Η νουβέλα «δώδεκα γραμματόσημα στον τοίχο» του Ιορδάνη Κουμασίδη είναι γραμμένη με τη μορφή επιστολών. Ο αποστολέας, που δεν κατονομάζεται, μία φορά τον μήνα, στέλνει από ένα μακροσκελές γράμμα στη Ροζαλί Μεντώ. «Είσαι το μοναδικό μου παράθυρο στον κόσμο» της λέει. Στις δύο πρώτες επιστολές ο αποστολέας δεν αποκαλύπτει σχεδόν τίποτα για τον εαυτό του. Τα μόνα στοιχεία που δίνει είναι πως βρίσκεται σε ένα νησί με τροπικό κλίμα, πολλά χιλιόμετρα μακριά από το Παρίσι στο οποίο μένει η Ροζαλί. Δεν αναφέρει τον λόγο που βρίσκεται εκεί, ούτε ποια είναι η σχέση του με τη νεαρή γυναίκα, αλλά δείχνει ευγνώμων για την ανταπόκρισή της. Της ζητάει να του περιγράψει τον εαυτό της, όχι στέλνοντάς του μια φωτογραφία, αλλά διά του λόγου, διά μέσου ενός «λεκτικού καθρέφτη», κάνοντας σαφές, εξαρχής, πόση σημασία έχει γι’ αυτόν η επικοινωνία αυτού του τύπου - «Το να περιμένω κάτι είναι το μοναδικό που μου έχει απομείνει να κάνω» της γράφει -, λες και μόνο η γραφή έχει την ικανότητα να γεμίσει τα κενά και να μικρύνει τις αποστάσεις, είτε είναι χιλιομετρικές είτε άλλου είδους. Στην τρίτη επιστολή, η Ροζαλί, και μαζί και ο αναγνώστης, μαθαίνει πως είναι έγκλειστος. Το παιχνίδι αυτό, της απόκρυψης και της σταδιακής αποκάλυψης, συνεχίζεται. Ο αποστολέας, που υπογράφει με το κρυπτικό και μυστηριώδες «Εγώ», εκφράζοντας την απεγνωσμένη ανάγκη του για επαφή, φοβούμενος μήπως κάποια από τις αποκαλύψεις του σταθούν μοιραίες για την απομάκρυνση της Ροζαλί, δειλά, συνεσταλμένα, σταγόνα σταγόνα θαρρείς, σχεδόν μετανιώνοντας αμέσως μετά την κάθε στιγμή έκθεσης, ξεγυμνώνει τον εαυτό του, γιατί ξέρει πως μόνο απευθυνόμενος κάπου μπορεί να αντέξει το βάρος της ύπαρξής του και της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει. Επιστολές της Ροζαλί δεν διαβάζουμε, υποθέτουμε τις απαντήσεις της, μέσω του λόγου του αποστολέα, κι έτσι εντείνεται ακόμη περισσότερο η εντύπωση πως η Ροζαλί είναι μια αυταπάτη, ένα κατασκεύασμα του μυαλού, μια επιθυμία, «ο έρωτας όχι ως πραγμάτωση, αλλά ως υπόσχεση πραγμάτωσης».
Ο αποστολέας των επιστολών δεν έχει καμιά επαφή με τον έξω κόσμο, δεν γνωρίζει καν αν είναι ο μοναδικός κρατούμενος στο νησί, ζει την απόλυτη μοναξιά, μέσα σ’ έναν κόσμο σιωπής, με τη φύση να τον περιβάλλει και να δηλώνει εμφατικά την παρουσία της, χωρίς ο ίδιος να μπορεί να αντικρίσει ούτε τη θάλασσα, «τόνους νερού», που τον περιβάλλει, με μόνη πρόσβαση σε ένα κομμάτι ουρανού, πάντα το ίδιο, που βλέπει από το παράθυρο του κελιού του. Οι μόνοι επισκέπτες είναι το φως της Σελήνης που «μπαίνει λάθρα στο κελί» κι ένα μικρό ξερό φυλλαράκι που μαζεύει από το προαύλιο της φυλακής. Έτσι, όταν μια παλιά εφημερίδα, λόγω της συμπόνιας ενός φύλακα, πέφτει στα χέρια του, την ξεκοκαλίζει, για να διαπιστώσει τη μονοτονία των ανθρώπινων καταστάσεων που έρχονται να προστεθούν στη μονοτονία της δικής του ζωής.
Ο συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο «Στις Ροζαλί αυτού του κόσμου». Η Ροζαλί είναι ο Άλλος, ο εαυτός δεν ανήκει στον εαυτό του, ανήκει στον Άλλο, η ύπαρξη του Άλλου κάνει υποφερτή την ύπαρξη του Εγώ, η απεύθυνση είναι η μόνη επιλογή που μπορεί να δώσει την υπόσχεση της εγγύτητας, της ανταλλαγής, του μοιράσματος.
Ο Κουμασίδης καταθέτει ένα εξαιρετικά καλογραμμένο και μεστό ολιγοσέλιδο κείμενο. Η λιτή και ακριβής, σχεδόν διάφανη, γλώσσα που χρησιμοποιεί, αλλά και η ποιητική του ματιά, το αποδραματοποιημένο, εξομολογητικό ύφος, καθώς και η τόσο καλά οργανωμένη απογείωση της κλιμακούμενης έντασης με την επιβολή του αναπότρεπτου τέλους, αφήνουν ένα ισχυρό λογοτεχνικό στίγμα και δίνουν υποσχέσεις για μια σημαντική συνέχεια.
Ιορδάνης Κουμασίδης, «Δώδεκα γραμματόσημα στον τοίχο».
Εκδ. Κέδρος
96 σελ. Τιμή: 9,90 ευρώ
