Από το ξεκίνημά της το 1985, όταν πρωτοεμφανίστηκε στην ελληνική rock σκηνή με τους No Man’s Land, δύο πράγματα ήταν απολύτως σίγουρα για την Εύη Χασαπίδου. Αφενός το ότι είναι μία από τις κορυφαίες διαχρονικά φωνές (ανδρικές και γυναικείες) του ιδιώματος, και αφετέρου ότι ελάχιστοι/ες άλλοι/ες στην Ελλάδα μπορούν να τραγουδήσουν τόσο σωστά στην αγγλική γλώσσα, απόρροια του γεγονότος ότι μέχρι μια ηλικία μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη.
Αν και ήταν παρούσα μόνο στα τέσσερα πρώτα χρόνια της ύπαρξης των No Man’s Land και στο πρώτο τους album «Zaikon», αυτά ήταν αρκετά για να δημιουργήσουν -και δικαιολογημένα- έναν μύθο γύρω από το όνομά της. Έναν μύθο που από το 1989, όταν σχημάτισε τους Echo Tattoo (ένα γκρουπ που εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι σήμερα, αν και, εδώ και αρκετά χρόνια, βρίσκεται σε παρατεταμένη αναστολή) και παρά τα μόλις τρία μέχρι τώρα albums τους, έγινε ακόμη πιο ισχυρός.
Ύστερα από μακρόχρονη απουσία στα τέλη της περσινής χρονιάς επανήλθε με ένα νέο συγκρότημα, τους She Tames Chaos και το ντεμπούτο τους, ένα LP (βινύλιο) που κυκλοφόρησε σε περιορισμένα αντίτυπα από την έγκριτη μικρή ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία GOD Records του Μιχάλη Ματθαίου. Και το «Oh Fair Father Where Art Thou?» δεν είναι απλώς ο πιο ώριμος και ολοκληρωμένος δίσκος της, αλλά και ένας από τους καλύτερους ελληνικούς rock δίσκους όλων των εποχών!
Εκρηκτική σκηνική περσόνα εκτός από χαρισματική ερμηνεύτρια μα και δημιουργός αλλά και ικανή στην κιθάρα και σε αρκετά ακόμα όργανα, συνειδητοποιημένη ως προς την γυναικεία της υπόσταση όσο ελάχιστες άλλες και δίχως μάλιστα να ενστερνίζεται τα συνηθισμένα φεμινιστικά στερεότυπα και άνθρωπος σκεπτόμενος και για αυτό με θέση και άποψη για πολλά θέματα η Εύη Χασαπίδου Watson είναι μια ιδιοσυγκρασιακή – κάποτε ίσως και αντιφατική, όπως είναι αναπόφευκτο για καθένα μας – προσωπικότητα που δεν διστάζει να αντιπαρατεθεί όταν το κρίνει απαραίτητο, ακόμα και στα πλαίσια μιας συνέντευξης όπως θα διαπιστώσετε στη συνέχεια. Το είδος δηλαδή που έχει γνώμη, επιχειρήματα για να την υποστηρίξει και το θάρρος να την καταθέσει και η απουσία του είναι τόσο αισθητή όχι μόνον από την μουσική σκηνή αλλά και από την δημόσια ζωή και γενικότερα από την σημερινή Ελλάδα στην οποία κυριαρχούν οι πάσης φύσεως συμβιβασμοί και η κακώς εννοούμενη «ουδετερότητα» που μεταφράζεται σε ισαπέχουσα ανοχή των πάντων. Άρα και πιο απαραίτητη από ποτέ, για το μουσικό γίγνεσθαι και όχι μόνο...
