Περιορισμένου και προσδιορισμένου χαρακτήρα θα είναι η συζήτηση για τα εργασιακά στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης, όπως έχει φανεί και από τις μέχρι τώρα προπαρασκευαστικές συζητήσεις των δύο πλευρών και σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων που ολοκληρώνονται σήμερα.
Η συζήτηση που ξεκινάει αύριο θα αφορά τον συνδικαλιστικό νόμο και τις προϋποθέσεις για την κήρυξη απεργίας στα πρωτοβάθμια σωματεία, ενώ στον φάκελο του υπουργείου Εργασίας περιέχεται και το θέμα της αναμόρφωσης των κοινωνικών επιδομάτων τεσσάρων κατηγοριών (οικογενειακά, αναπηρικά, στεγαστικά, μεταφορικά).
Θέματα όπως οι ομαδικές απολύσεις και οι άδειες των συνδικαλιστών έχουν κλείσει στην προηγούμενη αξιολόγηση και δεν πρόκειται να συζητηθούν εκ νέου. Ωστόσο τον Δεκέμβριο του 2017, βάσει των δεσμεύσεων που απορρέουν από το Μνημόνιο, θα πρέπει να έχει συνταχθεί μια ανεξάρτητη νομική άποψη για τον ρόλο της διαιτησίας στις συλλογικές συμβάσεις, ενώ έως τον Φεβρουάριο του 2018 θα πρέπει να αναθεωρηθεί η ισχύουσα διαδικασία μεσολάβησης και διαιτησίας (ΟΜΕΔ).
Τι αλλάζει
Σε ό,τι αφορά τη λήψη απόφασης για την προκήρυξη απεργίας, το καθεστώς αλλάζει μόνο όσον αφορά τα πρωτοβάθμια σωματεία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και όχι τις δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Συγκεκριμένα για τη διεξαγωγή απεργιακής κινητοποίησης η νομοθεσία προβλέπει σήμερα ότι η απόφαση είναι νόμιμη εφόσον έχει ληφθεί από γενική συνέλευση με τη συμμετοχή του ενός τρίτου των εργαζομένων. Αυτή η ρύθμιση αυστηροποιείται και προβλέπει ότι η έγκριση της κινητοποίησης θα πρέπει να έχει τη θετική στάση του 50% + 1 των εργαζομένων.
Από εκεί και πέρα το ενδιαφέρον της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας εστιάζεται κυρίως στο θέμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, θέμα στο οποίο έγιναν, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, σοβαρά βήματα επαναφοράς σημαντικών ρυθμίσεων που είχαν καταστεί ανενεργές από το 2012.
ΣΣΕ και κατώτατος μισθός
Έτσι από τις 20.8.2018, δηλαδή με την ολοκλήρωση του ισχύοντος προγράμματος, επανέρχονται άμεσα οι αρχές α) της ευνοϊκότερης ρύθμισης και β) της επεκτασιμότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας (ΣΣΕ).
Όπως αναφέρεται και στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, "με τον Ν. 4475/2017 η αναστολή των αρχών έχει σαφή ημερομηνία λήξης, ήτοι την 20.8.2018, οπότε λήγει το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής. Συνεπώς από 21.8.2018 θα υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης μίας κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας σε όλους τους εργαζομένους του κλάδου. Επιπροσθέτως, σε περίπτωση συρροής συλλογικών συμβάσεων εργασίας, θα επικρατούν οι ρυθμίσεις που είναι ευνοϊκότερες για τον εργαζόμενο".
Όσον αφορά τον κατώτατο μισθό και το πότε θα μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, στον ίδιο νόμο αναφέρεται ότι... "αναφορικά με το ζήτημα του κατώτατου μισθού, μετά τη λήξη του Προγράμματος θα υπάρξει η δυνατότητα εφαρμογής ενός νέου συστήματος με την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων. Βεβαίως, με βάση τα έως τώρα δεδομένα, τον κυρίαρχο λόγο θα έχει το κράτος"... Η διατύπωση αυτή δεν αναστέλλει στο διηνεκές την έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των "κοινωνικών εταίρων", ενώ η διατήρηση τελικά της επίμαχης ημερομηνίας (21.8.2018) έχει τη σημασία της, καθώς το ΔΝΤ ζήτησε και πέτυχε να απαληφθεί η φράση "από την επομένη της ολοκλήρωσης του προγράμματος".
Αντεπίθεση από ΣΕΒ - Ν.Δ.
Προτείνουν την πλήρη κατάργηση των συμβάσεων και την εφαρμογή συμβάσεων σύντομης διάρκειας και απασχόλησης "μηδενικών ωρών"
Πάντως, εν όψει και της τρίτης αξιολόγησης, οι βιομήχανοι επανέρχονται με μελέτη προτείνοντας ουσιαστικά την πλήρη κατάργηση των συμβάσεων και την προώθηση των πλέον εφιαλτικών μέτρων στην αγορά εργασίας, όπως οι συμβάσεις απασχόλησης «μηδενικών ωρών» (zero hours contracts) και οι συμβάσεις σύντομης διάρκειας (short term contracts). Στην ίδια κατεύθυνση ήταν και το ερωτηματολόγιο για τις εργασιακές σχέσεις που δημοσιοποίησε πριν από τρεις εβδομάδες η Νέα Δημοκρατία.
Ο ΣΕΒ σε σχετική μελέτη σημειώνει ότι σκοπεύει να αναπτύξει τη σχετική συζήτηση για "τις νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας στις επιχειρήσεις και τη σχέση τους με τις νέες μεθόδους παραγωγής και τη διακυβέρνηση της ρύθμισης της αγοράς εργασίας στις νέες συνθήκες". Στις προτεινόμενες "νέες μορφές απασχόλησης" περιλαμβάνει ακόμα τις συμβάσεις εργασίας με πληθοπορισμό (crowdwork), τις συμβάσεις σύντομης διάρκειας (short term contracts), προσωρινής εργασίας ή εργασίας κατά παραγγελία (on demand work), τις «μικροσυμβάσεις» (mini jobs), διάφορες μορφές τηλεργασίας και κινητής εργασίας με χρήση εφαρμογών και νέων τεχνολογιών, συμβάσεις αστικού δικαίου (σύμβαση έργου, σύμβαση ανεξαρτήτων υπηρεσιών) και οι συμβάσεις επιμερισμού θέσεων εργασίας (job sharing).
"Όσοι νομίζουν ότι θα μετατρέψουν τη χώρα σε μια απέραντη Ειδική Οικονομική Ζώνη, με μισθούς πείνας και συνθήκες ζούγκλας, είναι βαθύτατα γελασμένοι" αντέδρασε ο ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνοντας πως "η αξιοπρέπεια δεν μπορεί να είναι προνόμιο για λίγους εκλεκτούς".
