Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.7°C
3 BF 55%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
19.7°C24.9°C
1 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C21.6°C
4 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
3 BF 33%
Βιβλίο / Όρκο πίστης στο χρώμα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλίο / Όρκο πίστης στο χρώμα

«Εκατό χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση, η ισότητα παραμένει μια ουτοπία, ένα σύνθημα χαραγμένο στα αετώματα των μνημείων μας, μια απάτη: οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας». Η πικρή διαπίστωση ανήκει στη Μαργκερίτ Γκασέ, πρόσωπο υπαρκτό που στο βιβλίο του Ζαν - Μισέλ Γκενασιά «Το βαλς των δέντρων και του ουρανού» μετατρέπεται σε μυθιστορηματικό, κόρη του γιατρού Γκασέ, το πορτρέτο του οποίου έμελλε να μείνει στην αιωνιότητα χάρη στο ιδιοφυές πινέλο του Βίνσεντ Βαν Γκονγκ, που στο τελευταίο στάδιο της ζωής του δέχτηκε τις ιατρικές του φροντίδες, κατά τη σύντομη και με την μοιραία κατάληξη παραμονή του στο Οβέρ Σιρ Ουάζ.

Η Μαργκερίτ, παθιασμένη με τη ζωγραφική, αποφασισμένη «να κάνει αυτό που στ’ αλήθεια θέλει, ν’ ανακαλύψει το φως ακόμη κι αν την τυφλώσει», πόθησε με όλη τη δύναμη της νεανικής ψυχής της να αλλάξει την προδιαγεγραμμένη μοίρα της, θέλησε να εγκαταλείψει τον μίζερο τόπο στον οποίο είδε το φως για όλα αυτά που υποσχόταν η «ελεύθερη» Αμερική.

Αφηγείται η ηλικιωμένη πλέον Μαργκερίτ, η οποία, διαβάζοντας το νεανικό ημερολόγιο της, αναπολεί τις μέρες της νιότης της και τον σύντομο, αλλά σφοδρό έρωτά της για τον Βίνσεντ. Τον παρακολουθεί να ζωγραφίζει, τον θαυμάζει και τον μιμείται, αδυνατώντας να ξεπεράσει ζωγραφικά τον εαυτό της, αντιγράφει μερικούς από τους πιο γνωστούς πίνακές του με ακρίβεια που ξαφνιάζει ακόμη και τον ίδιο. Εκείνος, ένας άνθρωπος δοσμένος στην παλέτα του, αδιαφορώντας για τη γνώμη και τις κρίσεις των άλλων, καθώς πιστεύει πως «κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τη ζωγραφική να υπάρχει με τον τρόπο που θέλει», ανταποκρίνεται στον έρωτά της με τον δικό του αποστασιοποιημένο και κάπως αφηρημένο θα λέγαμε τρόπο, καθώς τόσο αυτός όσο και οι όμοιοί του, κατά την ομολογία της ίδιας της Μαργκερίτ, είναι «λες κι έχουν δώσει όρκο πίστης στο χρώμα, τη μοναδική αλήθεια που έχει αποκαλυφθεί στο σύμπαν τους, τη μοναδική πηγή ελπίδας εκεί πέρα, το άλφα και το ωμέγα».

Αυτό πιστεύω ότι είναι το μεγάλο επίτευγμα του Γκενασιά. Μέσω του μυθιστορηματικού ειδυλλίου των δύο ηρώων του, μας μεταφέρει σε μια εποχή όπου μια χούφτα άνθρωποι με ένα δικό τους ξεχωριστό όραμα, κόντρα σε κάθε κατεστημένη λογική, κόντρα σε όλα, με τη χλεύη να καραδοκεί και να αποθαρρύνει, πεισματικά προσηλωμένοι όμως στην καλλιτεχνική δημιουργία που δεν μπορεί να καλουπωθεί, διεκδικούν να υπάρξουν με τον τρόπο που εκείνοι «βλέπουν» κι ας είναι ένα μεγάλο σοκ το βλέμμα αυτό για τη συντηρητική Ευρώπη της εποχής των ιμπρεσιονιστών. Έτσι κι αλλιώς, η μεγάλη τέχνη πάντα βρίσκει τον τρόπο. Όπως τον βρίσκει και ο Βίνσεντ, «ο μεγαλύτερος ζωγράφος μετά τον Ρέμπραντ», ο άνθρωπος που όταν δημιουργεί, δεν θυμίζει ζωγράφο, αλλά «αρπακτικό πουλί». Ο Γκενασιά βάζοντας ανάμεσα στην κεντρική αφήγηση ντοκουμέντα της εποχής, γράμματα, δημοσιεύσεις εφημερίδων, ημερολογιακές καταγραφές, πετυχαίνει μια πολύ παραστατική αναπαράσταση της περιόδου, όμως οι συγκλονιστικότερες σελίδες του παραμένουν εκείνες όπου ο δαιμόνιος Ολλανδός βρίσκεται ενώπιος ενωπίω με τον καμβά του.

Δεν ξέρω αν η πρόθεση του συγγραφέα ήταν να δημιουργήσει ερωτήματα ή να βάλει τα πράγματα στη θέση τους: ο Βαν Γκονγκ δεν αυτοκτόνησε, ο θάνατός του ήταν ατύχημα, τις τελευταίες μέρες της ζωής του ήταν καλοδιάθετος και δυνατός, ο Γκασέ ήταν ένας παραδόπιστος έμπορος και όχι ο φιλότεχνος γιατρός που γνωρίζουμε. Όταν έχεις στα χέρια σου μια ιστορία ανεκπλήρωτου έρωτα, ανάμεσα σε δύο πολύπλοκους ανθρώπους, με φόντο τα έργα των ιμπρεσιονιστών και τη δυνατότητα να την αφηγηθείς με τέτοια χάρη και απλότητα, οι αρχικές προθέσεις ίσως να μην έχουν και τόση σημασία.

Ζαν - Μισέλ Γκενασιά, «Το βαλς των δέντρων και του ουρανού»

Εκδόσεις Πόλις

Μετάφραση: Ειρήνη Αποστολάκη

280 σελ. Τιμή: 16,00 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL