Είναι ενδεικτικό το ότι στην Ελλάδα για έβδομη συνεχή χρονιά οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερτερούν σημαντικά των συλλογικών και το 2016 υπογράφτηκαν μόλις 10 συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ενώ έφτασαν τις 318 οι επιχειρησιακές συμβάσεις (ή 95,21% του συνόλου)
Η ΕΚΤ τονίζει την ανάγκη «προσαρμοστικότητας» των συμβάσεων στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπενθυμίζει με νόημα ότι οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που διαμορφώνονται σε κεντρικό και όχι σε επιχειρησιακό επίπεδο αγγίζουν το 75% εντός της Ε.Ε. Όπως αναφέρει η ΕΚΤ, «περαιτέρω μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση του καθορισμού των μισθών με διαπραγματεύσεις σε επίπεδο επιχείρησης μπορεί να είναι επωφελείς για τις χώρες της Ευρωζώνης»
Το 44% των εταιρειών στην Ευρώπη αντιμετώπισαν μείωση της ζήτησης, ενώ το 32% αύξησή της. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που μείωσαν την απασχόληση ή τους μισθούς ήταν σημαντικά υψηλότερο στις επιχειρήσεις που υπέστησαν μείωση της ζήτησης: Η απασχόληση μειώθηκε στο 43% των επιχειρήσεων που είχαν μείωση της ζήτησης και το 14% αυτών των εταιρειών μείωσε τους βασικούς μισθούς
Μετά τη λήξη της συνεδρίασης του Eurogroup στη Βαλέτα της Μάλτας την Παρασκευή, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε, μεταξύ άλλων, αναφερόμενος στα εργασιακά, είπε ότι δεν θα αυξηθούν οι ομαδικές απολύσεις, δεν θα εφαρμοστεί το λοκ-άουτ (ανταπεργία των εργοδοτών) και υπογράμμισε ότι από τον Σεπτέμβριο του 2018 οι συλλογικές συμβάσεις θα αρχίσουν να επιστρέφουν στην κανονικότητα.
Η μερική, έστω, αντιστροφή της εργασιακής απορρύθμισης, μιας τάσης που επικρατεί πανευρωπαϊκά τα τελευταία αρκετά χρόνια, αποτελούσε έναν από τους στόχους της ελληνικής κυβέρνησης κατά τη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου Μνημονίου. Και οι συλλογικές συμβάσεις αποτελούσαν έναν από τους κεντρικούς στόχους του κυβερνητικού επιτελείου όλους τους τελευταίους μήνες.
Υποχωρούν οι κεντρικές συλλογικές συμβάσεις
Η εξήγηση για την επιμονή αυτή της κυβέρνησης δίνεται από τα πρόσφατα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, σύμφωνα με τα οποία είναι δραματική η συρρίκνωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα την τελευταία επταετία, κυρίως λόγω της σταδιακής κατάρρευσης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας από το 2012.
Είναι ενδεικτικό ότι για έβδομη συνεχή χρονιά οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερτερούν σημαντικά των συλλογικών και το 2016 υπογράφτηκαν μόλις 10 συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ενώ έφτασαν τις 318 οι επιχειρησιακές συμβάσεις (ή 95,21% του συνόλου).
Ως αποτέλεσμα αυτής της δραματικής αλλαγής (καθώς οι επιχειρησιακές συμβάσεις, που αντικαθιστούν τις συλλογικές ή τις κλαδικές, υπαγορεύουν κατά κανόνα μικρότερους μισθούς), σε επίπεδο καθαρών μηνιαίων αποδοχών διαπιστώνεται ότι κάτω από 800 ευρώ λαμβάνει το 51,6% του συνόλου των εργαζομένων.
Ειδικότερα μέχρι 499 ευρώ εισπράττει το 15,2% των εργαζομένων, από 500 έως 699 ευρώ το 23,6% και από 700 έως 800 ευρώ το 12,8% των εργαζομένων.