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
* Τι κάνατε μουσικά από τη στιγμή που διαλύθηκαν οι Echo Tattoo μέχρι τον σχηματισμό των She Tames Chaos; Αν είχατε στο μυαλό σας μια νέα και τόσο φιλόδοξη μπάντα γιατί αργήσατε τόσο να υλοποιήσετε το σχέδιό σας;
Στο κεφάλι μου μονίμως έχω μουσική, τον γιο μου -που ήταν και ένας από τους λόγους που άργησα να κάνω κάτι μετά τους Echo Tattoo- και το ίδιο το παράλογο θα έλεγα, την πηγή της τέχνης ας πούμε, κάτι που άλλοτε παράγει αρμονία και άλλοτε όχι. Το 2009 ήρθε στον κόσμο μας ο γιος μου, οπότε από τότε τραγουδούσα κυρίως στον Ωρίωνα. Όταν άρχισε να αυτονομείται σε βαθμό που ήταν εφικτό, αν μη τι άλλο να τον αφήνω με τον μπαμπά του, άρχισα να βρίσκομαι με υποψήφιους συμπαίκτες, αρχικά με τον Διονύση Στεφανόπουλο, τον υπερντράμερ μου, και μετά και με τα άλλα μαγικά πλάσματα της μπάντας. Σιγά - σιγά φτιάξαμε νέα κομμάτια και φτάσαμε μέσα από πολλές περιπέτειες στην κυκλοφορία του δίσκου.
* Τι θυμάστε πιο έντονα από τους No Man’s Land και τους Echo Tattoo, αντίστοιχα, και ποια από τις δύο μπάντες ήταν σημαντικότερη για εσάς προσωπικά, για τη μουσική σας εξέλιξη δηλαδή;
Πολύ σημαντικές και οι δύο μπάντες, αμφότερες τμήματα της πορείας μου. Δεν μπορούν να γίνουν συγκρίσεις. Ανάμεσα σε αυτά τα απίστευτα παιδιά, τους NML, δημιουργήθηκα ως persona, ας πούμε, άρχισα να αυτονομούμαι, ένιωσα τι σημαίνει αποδοχή από τους γύρω και γνώρισα τη συντροφικότητα και την αγάπη με έναν ανορθόδοξο αλλά και πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Η παρέα των παιδιών ήταν και εξακολουθεί να είναι ανεκτίμητη. Αξεπέραστη. Γιατί, όμως, μιλάω για παρέα και όχι για σύνθεση, σκηνή, φώτα και συναυλίες; Γιατί στην τελική, φίλε μου, αυτό που μετράει και είναι η πηγή της δημιουργίας δεν είναι το ματαιόδοξο ταξίδι μας, αλλά το ουσιώδες. Στους Echo Tattoo αυτό που πρωτοστατεί ως απόσταγμα είναι η αδελφική φιλία μου με τον Πάνο Κουρτσούνη. Ο Πάνος, ως άνθρωπος, με δίδαξε πολλά και του χρωστάω πολλά. Μουσικά όλα είναι μέρος μια πορείας. Ποτέ δεν μένω στο παρελθόν, ταυτόχρονα όμως ποτέ δεν ξεχνάω και δεν σταματάω να αγαπώ ό,τι έχω δημιουργήσει με τους συμπαίκτες μου στο παρελθόν. Το παρόν, όμως, είναι πάντα η έκφρασή μας, και σε αυτό συμβαίνουν όλα.
* Θεωρείτε τον εαυτό σας τραγουδίστρια, τραγουδοποιό, που ερμηνεύει η ίδια τα τραγούδια της, μουσικό με την πιο πλήρη και ευρύτερη έννοια της λέξης, ή κάτι άλλο;
Θεωρώ τον εαυτό μου ολιστικό καλλιτέχνη και αυτό γιατί έχω την ευχέρεια και τη δυνατότητα να εκφράζομαι μέσα από πληθώρα τεχνών και τεχνοτροπιών. Είμαι καλή στο τραγούδι. Αν με αφήσεις με ένα σαξόφωνο, που θα μου πάει, θα το κουμαντάρω σύντομα και θα παίξω κάτι που θα είναι και καλό μάλιστα. Γράφω τραγούδια, ζωγραφίζω, είμαι επίσης δεινή ηθοποιός. Τα πάω καλά με όλες τις μορφές και τις φόρμες της τέχνης και της διανόησης και, πίστεψέ με, δεν υπερβάλλω, ούτε διακατέχομαι από έπαρση.
