Στις 23 Σεπτεμβρίου θα συμμετάσχει, μαζί με τα δύο γυναικεία φωνητικά σύνολα που έχει ιδρύσει, τις Fonέs και τις Chόrεs (Κόρες), και το συγκρότημα Αλκμάν στη συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, η οποία έχει σκοπό να ενημερώσει αλλά και να ενισχύσει οικονομικά τον αγώνα εναντίον των γυναικείων μορφών καρκίνου.
Συνομιλήσαμε μαζί της για τη συγκεκριμένη συναυλία, αλλά και για τα κίνητρα για την ασυνήθιστα πολυσύνθετη δραστηριότητά της, καθώς και για το τι οραματίζεται και θέλει να πραγματώσει διαμέσου αυτής.
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
*Πώς ασχολήθηκες με την μουσική και ποια ήταν η διαδρομή σου μέχρι που άρχισες να γίνεσαι γνωστή;
Ξεκίνησα μαθήματα πιάνου σε πολύ μικρή ηλικία. Συμμετείχα σε όλες τις μουσικές δραστηριότητες στο σχολείο, από συναυλίες μέχρι διαγωνισμούς, μπάντες και ηχογραφήσεις, αλλά η μεγάλη μου αγάπη ήταν οι χορωδίες. Κάποια στιγμή ήρθα στην Αθήνα για να σπουδάσω αρχιτεκτονική. Τους πρώτους τρεις μήνες δεν έκανα τίποτα σε σχέση με τη μουσική, είχα αφοσιωθεί στη σχολή και είχα πιστέψει ότι θα γινόμουν αρχιτέκτονας. Μέχρι που είδα σε μία εφημερίδα την ανακοίνωση μιας θεατρικής ακρόασης για ένα musical, πήγα και χωρίς να έχω ξανακάνει κάτι ανάλογο με δέχτηκαν.
Με αυτή την αφορμή ξαναγράφτηκα στο ωδείο, ξεκίνησα μαθήματα υποκριτικής και το ένα έφερε το άλλο. Η μία δουλειά οδηγούσε στην επόμενη, ενώ παράλληλα σπούδαζα, πήρα πτυχίο πιάνου και θεωρητικών, δίπλωμα κλασικού τραγουδιού, ξεκίνησα σπουδές jazz και το 2007 πήρα μια υποτροφία για το Berklee School of Music.
Δεν είχα αποφασίσει να πάω, σκεφτόμουν ότι, αν ήταν να φύγω στο εξωτερικό, θα ήθελα να πάω στη Βιέννη, σε κάποιο στούντιο όπερας και να ασχοληθώ με το κλασικό τραγούδι, αλλά σε καμία περίπτωση σε ένα πανεπιστήμιο σύγχρονης μουσικής σαν το Berklee.
Το 2009, μέσω της ΕΡΤ, εκπροσώπησα την Ελλάδα σε μία ευρωπαϊκή jazz ορχήστρα νέων η οποία ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη σε περίπου ένα μήνα. Εκεί ξεδιπλώθηκε ένας καινούργιος κόσμος μπροστά μου, κατάλαβα ότι ήθελα να βγω εκτός Ελλάδας, να έρθω σε επαφή με άλλες κουλτούρες και να γνωρίσω κάτι νέο. Μέσα σε λίγους μήνες είχα εγκατασταθεί στη Βοστώνη και είχα ξεκινήσει να σπουδάζω στο Berklee.
Φυσικά τη θεωρώ την πιο σημαντική κίνηση που έχω κάνει έως τώρα στη ζωή μου και αυτή που με βοήθησε να έρθω πιο κοντά σε ό,τι είμαι σήμερα. Όσο περίεργο και αν φαίνεται, στην Αμερική μυήθηκα στους ήχους της Ανατολής και ερμήνευσα για πρώτη φορά ελληνικά και αραβικά τραγούδια. Επιστρέφοντας είχα πια αρχίσει να έχω πιο προσωπικές αναζητήσεις και, στην προσπάθειά μου να βρω την ταυτότητά μου, άρχισα να φτιάχνω δικά μου projects και μεταξύ αυτών και κάποια τραγούδια.
