκριτικός Αργύρης Ζήλος, ο οποίος είχε επαινέσει θερμά τα «Δύο μουσικά παραμύθια» (Lyra, 2005), ενώ ο Νίκος Δοντάς, σε άρθρο του με τίτλο «Χαμηλόφωνες εξομολογήσεις», χαρακτήριζε τις «Υδατογραφίες» του Θανάση Δρίτσα «15 χαμηλόφωνες ονειρικές μουσικές εικόνες».
Η μουσική ως φάρμακο
"Η μουσική ως φάρμακο", είναι ο τίτλος της πρόσφατης κυκλοφορίας (εκδ. Παπαζήση) που περιέχει τις μουσικές μελέτες του κ. Θανάση Δρίτσα στο αντικείμενο των εφαρμογών της μουσικής ως θεραπευτικού μέσου στη σύγχρονη Ιατρική. Το βιβλίο βασίζεται στη μακροχρόνια (1997 - σήμερα) μελέτη του γιατρού και συνθέτη σε ό,τι αφορά την ευεργετική επίδραση της μουσικής σε καρδιολογικούς ασθενείς στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, όπου ο δρ Δρίτσας εργάζεται στη βαθμίδα του αναπληρωτή διευθυντή του Καρδιολογικού Τομέα.
Οι μελέτες τής International Association of Music Medicine, η οποία προάγει την έρευνα και την κλινική εφαρμογή της μουσικής ως θεραπευτικού μέσου σε πολλές ειδικότητες της Ιατρικής -στην οποία ο γιατρός δραστηριοποιείται ενεργά-, αποδεικνύουν ότι η μουσική μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένα ισοδύναμο φαρμάκων στην ανακούφιση του πόνου, την αντιμετώπιση του άγχους σε μονάδες εντατικής θεραπείας και τη μετεγχειρητική φροντίδα των ασθενών.
Διακόνημα και χειροτέχνημα
Ο Θανάσης Δρίτσας, που κάποτε προβληματίστηκε και διχάστηκε για την υπαρξιακή του ταυτότητα -όντας ανάμεσα σε μια επιστήμη και μια τέχνη- αλλά και για τις βιοποριστικές επιλογές και απαιτήσεις του, είχε σημαντική υποστήριξη από το οικογενειακό του περιβάλλον. Περισσότερο ρεαλιστής και μέγας θαυμαστής της Ιατρικής ο πατέρας του, προσπάθησε να τον αποτρέψει από το πάθος του για τη μουσική. Ευαίσθητη και εύθραυστη η μητέρα, λάτρευε τον πρωτότοκό της γιο, υποστηρίζοντας θερμά τις καλλιτεχνικές του τάσεις.
Η γνωριμία του με ασκητή μοναχό στο Άγιον Όρος έδωσε την απάντηση στο διχαστικό δίλημμα της ζωής του: «Ο άνθρωπος, τέκνον μου, για να έχει ένα μέτρο, να είναι ικανοποιημένος από τη ζωή, πρέπει να έχει ένα διακόνημα και ένα χειροτέχνημα», του έλεγε.