* Πόσο διαφορετική θα ήταν η μουσική σας αν τραγουδούσατε και συνθέτατε, μεν, αλλά δεν παίζατε κανένα όργανο;
Η φωνή είναι το υπέρτατο όργανο. Χρειάζεται, όμως, τουλάχιστον και ένα δεύτερο γιατί η φωνή είναι μέρος του σώματός μας και το σώμα μας δεν είναι πάντα ακμαίο. Αν δεν έγραφα σε άλλο όργανο θα έκανα χορωδιακή μουσική ή acapella, για παράδειγμα, ή θα έβρισκα μουσικούς και θα τους τραγουδούσα τα μέρη των οργάνων, όπως συχνά κάνω και τώρα.
* Εσείς είστε εκείνη που «δαμάζει το χάος»; Και όποια και αν είναι η γυναίκα αυτή, ποιο και τι είδους χάος δαμάζει;
Εγώ είμαι, και ταυτόχρονα όλες οι γυναίκες. Και όπως έχω ξαναπεί, δαμάζω το χάος μέσα μου και γύρω μου. Οι γυναίκες, μην το ξεχνάμε, είναι το ταξικό πρότυπο της άτυπης υποδούλωσης σε έναν φαινομενικά εξελιγμένο κόσμο, που όμως στερείται βασικών αξιών όπως η δικαιοσύνη, η ισότητα, η αποδοχή του διαφορετικού και στον οποίο το θέαμα ξεπερνάει την ουσία με όλες τις συνέπειες που έχει αυτό.
* Το album κατορθώνει όχι να αναβιώσει αλλά να αναπαραστήσει θα έλεγα άψογα όχι μόνο τον ήχο αλλά ακόμα και την ατμόσφαιρα της αυθεντικής ψυχεδέλειας της δεκαετίας του ’60. Ήταν επιδίωξη σας αυτό ή απλά προέκυψε και, όπως και αν έχει, πώς επιτεύχθηκε;
Διαφωνώ κάθετα! Καμία ψυχεδέλεια, ειδικά αυτή της δεκαετίας του ’60. Το όλο concept της ψυχεδέλειας είναι μακράν του ήχου μας και αν στόχευσα σε κάποια δεκαετία στην παραγωγή αυτή ήταν ταυ ‘70 και σε καμία περίπτωση ταυ ‘60. Ο ήχος όμως, θα μου επιτρέψεις, είναι φρεσκότατος με σαφείς αναφορές στο progressive, το hard rock, την pop και τη folk. Αυτό που ίσως εκλαμβάνεται ως ψυχεδέλεια είναι τα χαοτικά μέρη στα οποία δεν υπάρχει σαφής προσδιορισμός από κάποιο ηγεμονικό όργανο και ο ήχος είναι στα όρια του noise. Αν υπάρχει ένα παρελθοντικό είδος συγγενικό με αυτό που αποκαλείς ψυχεδέλεια ίσως είναι το space rock αλλά και πάλι δεν έχουμε την πλήρη εικόνα.
* Όπως και αν έχει σε αυτόν ειδικά τον δίσκο θέλατε να αποτίσετε και έναν φόρο τιμής στις βασικές επιρροές σας ή όχι;
Η μουσική μπορεί και πρέπει να σε ταξιδεύει με τρόπο εσωτερικό. Κλείσε τα μάτια σου και τα αυτιά σου και άκου το σώμα σου, τότε θα καταλάβεις τι λέω. Άκου τον ήχο που κάνει στο μυαλό σου ένα μεθύσι, η επιτάχυνση του αυτοκίνητο, η ανυπομονησία, η νάρκωση στο χειρουργείο, όλα αυτά έχουν δώσει τροφή στον ήχο του Χάους.
* Τρεις κιθάρες μαζί με την δική σας δεν είναι πολλές όταν η πλειοψηφία των ελληνικών rock γκρουπ... βολεύεται με μια;
Με ό,τι βολεύεται καθένας, τι να σου πω!