*Θεωρείς τον εαυτό σου λαϊκή -με την ευρύτερη δυνατή έννοια της λέξης- ερμηνεύτρια ή κάτι άλλο;
Δεν με θεωρώ τίποτα! Όποτε μπήκα στη διαδικασία να ορίσω αυτό που είμαι και αυτό το οποίο κάνω, περιορίστηκα. Οποιοσδήποτε χαρακτηρισμός ή ταμπέλα νομίζω ότι κατά κάποιον τρόπο υποδηλώνει και τον δρόμο που θα ακολουθήσεις. Κάνω αυτό που νιώθω και με εκφράζει στην εκάστοτε φάση στην οποία βρίσκομαι.
*Αντίστοιχα σε ποια φωνητική και γενικότερα μουσική παράδοση θα έλεγες ότι βασίζεται κυρίως η φωνητική προσέγγισή σου;
Τα τελευταία χρόνια έχω βρει έναν ήχο που μου αρέσει. Φαντάζομαι ότι έχω επηρεαστεί από πολλά και διαφορετικά ιδιώματα ή τραγουδιστές/ιες που έχω μελετήσει κατά καιρούς, αλλά βασικά νομίζω ότι απλώς αυτή είναι η φωνή μου. Μου αρέσει να τραγουδώ απλά, όπως μιλάω, και αντίστοιχα δεν μου αρέσει να «φωνάζω» για να ακουστώ.
*Από το viral «Θα σπάσω κούπες» σε εμφανίσεις στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής, αλλά και σε σύγχρονο musical του Δημήτρη Μαραμή και συνεργασίες από τον Φοίβο Δεληβοριά και τον Γιώργο Νταλάρα μέχρι τώρα με τον Διονύση Σαββόπουλο. Κάνεις τόσα πολλά και διαφορετικά πράγματα από εσωτερική ανάγκη, επειδή απλά το μπορείς, ή προσπαθείς να (απο)δείξεις κάτι και τι είναι αυτό;
Είμαι μουσικός και ασχολούμαι με τη μουσική. Όποιος δηλαδή αγαπάει τη δουλειά του και την κάνει όσο πιο σωστά μπορεί σημαίνει ότι θέλει να αποδείξει κάτι; Και, αν ναι, σε ποιον; Κάθε ημέρα είναι διαφορετική, κάθε περίοδος είναι διαφορετική και εγώ, για να νιώθω ζωντανή και να εξελίσσομαι, έχω καταλάβει ότι πρέπει να είμαι σε δράση. Όποτε είχα άπλετο χρόνο δεν έκανα τίποτα και έπεφτα σε κατάθλιψη!
*Ποιες στιγμές από τη μέχρι τώρα διαδρομή σου έχεις κρατήσει περισσότερο και γιατί;
Θα έλεγα τη συνεργασία με τον Bobby McFerrin όταν ήμουν στην Αμερική. Ήταν η πρώτη φορά που αντιλήφθηκα την πιο κοινωνική διάσταση της μουσικής και του τραγουδιού. Τραγουδούσαμε acapella σε μεγάλες ή μικρές ομάδες και έβλεπες ότι το αποτέλεσμα άλλαζε δραματικά ανάλογα με το υπόβαθρο των μελών τους. Πριν ανοίξεις το στόμα σου για να πεις οτιδήποτε, πρέπει πρώτα να ακούσεις, να αντιδράσεις στο ερέθισμα, να συμφωνήσεις ή να διαφωνήσεις και να φέρεις στο σύνολο αυτό που είσαι. Και το «τι είσαι» βέβαια είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο...
*Ποια είναι η ουσιαστική διαφορά των Fonέs από τις Chόrεs, εκτός φυσικά από τον μεγαλύτερο αριθμό μελών των δεύτερων;
Οι Fonέs είναι το πολυφωνικό γκρουπ το οποίο φτιάξαμε πριν από δύο χρόνια περίπου μαζί με κάποιες φίλες μου. Είμαστε συνολικά πέντε φωνές. Στην αρχή η αφετηρία ήταν τα πολυφωνικά τραγούδια από όλο τον κόσμο, αλλά αυτή τη στιγμή έχουμε προχωρήσει αρκετά και έχουμε πειραματιστεί με πολλά καινούργια πράγματα και πιο σύγχρονους ήχους. Πολλά νέα κορίτσια έστελναν μηνύματα και έλεγαν πόσο τους αρέσει αυτό που κάνουμε με τις Fonέs.
Κάποια στιγμή, σε μία συναυλία μας πέρυσι στο θέατρο «Θησείο», καλέσαμε και κάποιες από αυτές τις κοπέλες να τραγουδήσουν μαζί μας. Αυτό το σύνολο έχει αποκτήσει δική του ταυτότητα, είναι τελείως ανεξάρτητο από τις Fonέs, ονομάστηκε Chórεs και πλέον αποτελείται από πενήντα γυναίκες ηλικίας από δεκατριών μέχρι σαράντα πέντε ετών.
Οι Chórεs ξεκίνησαν ως χορωδία, αλλά έχουν μετεξελιχθεί σε ένα φυτώριο γυναικών που έχουν κοινές ανησυχίες για τις εκφραστικές τέχνες, την αγάπη για τη μάθηση και τη συμμετοχή σε μία κοινότητα αλληλοϋποστήριξης. Εκτός από την πρόβα της χορωδίας, οι Chórεs παρακολουθούν σε εβδομαδιαία βάση μαθήματα υποκριτικής, μουσικής και χορού και στόχος μας είναι να μπορέσουμε να χτίσουμε τις βάσεις για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς ερμηνευτριών με ευρεία καλλιτεχνική παιδεία και κοινωνική αντίληψη.
*Ποια ήταν η αιτία που σχημάτισες αυτά τα φωνητικά σύνολα; Εννοώ βλέπεις τον εαυτό σου ως μιαν από όλες τις υπόλοιπες κοπέλες, είσαι η μουσική διευθύντριά τους ή επί της ουσίας πλαισιώνουν, αν δεν συνοδεύουν, τη δική σου ερμηνεία;
Γιατί ήθελα να το κάνω και επίσης επειδή μου αρέσει να μην είμαι μόνη μου, αλλά να επικοινωνώ και να συνεργάζομαι με άλλους ανθρώπους. Αυτή τη στιγμή έχουν δημιουργηθεί δύο οικογένειες, οι Φωνές και οι Κόρες, που αποτελούνται από ανθρώπους που είναι όλοι συντονισμένοι σε έναν κοινό στόχο. Με τις Φωνές εμφανιζόμαστε σχεδόν πάντα παρέα. Με τις Κόρες δεν έχω συναντηθεί ποτέ στη σκηνή, αυτή η συναυλία θα είναι η πρώτη φορά.
*Ήταν ο λόγος πραγματοποίησής της, που ταυτόχρονα θα είναι και ο σκοπός στον οποίο θα διατεθούν τα κέρδη από τις εισπράξεις, αυτό που σε έκανε να συμμετάσχεις στη συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου στο Ηρώδειο ή θα το έκανες έτσι κι αλλιώς γιατί ήθελες να συνεργαστείς με τον μεγάλο τραγουδοποιό;
Αυτή η συναυλία διοργανώνεται από τις «Γυναίκες στην Ογκολογία» και είναι η δεύτερη φορά που συνεργαζόμαστε με σκοπό να ευαισθητοποιήσουμε και να ενημερώσουμε για τον γυναικείο καρκίνο. Προσπαθούν δυναμικά ως μια ανεξάρτητη οργάνωση να πετύχουν τον σκοπό τους και γι’ αυτό και εγώ και οι Φωνές και οι Κόρες υποστηρίζουμε αυτές τις δυναμικές γυναίκες γιατρούς.
Αυτονόητο ότι είναι τιμή μας που μας επέλεξε ο Διονύσης Σαββόπουλος και συνεργαζόμαστε μαζί του δημιουργώντας μια νέα μουσική πρόταση στα τραγούδια του, ενώ εκείνος μας καθοδηγεί με τον δικό του μοναδικό τρόπο στην παρουσίαση των δικών μας.
*Πώς ακριβώς θα λειτουργήσετε εσύ μαζί με τις Fonέs και τις Chόrεs αλλά και οι Αλκμάν στη συναυλία; Θα έχετε δικό σας τμήμα ή μόνο θα συνοδεύσετε τον Δ. Σαββόπουλο;
Το κάθε σύνολο θα έχει μια σύντομη δική του παρουσία, αλλά θα συμπράξουμε και σε διάφορους συνδυασμούς! Ο Διονύσης Σαββόπουλος είναι μάγος της σκηνής και κάθε παράστασή του είναι μια μουσική πρόταση.
Η συγκεκριμένη συναυλία είναι βασισμένη σε δικά του τραγούδια διασκευασμένα από εμένα και τους Αλκμάν, που δένουν με δικά μας κομμάτια ώστε να προκύπτει ένα μουσικό «μπουκέτο» δυνατό που σε συνεπαίρνει. Αυτό νιώθω σε όλες μας τις πρόβες, που έχουν ξεκινήσει από τον Μάιο. Είναι μια συλλογική συστηματική δουλειά, που παράγει και δεν αναπαράγει οποιαδήποτε στερεότυπα, όσο επιτυχημένα και αν είναι αυτά.
*Έχοντας ήδη την εμπειρία από αυτό, είναι διαφορετικό να εμφανίζεσαι στο Ηρώδειο από οποιονδήποτε άλλο χώρο;
Το Ηρώδειο, αν και φαίνεται μεγάλο και επιβλητικό, όταν ανεβαίνεις στη σκηνή του λειτουργεί εντελώς αντίστροφα. Νιώθεις πολλή ζεστασιά από τον τρόπο που οι θεατές «αγκαλιάζουν» τη σκηνή, ο ήχος είναι καταπληκτικός και υπάρχει μια ενέργεια που δεν μπορώ εύκολα να την αποδώσω με λέξεις, αλλά είμαι σίγουρη ότι όλοι όσοι έχουν παρακολουθήσει παραστάσεις εκεί την έχουν βιώσει. Μόνον η ομορφιά του και η ομορφιά και ιστορία του τοπίου εντός του οποίου βρίσκεται το κάνουν μοναδικό και μη συγκρίσιμο με οποιονδήποτε άλλο χώρο.
*Ενώ έχεις κάνει τόσα πολλά πράγματα, δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα μια παράσταση (και πολύ περισσότερο ένας δίσκος) στην οποία επίκεντρο να είσαι εσύ και μόνο, να είναι δηλαδή Μαρίνα Σάττι με πρωτότυπο υλικό γραμμένο ειδικά για εσένα. Σε απασχολεί καθόλου αυτό και έχεις κατά νου κάτι σχετικό;
Η παράσταση «Yalla» είναι η εφετινή μου πρόταση που είναι καθαρά προσωπική. Όμως και οι Fonέs και οι Chόrεs είναι μια ακόμη πρότασή μου, όπως και μια σειρά άλλα πράγματα. Είμαι άνθρωπος της γενιάς μου και της εποχής μου, η διαδρομή μας έχει καινούργια χαρακτηριστικά και δεν πατάει σε κανόνες που κάποτε φαίνονταν αυτονόητοι.
Το να δημιουργείς και να υπάρχει η δουλειά σου με όποιον τρόπο είναι κάθε φορά εφικτό είναι το ζητούμενο και όχι ο τρόπος που γίνεται αυτό. Είμαι ακόμα στην αρχή και έχω μέσα μου χιλιάδες ιδέες, μουσικές και όνειρα και κανένα στερεότυπο για το πώς θα τα υλοποιήσω. Περπατώ, χτίζω, κάνω πίσω, γκρεμίζω, ξεκινώ απ' την αρχή, χαίρομαι για αυτά που κατακτώ και θέλω να απολαύσω το ταξίδι.
*Και τα πιο άμεσα σχέδιά σου για την προσεχή χειμερινή σεζόν;
Υπάρχουν πολλά σχέδια και ακόμα περισσότερες σκέψεις. Για την ώρα επικεντρώνομαι στη συναυλία στο Ηρώδειο και τα υπόλοιπα θα γίνουν σιγά - σιγά!
Ο ολοφάνερος ενθουσιασμός της Μαρίνας Σάττι για οτιδήποτε κάνει (που, όσο παράδοξο και αν φαίνεται, δεν είναι καθόλου αυτονόητος για όλους τους κατά τα άλλα άξιους ομοτέχνους της), ο οποίος μάλιστα αυξάνεται συνεχώς, είναι ένας επιπλέον λόγος για να περιμένουμε ακόμα περισσότερα και πιο ενδιαφέροντα από εκείνη στο μέλλον...
