Είναι ενδιαφέρουσα, αν και ξένισε ορισμένους, η ένταξη, σε πασχαλινό κύκλο, μονογραφικού αφιερώματος στον Leonard Bernstein (1918 - 1990), επικεντρωμένου σε συμφωνικές συνθέσεις του με λειτουργικό χαρακτήρα. Κατανοούμε σε κάποιο βαθμό τον σκεπτικισμό, λόγω της διαφορετικής δογματικής και ιστορικής θέσης της εορτής του Πάσχα για τις δύο ομογάλακτες θρησκείες, την ιουδαϊκή και τη χριστιανική. Παραμένουμε, ωστόσο, ευγνώμονες επειδή το κοινό αυτό αφιέρωμα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 ετών από τη γέννηση του μεγάλου Αμερικανού αρχιμουσικού, μας προσπόρισε το προνόμιο της διά ζώσης επαφής με το συμφωνικό έργο του ως συνθέτη. Έργο, η κοινή αντίληψη για το οποίο άδικα περιορίζεται στη συμφωνική σουίτα από το μιούζικαλ «West Side Story», το αναμφισβητήτως κορυφαίο αριστούργημα του είδους.
Τη συναυλία εγκαινίασε, ως υπενθύμιση της διττής παρακαταθήκης του μαέστρου και δημιουργού Μπερνστάιν, η Ελεγεία για έγχορδα, τύμπανα και ακορντεόν (1996) του διεθνώς διακεκριμένου ομοτέχνου του Yoav Talmi (*1943). Ο παράτιτλός της, «Dachau Reflections», προϊδεάζει για την ευθύτητα της συναισθηματικής της φόρτισης, υπομνηστική -στην ευρεία χρήση των εγχόρδων- του κατά Μπάρμπερ «Αντάτζιο». Με διακριτικές θεματικές παραπομπές στον Μάλερ, η σύνθεση υιοθετεί έναν επεισοδιακό κατακερματισμό, που όμως υπονομεύει εν τέλει την αφηγηματική συνοχή και αποτελεσματικότητά της.
Οι «Ψαλμοί του Chichester» (1965), για μεικτή χορωδία, σόλο αγόρι και ορχήστρα, που ακολούθησαν, μάς υπενθύμισαν την τελική προτίμηση του Μπέρνστάιν γι’ αυτή τη φωνή στο τελευταίο μέρος της 4ης συμφωνίας του Μάλερ, παρά την αναμενόμενη τονική της επισφάλεια. Ο μικρός Γιώργος Κοσμάς-Πετράντης και οι Χορωδίες ΕΡΤ (Δημήτρης Κτιστάκης) και Δήμου Αθηναίων (Σταύρος Μπερής) συνδυάσθηκαν με ασφάλεια υπό την έμπειρη μπαγκέτα του Μίλτου Λογιάδη, τόσο στην οργιαστική χορωδιακή υμνολογία του α' μέρους, με τη λαμπερή ενορχήστρωση, όσο και στην αλλόκοσμη λιτότητα της παιδικής παρέμβασης με τη σεραφική συνοδεία της άρπας.
Ξεπερασμένη, ωστόσο, βρήκαμε την τελευταία του, 3η συμφωνία, επονομαζόμενη «Kaddish» (1963), τόσο για τη φλύαρη και βερμπαλιστική χρήση αφηγητή (Γιώργος Γάλλος) όσο και για την αμήχανη διαχείριση τής -έστω και προγραμματικής- συμφωνικής δομής. Κρατούμε μολαταύτα την εσωτερικότητα στο τραγούδι της πάντα αισθαντικής υψιφώνου Σοφίας Κυανίδου, τη συγκινητική συμβολή της επιπλέον Παιδικής Χορωδίας Rosarte (Ρόζη Μαστροσάββα) και την κατανυκτική ανάταση στο φινάλε του έργου, που μάς ακολούθησε για ώρα μετά τη λήξη αυτής της προγραμματικά και ερμηνευτικά φιλόδοξης και ευεργετικής πρωτοβουλίας.
Όπως, μέσα από τη χρονική μεταφύτευση της ερωτικής ιστορίας των «Ρωμαίου και Ιουλιέτας», εκσυγχρόνισε εμβληματικά την καταδίκη της φυλετικής μισαλλοδοξίας, έτσι και στο μορφολογικά λογιότερο τμήμα του έργου του, που παρουσιάστηκε στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης» στις 4 Απριλίου 2018, ο Μπερνστάιν επιβεβαιώνει μιαν ανθρωπιστική κοσμοαντίληψη βάθους, βασισμένη αφ’ ενός στην αγωνία του για την πορεία ενός κόσμου όλο και πιο ικανού για εφιαλτικές επιδόσεις, αφ' ετέρου στο αντιστάθμισμα της αλήθειας, ως -και ετυμολογικού- αντίδοτου στη λήθη...
