της Ευγενίας Μπογιάνου
Ο Χρήστος Αστερίου στη «Θεραπεία των αναμνήσεων», ένα βιβλίο που καταφέρνει να θίξει με καίριο τρόπο μια σειρά από σύνθετα θέματα, αφήνοντας στην άκρη την πολυφωνία του «Ίσλα Μπόα», αλλά με τα ίδια εξαιρετικά αποτελέσματα, ξεκινά με την ενδοσκόπηση ενός μεσήλικα που βρίσκεται σε κρίση, αντιμέτωπος με τη φθορά και τη ματαιότητα, συνεχίζει με την πολυπρισματική αποτύπωση της ζωής των μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς που από την Ευρώπη βρίσκονται στην Αμερική -άνθρωποι δίχως παρελθόν, όπως ο Νικ Μπουζιάνης, άνθρωποι αναγκασμένοι ή με το μοναδικό προνόμιο να επανεπινοήσουν το παρελθόν τους-, για να καταλήξει στην αγωνιώδη αναζήτηση της ταυτότητας ενός ανθρώπου που ώς το τέλος παραμένει εν πολλοίς άγνωστος. Και όλα αυτά έχοντας στον πυρήνα της αφήγησής του την πολυτάραχη βασανιστική σχέση πατέρα - γιου, κάνοντας μ’ αυτό τον τρόπο ένα πολλαπλό σχόλιο πάνω στην αντρική ταυτότητα και στο πόσο επηρεάζεται αυτή από τους καταλυτικούς και πανίσχυρους εντέλει δεσμούς αίματος.
Ο Μάικ Μπουζιάνης ζει στις παρυφές της Νέας Υόρκης -κάτι που λίγη σημασία έχει τελικά, το θέμα του Αστερίου δεν έχει να κάνει με την εθνικότητα-, τα παιδικά του χρόνια μοιράστηκαν ανάμεσα σε Έλληνες και Ιρλανδούς, λόγω της διπλής καταγωγής των γονιών του, είναι βραδύγλωσσος, υποχόνδριος, μισεί τη σύγχρονη τεχνολογία και αφότου εγκατέλειψε την σταντ απ κωμωδία έγινε επιτυχημένος συγγραφέας που επιδίδεται στην κωμική γραφή. Τον συναντάμε στο κατώφλι των γηρατειών, πρόσφατα χωρισμένο, να παθαίνει κρίση πανικού καταρρέοντας μπροστά στο κοινό του. Αλλά πάνω από όλα αυτά ο Μάικ Μπουζιάνης είναι γιος. Είναι ο γιος ενός πατέρα. Του Νικ Μπουζιάνη. Παλεύει για όλα, γράφει, ερωτεύεται, καταρρέει, ξανασηκώνεται, αλλά στο βάθος του μυαλού του αυτό που αναζητά είναι εκείνη η μία, η μοναδική «πατρική ψήφο εμπιστοσύνης», η οποία είναι η μόνη ικανή να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Το κοινό, όσο πολυπληθές και εκλεκτό κι αν είναι, δεν είναι ποτέ αρκετό όταν λείπει απ’ αυτό η πατρική ματιά. Αυτή μπορεί να κατατροπώσει ή να δώσει τα εύσημα διά βίου. Και όταν αυτή απουσιάζει, πάντα λείπει το πιο καίριο κομμάτι του εαυτού. Αυτό το κομμάτι το οποίο αναζητά απεγνωσμένα ο Μάικ, ψάχνοντας την πραγματική ταυτότητα του Νικ. Ο Νικ Μπουζιάνης αποκαλύπτεται μετά θάνατον -οι σελίδες όπου ο Μάικ απευθύνεται στον νεκρό Νικ είναι σπαρακτικής άγριας ειλικρίνειας-, παραμένοντας όμως ένας άπιαστος χαρακτήρας, ένας άγνωστος. Γιατί πόσο εύκολο είναι να γνωρίσουμε έναν γονιό εντέλει; Έναν άνθρωπο ντυμένο ολόσαρκα τον ρόλο που τον καθιστά μοναδικό στη ζωή μας; Η ταυτότητα ενός ανθρώπου από ποια χαρακτηριστικά αποτελείται; Σε ποια ηλικία είμαστε εντέλει περισσότερο ο εαυτός μας; Νά μερικά από τα ερωτήματα του βιβλίου. Ο Αστερίου παρακολουθεί βήμα-βήμα την εσωτερική εξέλιξη του ήρωα του, αλλά διακριτικά, κρατώντας μια απόσταση ασφαλείας, με μια αφήγηση πυκνή, δίχως εξάρσεις, αλλάζοντας συχνά αφηγηματικό ύφος, αλλά πάντα με έναν εσωτερικό ρυθμό που υποβάλλει, με το χιούμορ και την ειρωνεία να υποβόσκουν, να μην βγαίνουν ποτέ μπροστά, αλλά να αναδεικνύουν μ’ έναν αργό, διαβρωτικό τρόπο την ιλαρότητα της ανθρώπινης κατάστασης.
Υποβόσκει επίσης ένα συγκρατημένο πάθος που, αν ξεσπάσει, θα σαρώσει τα πάντα. Αλλά αυτό δεν γίνεται ποτέ. Τα όρια τα βάζει ο συγγραφέας. Αυτός καθοδηγεί τις λέξεις του. Έχει ένα συγκεκριμένο όραμα και το υπηρετεί πιστά ώς το τέλος. «Έγραφα για να θεραπεύσω και να θεραπευτώ» λέει ο συγγραφέας Μπουζιάνης. Λέξη τη λέξη βρίσκεται όλο και πιο κοντά στη λύτρωση. Μαζί του και ο αναγνώστης.
Χρήστος Αστερίου, «Η θεραπεία των αναμνήσεων»
Εκδ. Πόλις
299 σελ. Τιμή: 15 ευρώ
