Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
13.4°C16.3°C
1 BF 77%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
12.2°C15.7°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
14 °C
13.8°C15.4°C
2 BF 86%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
17 °C
15.4°C18.0°C
2 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
12 °C
11.9°C13.5°C
0 BF 87%
Παλλάντιος σε συναυλία χαμηλής πτήσης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Παλλάντιος σε συναυλία χαμηλής πτήσης

Tου Κυριάκου Π. Λουκάκου

Σε διάστημα λίγων ημερών Έλληνες συνθέτες εγκαινίασαν δύο συναυλίες στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» (Φίλων της Μουσικής) του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Για εκείνην της 26ης /02, με εισαγωγικό έργο του Μενέλαου Παλλάντιου (1914-2012), ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Στέφανος Τσιαλής ηγήθηκε της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ.

Ακαδημαϊκός, με πολυετή θητεία στο πηδάλιο του Ωδείου Αθηνών και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο Παλλάντιος καταβάλλει μετά θάνατον το κόστος του μεγάλου εν ζωή θεσμικού του εκτοπίσματος, αφού έργα του αναβιώνουν σπάνια. Ευπρόσδεκτη λοιπόν η ακρόαση μιας από τις πλέον φορτισμένες δημιουργίες του, σύνθεση που πρωτοπαίχθηκε στα «Ολύμπια», στις 11 Απριλίου 1943. Η «Προσευχή στην Ακρόπολη» είχε επηρεάσει -καθ’ ομολογίαν του- τον μαθητή του Μάνο Χατζιδάκι, όταν την παρακολούθησε στο Ηρώδειο την ίδια περίοδο, ώστε να την περιλάβει σε δύο συναυλίες της Ορχήστρας των Χρωμάτων υπό την σκιά του Ιερού Βράχου τον Ιούλιο του 1990. Η ηχογράφηση κυκλοφόρησε σε δίσκο από τον «Σείριο», την προσωπική του δισκογραφική εταιρεία. Σύμφωνα με τον συνθέτη, «ο μυστικός τίτλος του έργου ήταν Ελλάς 1940. Περιεχόμενο η άθλια καταπίεση, η βαρβαρότητα, ο πόνος, η καρτερία, η δικαίωση τέλος και ο θρίαμβος», αναφορά που εξηγεί προγραμματικά τις μουσικές τροπές της επταμερούς συνεχούς σύνθεσης. Ο Τσιαλής την υπηρέτησε με αφοσίωση, έστω κι αν θα προτιμούσαμε ένα πιο ατμοσφαιρικό αρχικό adagio misterioso και ασφαλώς λιγότερο εκκωφαντικά χάλκινα από αυτά που κυριάρχησαν αποπνικτικά σε κλιμακώσεις που ακολούθησαν.

Προβλήματα της Ορχήστρας επιβεβαιώθηκαν στο 1ο κονσέρτο για πιάνο του Τσαϊκόφσκυ, που ακολούθησε πριν το διάλειμμα. Έγχορδα χωρίς λάμψη, χάλκινα που κορυβαντιούσαν και γενικό έλλειμμα ισορροπίας μεταξύ των ομάδων. Στοιχεία εν ολίγοις που υπονόμευσαν τον πολυμήχανο ειρμό των επεισοδίων της εκτενούς α’ κίνησης και αφαίρεσαν την εσωτερικότητα και την ενότητα από ένα έργο χαρακτηριστικά ευεπίφορο σε εκφυλισμό ασύνδετης ακολουθίας επεισοδίων. Χωρίς ασφαλή πλαισίωση, ο σολίστ Κωνσταντίνος Δεστούνης αποδόθηκε σε αγώνα επιβίωσης επί θυσία της φωτοσκίασης και εκφραστικών διατάσεων της δυναμικής. Μολαταύτα, το μοναχικό ανκόρ του νεαρού δεξιοτέχνη επιβεβαίωσε ποιότητες που συνηγορούν στην πρόσφατη διάκρισή του από την «Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών» (έτος ιδρύσεως 1928).

Ακόμη όμως και στην 4η συμφωνία του Μπετόβεν, μετά το διάλειμμα, η ζωηρή και δυναμική ερμηνευτική προαίρεση του Τσιαλή (με κάποιο όμως έλλειμμα κομψότητας στο adagio) εν μέρει μόνον επέτυχε να αφομοιωθεί στα ζητούμενα απόδοσης του σχηματισμού, με επιπλέον προβλήματα στον συγχρονισμό των εγχόρδων έως και στιγμές ακούσιου μουσικού χιούμορ στο καταληκτικό allegro ma non troppo.

Ραδιοφωνικές και δημοτικές ορχήστρες σε άλλες χώρες, Ανατολής και Δύσης, «καπιταλιστικές» και «σοσιαλιστικές», αποτελούν σχηματισμούς πρώτης γραμμής και συμβάλλουν στην εκτέλεση, ηχογράφηση και διάδοση λιγότερο οικείου ρεπερτορίου -πρωτίστως της τοπικής αλλά όχι μόνον- λόγιας μουσικής. Παρά τις ηχηρές προσαγορεύσεις στην επωνυμία της και τις σποραδικές υψηλές προθέσεις μεμονωμένων περαστικών από τη διεύθυνσή της, η βασική δημόσια ραδιοφωνική ορχήστρα της χώρας εξακολουθεί να μην υπηρετεί, στο προσήκον μέσο επίπεδο, τον ομολογουμένως επίμοχθο αυτό σκοπό, περιθωριακό συνήθως στις προτεραιότητες αρμοδίων προερχόμενων συχνά από την -υπερτιμημένη ως «έντεχνη»- ελαφρά μούσα. Η ευκαιριακή φιλοξενία αξιόλογων μαέστρων δεν αρκεί αφ’ εαυτής για τον απεγκλωβισμό μιας ορχήστρας από δεδομένα στασιμότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, η παρουσία μικροφώνων στις συναυλίες τεκμηριώνει και επικαιροποιεί το επίμονο αίτημα μιας ουσιαστικής αναβάθμισης. Θα την ζήσουμε άραγε;

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL