Της Ευγενίας Μπογιάνου
Όταν ο διευθυντής του οικοτροφείου, προσπαθώντας να μάθει καλούς τρόπους στα παιδιά, τα αναγκάζει να κρεμάνε στον λαιμό μια πετσέτα για να φάνε, ενώ όλα συμμορφώνονται, η ξεχωριστή παρέα των τεσσάρων φίλων που μας συστήνει ο Κώστας Ακρίβος στο «Γάλα Μαγνησίας» αποφασίζει να κάνει κάτι τελείως διαφορετικό: να σκεπάσουν με τη «σαλιάρα» τα μούτρα τους όπως έχουν δει να κάνουν οι Παλαιστίνιοι του Μαύρου Σεπτέμβρη στην επίθεση στο Μόναχο, με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν για τρεις εβδομάδες μπαίνοντας στην ομάδα αγγαρείας. Μια πράξη που φανερώνει το μέγεθος και την ποιότητα της ανυπακοής που χαρακτηρίζουν την παρέα. Ο τόπος είναι ένα εκκλησιαστικό οικοτροφείο στο Βόλο, ο χρόνος τα μέσα της δεκαετίας του '70, τα ταραγμένα χρόνια του Πολυτεχνείου, της πτώσης της χούντας και της Μεταπολίτευσης. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση ανήκει στον Ζερβή, τον αλλοτινό έφηβο και μετέπειτα συγγραφέα, που αναλαμβάνει να αφηγηθεί τόσο τα δικά του ανδραγαθήματα όσο και των άλλων τριών: του Μικ, του Μπράσκα, του Αχιλλάκου.
Καθώς σελίδα τη σελίδα προχωρά η αφήγηση, έχεις την εντύπωση πως ανήκεις ή θα ήθελες να ανήκεις κι εσύ στον κόσμο των τεσσάρων παιδιών. Ένας κόσμος οικείος ακόμη και για τον νεότερο αναγνώστη, καθώς ο Ακρίβος καταφέρνει να δείξει ότι η εφηβεία, με όλα της τα σκαμπανεβάσματα, με τις επώδυνες ερωτήσεις της, την ερωτική αφύπνιση, την πρωτόλεια πολιτική σκέψη, η αναζήτηση του εαυτού με άλλα λόγια, είναι πάντα η ίδια. Έχοντας προφανώς ως αφετηρία δικά του βιώματα, το καταφέρνει δίχως να ξεχειλίζει από γραφική νοσταλγία και, συγχρόνως, χωρίς ούτε στιγμή να χάνει το κέφι του, δίνοντας στην αφήγηση έναν γρήγορο, φρέσκο, στακάτο τόνο και μια ρέουσα γλώσσα που θα άρμοζε στα χείλη ενός δεκαεπτάχρονου.
Ο ρυθμός του κειμένου είναι αυτός που το απογειώνει. Όπως επίσης και το εύρημα της παράλληλης αφήγησης. Ενώ καταφέρνει ο συγγραφέας να μας βάλει στον ανέμελο, παρ' όλες τις αντιξοότητες, κόσμο της εφηβείας, συγχρόνως «υπονομεύει» αυτή την ανεμελιά, προσθέτοντας μια αποστασιοποιημένη τριτοπρόσωπη αφήγηση όπου παρακολουθούμε το χρονικό μιας καταστροφής που θα επηρεάσει άμεσα τη ζωή των τεσσάρων. Έχοντας μάλιστα ο αναγνώστης την προνομιακή θέση να γνωρίζει το δυσχερές κλίμα και τις αντιξοότητες του αύριο, δεν μπορεί παρά να δει με γλυκόπικρη διάθεση το σήμερα, καθώς το μέλλον που καραδοκεί εμπεριέχεται ήδη στις πράξεις και στις επιλογές των προσώπων.
Είμαστε οι επιλογές μας, μοιάζει να λέει ο Ακρίβος. Τα «ναι» και τα «όχι» μας. Όταν αποφασίζουμε από ποια μεριά θα γυρίσουμε το κεφάλι, αυτή η απλή κίνηση μπορεί να καθορίσει το μέλλον μας. Αυτό που, κατά τη διάρκεια της εφηβείας, ενώνει τους ήρωες είναι κι αυτό που τους χωρίζει εντέλει. Αυτό που τους απομακρύνει τον ένα από τον άλλο, καθώς πασχίζουν να ξεχάσουν ή, αν όχι να ξεχάσουν, να «κατατάξουν» τα γεγονότα ο καθένας με βάση τον δικό του τρόπο, που θα του επιτρέψει να συνεχίσει να ζει, όσο κι αν δεν το κάνουν όλοι το ίδιο καλά.
Ο Ακρίβος, καταφέρνοντας να δημιουργήσει αξέχαστους και πολύ αληθινούς χαρακτήρες -τόσο ως προς τους τέσσερις κεντρικούς ήρωες, όσο και ως προς όλους όσοι τους περιβάλλουν-, αποτυπώνοντας ευθύβολα και με ακρίβεια την ατμόσφαιρα μιας ολόκληρης εποχής, γράφει ένα πυκνό μυθιστόρημα ενηλικίωσης και από την άλλη καταθέτει μια αγωνιώδη, βαθιά σπουδή για την ενοχή και την κρίση συνείδησης που απορρέει από τις επιλογές μας. Εντέλει, κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει από τον εαυτό του.
Κώστας Ακρίβος, «Γάλα Μαγνησίας»
Εκδ. Μεταίχμιο
308 σελ. Τιμή: 16,60 ευρώ
