Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Ημερολόγια Αναγνώσεων / "Κι ο δάσκαλος ποιητής, και τα βιβλία να είναι σαν κρίνα"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ημερολόγια Αναγνώσεων / "Κι ο δάσκαλος ποιητής, και τα βιβλία να είναι σαν κρίνα"

ΤΗΣ ΠΟΛΥΣ ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΑΚΗ

Ο Αριστείδης Βουγιούκας είναι ένας άνθρωπος των γραμμάτων, εκπαιδευτικός και ποιητής. Έχει εκδώσει 15 ποιητικές συλλογές και υπήρξε σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2012. Η διατριβή του, με την οποία ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του (Παιδαγωγικά και Ψυχολογία) στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ήταν πάνω στο ποιητικό έργο του William Wordsworth, The Prelude, έγινε πολύ νωρίτερα στα 1962.

Το έργο αυτού του ρομαντικού ποιητή είναι ελάχιστα γνωστό στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλους ρομαντικούς, όπως ο Byron, ο Shelley, ο Keats και ο Coleridge. Η διατριβή του, παρά το ότι μας χωρίζουν πάνω από πενήντα χρόνια από την πρώτη της δημοσίευση στην αγγλική γλώσσα και παρά το ότι προορίζονταν για τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις ενός παιδαγωγικού τμήματος, αποτελεί μια εξαιρετική εισαγωγή στο έργο του Βρετανού ρομαντικού ποιητή για τον Έλληνα αναγνώστη. Όχι μόνο γιατί καλύπτει το κενό μιας μελέτης στην ελληνική γλώσσα για τον Wordsworth, αλλά χάρη στον ιδιαίτερο τρόπο που είχε «διαβάσει» ο τριαντάχρονος, τότε, Έλληνας δάσκαλος, το Πρελούδιο. Η ποιητική σύνθεση Πρελούδιο ή Η ανάπτυξη μιας ποιητικής διάνοιας είναι ένα πολύστιχο αυτοβιογραφικό ποίημα (8.842 στίχοι), όπου απεικονίζεται η ψυχική ανέλιξη του ποιητή από την αυγή της παιδικής του ηλικίας ως τα πρώιμα νεανικά του χρόνια. Το πώς βλασταίνει το πνεύμα του ανθρώπου, πώς βρίσκουν διέξοδο οι δημιουργικές του παρορμήσεις -αυτό τον χαρακτηρίζει ως παιδί -πώς ανεμπόδιστα χάρη στην ελευθερία που του παρείχαν οι γονείς του ο ποιητής μπόρεσε να αναδημιουργήσει μια εικόνα για τον κόσμο, ζὠντας ανέμελα και εξερευνώντας. Ένας τρόπος αυτοπαρατήρησης και φιλοσοφικού στοχασμού δικαιώνεται μέσα από την ποίηση.

Η ανάπτυξη του πνεύματος και η ποίηση είχαν ευτυχήσει τότε στο περιβάλλον του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν ήταν μια επιστήμη ωφέλιμων συνταγών και στεγνά επαληθεύσιμων αρχών και συμπερασμάτων, αλλά η αναζωογόνηση της έρευνας με την αναβάθμιση της μελέτης της Λογοτεχνίας και την πεποίθηση ότι «οι πιο λεπτές αλήθειες για τον άνθρωπο επιδέχονται ποιητική έκφραση». Μεταξύ Ποίησης και Παιδαγωγικής ως ιδιοσυγκρασία και ο ίδιος ο Αριστείδης Βουγιούκας. Του ταιριάζουν, κατά τον καθηγητή Γλωσσολογίας του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανάσιο Νάκα, οι στίχοι του Παλαμά: «Κι ο δάσκαλος ποιητής· και τα βιβλία / να είναι σαν κρίνα».

Ανάγνωση φρέσκια, πρωτότυπη, με στοιχεία προσωπικής εξομολόγησης που διακρίνεται από το πάθος του ποιητή για την αξία της ποίησης γενικώς και την αξία της ποίησης στην εκπαίδευση. Μια κριτική διείσδυση στην ποίηση του Wordsworth, που στο Πρελούδιο αυτό ακριβώς επιχειρεί να περιγράψει, την ανάπτυξη του ελεύθερου πνεύματος ενός παιδιού. Ενδιαφέρουσες αναφορές και αναλογίες με την ποιητική των δικὠν μας, Σολωμοὐ, Κάλβου, Παλαμά, μια ιδιαίτερη ματιά του «Έλληνα» στο έργο του Άγγλου ρομαντικού. Αυτού του είδους η ανάγνωση, όσο και να φαίνεται ότι υπηρετεί ειδικούς σκοπούς, είναι πλήρης, γεμάτη ζωντάνια και πάθος. Περιλαμβάνονται μεταφρασμένα αποσπάσματα από το ποίημα, απαραίτητα για τους συλλογισμούς του, το κείμενο έχει ευελιξία και λάμψη. Είναι θαυμαστό το πώς το καταφέρνει ένας άνθρωπος που είχε βάθος γνώσης της αγγλικής γλώσσας μόλις πέντε χρόνια. Η αγροτική του καταγωγή ως εφόδιο, οι εμπειρίες του στη Σάμο, το νησί του, όπου παράλληλα με τη μελέτη του Θεόκριτου για το σχολείο έβοσκε και τα πρόβατα του οικογενειακού κοπαδιού, οι αγροτικές εργασίες, οι στερήσεις, δεν αποτελούν εμπόδιο, αλλά γέφυρα για την πρόσληψη του σπουδαίου Άγγλου ρομαντικού.

Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης μια εξαιρετική εισαγωγή στη ζωή και το έργο του Wordsworth, τη φιλία του με τον Coleridge, μια προ-εισαγωγή για την ελληνική έκδοση της πρόσληψης -της απουσίας της καλύτερα- του έργου του Wordsworth στην Ελλάδα και μια ζωντανή, ενθουσιώδη και εξομολογητική αφήγηση για τη δική του προσέγγιση που δίνει ουσία στην ανάγνωση και οικειώνει τον αναγνώστη με ένα μοναδικό τρόπο. Στο τέλος υπάρχουν κείμενά του, ποιητικά και άλλα, εμπνευσμένα από το Πρελούδιο, επιβεβαίωση της ζωντανής και διαρκούς σχέσης του με το έργο.

Info: Αριστείδης Βουγιούκας, "Το Πρελούδιο του William Wordworth, όπως το είδε ένας Έλληνας εκπαιδευτικός και ποιητής" Εκδόσεις Gutenberg, 2017, 190 σελ., τιμή 10 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL