Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.3°C24.2°C
3 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C24.7°C
4 BF 37%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C23.8°C
2 BF 58%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.6°C21.0°C
2 BF 75%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.4°C
3 BF 35%
Ψυχές που κατοικούν μέσα σε σώματα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ψυχές που κατοικούν μέσα σε σώματα


Της Ευγενίας Μπογιάνου

Σίγουρα ο ανυποψίαστος αναγνώστης μένει έκθαμβος από έκπληξη διαβάζοντας την ιδιοσυγκρασιακή, εντελώς προσωπική, ματιά της πρωτοεμφανιζόμενης Αμερικανίδας Rita Bullwinkel που αποτυπώνεται στα 17 διηγήματα της συλλογής «ανάσκελα» (το 2018 κέρδισε το Believer Book Award στην κατηγορία της μυθοπλασίας), όπως αποδίδεται ο πρωτότυπος τίτλος "Belly up" από τους δύο ικανότατους μεταφραστές, τη Μαρία Χρίστου και τον Νεκτάριο Λαμπρόπουλο, οι οποίοι ανέλαβαν να μας συστήσουν αυτή την ιδιότυπη φωνή στα ελληνικά.

Η μικρή ηρωίδα στο διήγημα «Μαύρη γλώσσα», παρ' όλες τις προειδοποιήσεις της μητέρας της, βάζει τη γλώσσα της μέσα σε μια πρίζα στον τοίχο, με αποτέλεσμα αυτή να μαυρίσει. «Θα έχω αυτή τη γλώσσα μέχρι να την καταστρέψω», λέει, «σούπερ, σκέφτομαι, καθώς τη βγάζω έξω, αστραφτερή, καυστική, μαύρη» και είναι σαν να μιλάει η ίδια η Bullwinkel για τον εαυτό της. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Πρόκειται για μια γλώσσα αστραφτερή, καυστική, μαύρη. Πρόκειται για μια ανατρεπτική πρόζα, ανατρεπτική άποψη για τη ζωή. Για μια αντικομφορμιστική ματιά η οποία παρατηρεί τα πάντα γύρω της με σαρωτική ακρίβεια και βλέμμα κοφτερό σαν ακονισμένο μαχαίρι, δίχως να χαρίζεται πουθενά. Και σε τίποτα. Αποδομεί παρατηρώντας και παρατηρεί αποδομώντας. Καταφέρνοντας αυτές τις, αρχικά με μια εντύπωση εγκεφαλικότητας, κατασκευές (κατασκευές ενός πολύ έξυπνου ανθρώπου, αλλά γνωρίζοντας καλά πως η εξυπνάδα στη λογοτεχνία δεν φτάνει από μόνη της) να τις αναγάγει σε σπαρακτικές ιστορίες: ιστορίες θαρρείς γραμμένες όχι από λέξεις, αλλά από σωματικές εκκρίσεις, ιστορίες από σπλάχνα που στριφογυρίζουν μέσα σε σώματα, που άλλοτε πονάνε κι άλλοτε συνθλίβονται, δίχως ποτέ να χωράνε πουθενά.

Η πραγματικότητα στον κόσμο της Bullwinkel είναι ένα συνονθύλευμα παραδοξότητας, ελλείψεων, συμβιβασμών, εξαρτήσεων, βίας. Μιας βίας που ελλοχεύει πίσω από κάθε σχέση, είτε κοινωνική είτε προσωπική. Ήρωες λοξίες που κινούνται στο μεταίχμιο, πάνω σε ένα σύνορο, ακροβατώντας στην άκρη ενός κενού δίχως να τους περιμένει από κάτω κανένα δίχτυ προστασίας, ακροβατώντας ανάμεσα σε ζωή και θάνατο, κουβαλώντας ένα σώμα αφιλόξενο, γεμάτο τρύπες από τις οποίεςεισχωρούν τα ερεθίσματα. Ερεθίσματα που δεν καταφέρνουν τίποτε άλλο από το να ωθήσουν αυτές τις άμοιρες ψυχές σε μια ακατανόητη, δίχως σκοπό περιδιάβαση σ’ έναν κόσμο ο οποίος επίσης είναι δίχως σκοπό και σαφώς δίχως νόημα. Ο κόσμος είναι ακατανόητος και ως τέτοιο τον αντιλαμβάνεται η συγγραφέας. Δεν ζητά να τον εξηγήσει, ούτε να τον αποδεχτεί. Δεν υπάρχουν ούτε απαντήσεις, ούτε ερωτήματα.

Η Bullwinkel είναι θαρρείς κι έχει πάει ένα βήμα παραπέρα. Ή μάλλον από κει ξεκίνησε. Ξεκινάει από κει όπου κάποιοι άλλοι καταλήγουν. Οι κοινωνικές συνθήκες είναι ασφυκτικές, το αμερικανικό όνειρο έχει μετεξελιχθεί, καιρό τώρα, σ’ έναν επαναλαμβανόμενο πολυπλόκαμο εφιάλτη. Διέξοδος δεν υπάρχει πουθενά. Δεν υπήρξε ποτέ. Η Bullwinkel δεν κραυγάζει. Ούτε κραυγάζει ούτε την ενδιαφέρουν τα ηχηρά μηνύματα. Μιλά με ψιθύρους σχεδόν, περιβεβλημένους από χιούμορ και σαρκασμό. Ψιθύρους με τέτοια ένταση, που έχουν τη δύναμη να ραγίζουν τις μακάριες βεβαιότητες. Γιατί όλα είναι εφήμερα. Όσο εφήμερα είναι τα φθαρτά σώματά μας. Τα σώματα που μας δίνονται για λίγο και μετά χάνονται. Γιατί όλα τα κυριεύει ο θάνατος. «Της φαινόταν τόσο ανάρμοστο να έχει ένα σώμα που χρησιμεύει μόνο προσωρινά, που μόλις εξαντληθεί, θα πρέπει να πεταχτεί».

Σώματα που φιλοξενούν ψυχές. Για λίγο. Για όσο κρατήσει. Το ταξίδι έτσι κι αλλιώς συνεχίζεται στον κόσμο των νεκρών, στη σφαίρα του μυαλού, στη φευγαλέα κίνηση των φαντασμάτων. Η ματιά της Bullwinkel, μια ρωγμή στην έννοια της κανονικότητας. Από δω που ξεκίνησε, αναρωτιέται κανείς πού θα φτάσει...

Rita Bullwinkel, «ανάσκελα»

Εκδ. Χαραμάδα

Μετάφραση: Μαρία Χρίστου - Νεκτάριος Λαμπρόπουλος

216 σελ. Τιμή: 13 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL