“Η αστυνομική λογοτεχνία στη Σουηδία ξεκίνησε με τη δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε. Τότε καταλάβαμε ότι δεν είμαστε η ιδανική κοινωνία, καθώς σκοτώθηκε η αθωότητα” εξηγούσε χθες το μεσημέρι στο δημαρχιακό μέγαρο της Αθήνας ο Σουηδός συγγραφέας Άρνε Νταλ, από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς του ευρωπαϊκού νουάρ, που βρίσκεται στην Αθήνα καλεσμένος της διοργάνωσης Αθήνα 2018 - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου.
"Το να γράφω μυθιστορήματα ήταν το δικό μου πανεπιστήμιο. Ασχολήθηκα με θέματα όπως ο ρόλος της Σουηδίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου κατάφερε να μείνει εκτός όχι μόνο λόγω έξυπνων πολιτικών αλλά και στενών σχέσεων με τη ναζιστική Γερμανία, κάτι που δεν έχει συζητηθεί πολύ” δήλωσε ο Νταλ, που έθιξε το θέμα των “κινημάτων της Ακροδεξιάς” στη χώρα του, ενώ παραδέχτηκε ότι η πρώτη αστυνομική ιστορία του κόσμου ήταν αυτή του Οιδίποδα!
Γεννημένος το 1963, έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα στα 27 του χρόνια με θέμα εμπνευσμένο από τη σφαγή του 1822 στη Χίο, υπογράφοντας με το πραγματικό του όνομα Γιαν Άρναλντ.
“Στην αρχή εστίαζα στη Σουηδία και στις αλλαγές που έγιναν εκεί, καθώς μεταλλάχθηκε σε μια διαφορετική χώρα. Όταν ανοιχτήκαμε στην Ευρώπη, αλλάξαμε λίγο” έλεγε ο Νταλ αναφερόμενος στα έργα του και εξηγώντας ότι “δεν πρόκειται για μια ιεραρχική κοινωνία”
Τα βιβλία του ξεκίνησαν με πρωταγωνιστή όχι έναν ντεντέκτιβ, αλλά μια κολεκτίβα αστυνομικών. Τελευταία, επιλέγει έναν στενότερο κύκλο ηρώων και δημιουργεί μια νέα σειρά με διαφορετική πλοκή, με πρώτο βιβλίο της σειράς το «Επτά μείον ένα» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, όπως και όλα τα προηγούμενά του.
"Ήθελα να στραφώ σε ένα εσωτερικό, πυκνό, ψυχολογικό θρίλερ, εστιασμένο στην έξαψη. Ήθελα να συναρπάζει και να σας κρατάει ξάγρυπνους όλη τη νύχτα. Αυτός ήταν ο σκοπός μου” ομολόγησε με ειλικρίνεια, αποκαλύπτοντας ότι όταν ήταν παιδί, διάβαζε όλη τη νύχτα κι αυτό ήταν κάτι που ήθελε να δημιουργήσει εκ νέου με το βιβλίο του.
Ο Πέτρος Μάρκαρης, που παραβρέθηκε στην ομιλία του Σουηδού ομοτέχνου του και θα συζητήσει μαζί του και απόψε, στις 8.30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Ιανός, αναφερόμενος στο αστυνομικό μυθιστόρημα, υπογράμμισε ότι η ματιά των συγγραφέων του περνά μέσα από την κοινωνία και την πολιτική. “Πρόκειται για μια ξεχωριστή ροή μέσα στο αστυνομικό που αναβαθμίζει το είδος ως κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα” πρόσθεσε.
“Όταν διάβασα πρώτη φορά Μάρκαρη, αναγνώρισα τον εαυτό μου και έμαθα περισσότερα πράγματα για την Ελλάδα. Ξέρει πώς να την προβάλλει. Μοιάζουν οι τρόποι μας, έχουμε την ίδια προσέγγιση. Το έγκλημα μας δίνει την αφορμή να αναρωτηθούμε γιατί υπάρχει το κακό σε σχέση με την κοινωνία. Όποιος δεν διαβάζει αστυνομική λογοτεχνία δεν καταλαβαίνει την εξέλιξη” τόνισε ο Άρνε Νταλ.
Μιλώντας για τη σουηδική κοινωνία, σημείωσε ότι υπάρχει μια ηθική αντίληψη σε μια σοσιαλδημοκρατική κοινωνία ευημερίας. “Η Σουηδία είναι ένα είδος παραδείσου, δεν υπάρχει πολλή διαφθορά. Αλλά έχει ενδιαφέρον να το δούμε αυτό από μέσα για να καταλάβουμε ότι δεν πρόκειται για παράδεισο”.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Πέτρος Μάρκαρης διευκρίνισε ότι “τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου μυθιστορήματος είναι η αλλαγή του ερωτήματος. Όχι το ποιος είναι ο δολοφόνος, αλλά γιατί έγινε. Πρόκειται για δομική αλλαγή. Το αστυνομικό μυθιστόρημα έχει κάνει μια πορεία επιστροφής στο αστικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα και ανακαλύψαμε ξανά τη σημασία αυτής της δομής” πρόσθεσε.
Συμφωνώντας, ο Άρνε Νταλ δεν παρέλειψε να διευκρινίσει ότι “τα εγκλήματα μας λένε ποια είναι τα σύνορα της κοινωνίας και πότε παρεμβαίνουμε στις κόκκινες γραμμές. Μέσα από τα αστυνομικά μυθιστορήματα μπορείς να αποκρυπτογραφήσεις την κοινωνία”. Αύριο, στις 7 μ.μ. ο Σουηδός συγγραφέας συζητά με τον συγγραφέα Γρηγόρη Αζαριάδη στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στην Κηφισιά (Λ. Κηφισίας 310).
Μάνια Ζούση