Οι μισθολογικές ανισότητες συνεχίζονται καθώς καθαρούς μισθούς μεταξύ 800 και 999 ευρώ λαμβάνει το 17,3%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ανέρχεται σε 23,6%. Άνω των 1.000 ευρώ καθαρά λαμβάνει το 17,8% των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα (11,1% μεταξύ 1.000 και 1.299 ευρώ και 6,7% άνω των 1.300 ευρώ), έναντι ποσοστού 54,4% στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (38,5% μεταξύ 1.000 και 1.299 ευρώ και 15,7% άνω των 1.300 ευρώ).
Επιχειρησιακές θέλει η ΕΚΤ
Ενδεικτική των δυσκολιών που ανέκυψαν κατά τη διαπραγμάτευση για τα εργασιακά είναι πρόσφατη σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με την οποία η ΕΚΤ ανάβει το «πράσινο φως» για επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις αντί των κεντρικών συμβάσεων -εθνικών ή κλαδικών- που καθορίζουν τους μισθούς.
Η ΕΚΤ τονίζει την ανάγκη «προσαρμοστικότητας» των συμβάσεων στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια περίοδο που το θέμα δέσποζε στις διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, ενώ υπενθυμίζει με νόημα ότι οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που διαμορφώνονται σε κεντρικό και όχι σε επιχειρησιακό επίπεδο αγγίζουν το 75% εντός της Ε.Ε.
Όπως αναφέρει σε ένα πρόσφατο οικονομικό δελτίο της η ΕΚΤ, «περαιτέρω μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση του καθορισμού των μισθών με διαπραγματεύσεις σε επίπεδο επιχείρησης μπορεί να είναι επωφελείς για τις χώρες της Ευρωζώνης».
Στη μελέτη σημειώνεται ότι, κατά τη διάρκεια της κρίσης, ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης θέσπισαν μεταρρυθμίσεις που έδωσαν στις εταιρείες περισσότερες επιλογές να κινηθούν προς μία διαπραγμάτευση των μισθών σε επίπεδο επιχείρησης, αντί με συλλογικές συμβάσεις σε πιο κεντρικό επίπεδο (εθνικό, περιφερειακό ή κλαδικό).
Τα αποτελέσματα της έρευνας, αναφέρεται στη μελέτη, έδειξαν ότι τέτοιες μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές διαπραγματεύσεις έκαναν ευκολότερη την προσαρμογή των μισθών για τις εταιρείες. «Συνεπώς», σημειώνεται, «περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση αυτή πιθανόν να είναι ωφέλιμες για τις χώρες της Ευρωζώνης και θα μπορούσαν προοπτικά να περιορίσουν τις απώλειες θέσεων εργασίας σε μελλοντικές υφέσεις».
«Συνολικά τα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι οι θεσμοί για τις μισθολογικές διαπραγματεύσεις έχουν συμβάλει σε ακαμψίες των μισθών στην Ευρώπη και πιθανόν να διογκώνουν τις απώλειες απασχόλησης κατά τη διάρκεια υφέσεων» αναφέρεται στη μελέτη, στο πλαίσιο της οποίας εξετάστηκαν οι οικονομικές συνθήκες και οι συλλογικές συμβάσεις μισθών σε 25 χώρες της Ε.Ε. κατά την περίοδο 2010-2013.
Το 44% των εταιρειών αντιμετώπισαν μείωση της ζήτησης, ενώ το 32% αύξησή της. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που μείωσαν την απασχόληση ή τους μισθούς ήταν σημαντικά υψηλότερο στις επιχειρήσεις που υπέστησαν μείωση της ζήτησης: Η απασχόληση μειώθηκε στο 43% των επιχειρήσεων που είχαν μείωση της ζήτησης και το 14% αυτών των εταιρειών μείωσε τους βασικούς μισθούς.
«Το πάγωμα των μισθών αποτελεί επίσης μία ισχυρή ένδειξη ακαμψίας των μισθών προς τα κάτω, καθώς δείχνει ότι οι επιχειρήσεις διατηρούν σταθερούς τους μισθούς για να αποφύγουν τις πιθανές εντάσεις από τη μείωσή τους, ακόμη και όταν οι οικονομικές συνθήκες μπορεί να δικαιολογούν μία μείωση» τονίζεται ακόμα στη μελέτη.
