Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
Βιβλίο / Το άπειρο του πατέρα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλίο / Το άπειρο του πατέρα

«Σκεφτόμασταν το άπειρο των άστρων και στο άπειρο του πατέρα δεν δώσαμε ποτέ σημασία» λέει ο Μίλαν Κούντερα στο «Βιβλίο του γέλιου και της λήθης». Στο «Είμαι όσα έχω ξεχάσει», ο Ηλίας Μαγκλίνης πασχίζει να κατανοήσει το «άπειρο» του δικού του πατέρα, γράφοντας ένα συγκλονιστικό βιβλίο μαρτυρίας, όπου, με αφετηρία τη δολοφονία του παππού του Νίκου Μαγκλίνη από την ΟΠΛΑ στο αιματοβαμμένο σφαγείο του Αγρινίου τον Ιανουάριο του '44, αναδεικνύει τις αντιθέσεις και την πολυπλοκότητα της σκοτεινής εκείνης εποχής, καταφέρνοντας να εστιάσει στον αντίκτυπο και στις συνέπειες του τραύματός του τότε πάνω στις επόμενες γενιές. Καταφέρνοντας ώστε η ιδιωτική ιστορία μιας οικογένειας να καθρεφτίζει την ευρύτερη εικόνα μιας ιστορικής περιόδου, που υπήρξε από τις πιο καθοριστικές για τον τόπο.

Από τη μία ο δεκαπεντάχρονος Κώστας -ο πατέρας του συγγραφέα- που βλέπει να φέρνουν τον δικό του πατέρα, χτυπημένο πισώπλατα, νεκρό πάνω σε μια οριζοντιοποιημένη πόρτα και που, αντικρίζοντάς τον, «αγκαλιάζει» το κενό. Ένα κενό που θα τον ακολουθεί δια βίου. Που θα καθορίσει εντέλει τα βήματά του, καθώς θα διαμορφώσει έναν αμέτοχο αφηρημένο άνθρωπο, έναν άνθρωπο που «ήταν καλός στο να φεύγει, να αναχωρεί, να χάνεται, να πετάει κι όχι στο να δημιουργεί συνδέσεις, επαφές». Από την άλλη, ο έτερος νεκρός, ο ετεροθαλής αδελφός της γιαγιάς Αγαθής, ο εαμίτης νεαρός Γιώργος, που είχε συλληφθεί από τους ταγματασφαλίτες για να εκτελεστεί τελικά από τους Γερμανούς στο Χαϊδάρι.

Σ’ αυτή τη σκοτεινή Ελλάδα βρισκόμαστε. Για το «Αγρίνιο του 1944, την Ελλάδα του 1944, την Ευρώπη του 1944», ο φόνος του Νίκου Μαγκλίνη είναι μια παρανυχίδα, μια λεπτομέρεια. Για τον εγγονό και συγγραφέα του βιβλίου όμως, μέσω της οικογενειακής του ιστορίας, γίνεται η ικανή «λεπτομέρεια» που τον καθορίζει. Είμαστε όσα έχουμε ξεχάσει ή όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ, όσα κρύβονται πίσω από τις λέξεις, μέσα στις σιωπές, σαν σκιές ακαθόριστες, φευγαλέες, αλλά υπαρκτές.

Ο Μαγκλίνης αναζητά τις συνδέσεις. Και το κάνει με έναν βηματισμό σίγουρο, αποστασιοποιημένος όταν και όπου χρειάζεται, δίχως ιδεολογικές αγκυλώσεις, μ’ ένα βλέμμα δίκαιο θα μπορούσαμε να πούμε, σπλαχνικό. Αποστασιοποιημένος ναι, αλλά και, μ’ έναν θαυμαστό τρόπο, -κι αυτό είναι από τα πιο δυνατά στοιχεία του βιβλίου- μη κρατώντας απόσταση από τίποτα, καθώς τυλίγει όλα τα πρόσωπα που εμπλέκονται, ακόμη κι όταν αναφέρεται σε ανθρώπους με βίαιη και αποκρουστική συμπεριφορά, με μια ματιά κατανόησης. Είτε πρόκειται γι’ αυτόν που πυροβολεί πισώπλατα, είτε πρόκειται γι’ αυτόν που χτυπάει έναν άνθρωπο πεσμένο στο έδαφος ο οποίος εκλιπαρεί για έλεος, είτε πρόκειται γι’ αυτόν που ακούει τις κραυγές καπνίζοντας, δίχως να αντιδρά.

Μοιάζει να πιστεύει πως μόνο κατανοώντας τον κόσμο μπορείς όχι να τον ερμηνεύσεις (ίσως κι αυτό), αλλά να τον αντέξεις. Και πάνω από όλα προσπαθεί να κατανοήσει τον έναν μεγάλο άγνωστο: τον πατέρα του. Δεν έχει σημασία που αυτός ο άγνωστος παραμένει άγνωστος μέχρι τέλους. Παρ’ όλη την ανελέητη ματιά τού γιου -«την έβλεπες να με βιάζει και δεν έκανες τίποτα» τον κατηγορεί αναφερόμενος στη μητέρα του, ένα από τα πιο σκοτεινά πρόσωπα του βιβλίου και μάλλον ένας ανοιχτός λογαριασμός για τον συγγραφέα-, στο τέλος έρχεται ένα είδος κάθαρσης.

Ο Μαγκλίνης, μπλέκοντας αριστοτεχνικά τα είδη -ιστορία, μαρτυρία, αυτοβιογραφία-, αποδεικνύοντας πως δεν υπάρχουν προκαθορισμένα μεταξύ τους όρια, με έναν λόγο ευθύ και πυκνό, με ψυχή βαθιά, δίχως να φοβάται να δείξει τα τραύματα και τις ρωγμές του -τα ενδοσκοπικά ποιητικά ιντερμέδια που λειτουργούν ως γέφυρες ανάμεσα στα υπόλοιπα κομμάτια του βιβλίου είναι από τις ωραιότερες σελίδες του-, γράφει ένα από τα καλύτερα βιβλία των τελευταίων ετών.

Ηλίας Μαγκλίνης, «Είμαι όσα έχω ξεχάσει»

Εκδ. Μεταίχμιο

264 σελ. Τιμή: 14,40 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL