Η Κάθρην Μάνσφιλντ γεννήθηκε το 1888, στη Νέα Ζηλανδία. Σε ηλικία δεκαπέντε χρόνων οι γονείς της, για να μπορέσουν να τιθασεύσουν τον δύσκολο χαρακτήρα της, αλλά και εξαιτίας της συγκρουσιακής σχέσης που είχε με τη μητέρα της, τη στέλνουν στο Κουίνς Κόλετζ στο Λονδίνο. Όταν, λίγα χρόνια μετά, μένει έγκυος, υποχωρώντας στην απαίτηση της μητέρας της, εγκαθίσταται σε μια πανσιόν στη Βαυαρία. Τα όσα διαδραματίζονται εκεί, οι καταστάσεις που συναντά, της δίνουν ένα πρώτης τάξεως υλικό για να καταπιαστεί με τα δεκατρία διηγήματα της συλλογής «Σε μια γερμανική πανσιόν».
Τι το ιδιαίτερο όμως έχει η γραφή της Μάνσφιλντ, που έκανε την τεράστια Βιρτζίνια Γουλφ να πει, λίγο μετά τον πρόωρο θάνατό της από φυματίωση, στα τριάντα πέντε της χρόνια, πως το γράψιμό της ήταν το μόνο που ζήλεψε ποτέ;
Στα πρώτα διηγήματα της συλλογής η ματιά της συγγραφέως είναι ανάλαφρη, ειρωνική, με ένα χιούμορ κοφτερό, εύστοχο, ικανό να ξεσκεπάσει την υποκρισία και τον καθωσπρεπισμό και να αποκαλύψει τα στερεότυπα και τις ακαμψίες. Οι Γερμανοί θαμώνες της πανσιόν αντιμετωπίζουν τη νεαρή Αγγλίδα σαν κάτι υποδεέστερο, πασχίζουν συνεχώς να επιβεβαιώσουν την υποτιθέμενη πολιτισμική ανωτερότητά τους, κάνοντας πάνω της προβολή όλων των αδυναμιών που, εντελώς στερεοτυπικά, αποδίδουν στους Άγγλους. «Ήθελα να βγάλω τη γλώσσα μου στη γυναικεία συντροφιά που καθόταν στο γρασίδι, όπου, κολλητά η μια στην άλλη, ψιθύριζαν μεταξύ τους με νόημα». Αυτό ακριβώς που κάνει και η ίδια η Μάνσφιλντ: Βγάζει τη γλώσσα στους επιτηδευμένα καλούς τρόπους, στην αδιακρισία που ντύνεται με τον μανδύα της οικειότητας, στην υποταγή των γυναικών, με τη θέλησή τους, στη δύναμη των αντρών. Ξεγυμνώνει τους ήρωες, διά του σαρκασμού, αφήνοντάς τους εντελώς έκθετους και μάλιστα δείχνει να το διασκεδάζει, κάτι που αντανακλάται στον αναγνώστη καθώς προκαλεί ευφρόσυνα συναισθήματα.
Όσο όμως προχωρά το βιβλίο αρχίζει να καταπιάνεται με θέματα όλο και πιο δυσοίωνα, όλο και πιο σκοτεινά. Ο τοκετός παρουσιάζεται σαν μια ζοφερή και ανοίκεια κατάσταση που ταλαιπωρεί μια γυναίκα, ενώ αφήνει εντελώς αδιάφορο τον άντρα, ενώ είναι έκδηλη η αμφισβήτηση του μητρικού ενστίκτου. «Ο Καρλ δεν κατάφερνε ποτέ να μετατρέψει σε φλόγα εκείνες τις σπίθες του μητρικού ενστίκτου που υποτίθεται ότι καίνε σε μεγάλους αριθμούς πάνω στον βωμό κάθε ευυπόληπτης γυναικείας καρδιάς». Οι άντρες παρουσιάζονται είτε σαν κτήνη, που μόνο διά της βίας διεκδικούν αυτό που θέλουν, είτε σαν άβουλα όντα που πέφτουν στα δίκτυα της πολύπλοκης γυναικείας ψυχής. Η Μάνσφιλντ - ίσως σε μια προσπάθεια πρώιμης χειραφέτησης - φαίνεται να πιστεύει πως το ερωτικό παιχνίδι είναι αναφαίρετο δικαίωμα της κάθε γυναίκας, ανεξαρτήτως από το αν προκαλεί τα σεξουαλικά ένστικτα ή τα ευγενή αισθήματα των ανδρών. Στο «Κουρασμένο κορίτσι» καταπιάνεται με τη φρίκη της παιδικής εργασίας, σε έναν κόσμο αναλγησίας, στον οποίο μόνο το όνειρο μπορεί να σε γλιτώσει από τη στυγνή πραγματικότητα.
Σε όλα σχεδόν τα διηγήματα το τέλος έρχεται απρόσμενα, βίαια σχεδόν, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, δημιουργώντας επίσης ένα συναίσθημα ανησυχητικό, έντονο, χωρίς την αμυδρή έστω υπόσχεση μιας λύτρωσης. Η λύτρωση είναι άγνωστη λέξη στο σύμπαν της Μάνσφιλντ.
Τα δεκατρία διηγήματα της συλλογής -σε πολύ καλή μετάφραση του Γιώργου Μπαρουξή- αποτελούν την καλύτερη εισαγωγή στο μετέπειτα έργο, τη «Μακαριότητα» και το «Γκάρντεν πάρτι» (εκδ. Σμίλη, 2006), της γυναίκας που θεωρείται σήμερα από τις πρωτοπόρους της σύγχρονης αγγλόφωνης λογοτεχνίας.
Κάθριν Μάνσφιλντ, «Σε μια γερμανική πανσιόν»
Εκδ. Ποικίλη Στοά
Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής
192 σελ. Τιμή: 12.00 ευρώ