* Οι στίχοι σας, αυτή τη φορά, αποτυπώνουν κυρίως, κυριολεκτικά ή συμβολικά, προσωπικές σας εμπειρίες και βιώματα, ή αφηγούνται ιστορίες;
Ιστορίες είναι. Δικές μου, όμως. Αν εννοείς το μύθευμα, είναι βιωματικές και όχι φανταστικές.
* Η γυναικεία παρουσία στην ελληνική rock σκηνή ήταν ανέκαθεν, και δυστυχώς παραμένει πολύ περιορισμένη. Μόνο... ποσόστωση ίσως να διόρθωνε αυτή τη δυσλειτουργία της. Έστω και έτσι, όμως, αισθάνεστε κοντά με κάποιες από τις λίγες υπόλοιπες ή μόνη ανάμεσά τους;
Η γυναικεία παρουσία δεν χρειάζεται ποσόστωση πουθενά; Δεν πρέπει να διευθετηθεί ο διακοσμητικός ρόλος της γυναίκας; Είτε με το να αναλάβει διακοσμητικό ρόλο και ο άντρας είτε με το να σταματήσουμε να θεοποιούμε και ταυτόχρονα να κατακρεουργούμε ένα κακέκτυπο γυναικείο πρότυπο, που με τη σειρά του καλεί στο προσκήνιο ένα εξίσου αποκρουστικό ανδρικό. Οι γυναίκες έχουν μάθει να μην εκφράζουν τις επιθυμίες τους, τις επιδιώξεις τους, τις φιλοδοξίες τους, τη σεξουαλική επιθυμία τους και γενικά κατηγορούνται ότι είναι πλάγιες και καταχρηστικές από μια κοινωνία που τιμωρεί την ευθύτητά τους, την αλήθεια και την ισότητα και τις περιορίζει στον ρόλο του αντικειμένου και φυσικά καταδικάζει οτιδήποτε θυμίζει για κάποιο λόγο το μίασμα, τη γυναίκα, όπως οι gay άνδρες. Ως εκ τούτου, δεν έχω αισθανθεί άνθρωπος ακόμα στη ζωή μου, πόσο μάλλον άνθρωπος σε μια κοινωνία που υποδύεται την κοινωνία ανθρώπων και όχι καταναλωτών. Λατρεύω τις φίλες μου, αλλά φοβάμαι ότι οι ίδιες δεν καταλαβαίνουν το ταξικό θέμα του φύλου. Αισθάνομαι επίσης πολύ κοντά σε κάθε γυναίκα στον ίδιο χώρο, και όχι μόνο σε αυτόν, αφού δεν έχω ανδρικά και άλλα προνόμια, όπως ακριβώς και εκείνες.
* Υπάρχουν κάποια ελληνικά συγκροτήματα ή και μεμονωμένοι μουσικοί των νεότερων γενεών που ξεχωρίζετε ιδιαιτέρα;
Moa Bones, Daphne And The Fuzz, Dustbowl - πρόσφατα άκουσα σε πρόβα τους ένα κομμάτι των Alpha Waves, πολύ ωραίο – και άλλοι, πολλοί και διάφοροι. Πάρε για παράδειγμα τον Robert Sin, τον μόλις είκοσι τεσσάρων ετών ηγέτη των Huckleberries και επίσης βασικότατο μέλος μας: Σύνθεση, ποιότητα, δύναμη, λυρισμός αλλά τι έγινε; Ποιός τον ακούει; Ή ποιός ακούει εμάς που δεν έχουμε πίσω μας μια μεγάλη εταιρεία για να μας... σπρώχνει; Πότε στερήθηκε ταλέντου η Ελλάδα; Διαφήμισης υπολείπεται. Πάλι καλά που υπάρχει και ο ραδιοσταθμός Στο Κόκκινο γιατί αλλιώς θα βλέπαμε μόνο... μαύρα πανιά στα ερτζιανά.
* Σας είχε περάσει από το μυαλό όταν ξεκινούσατε ότι κάποτε θα ήσασταν μητέρα και ταυτόχρονα θα συνεχίζατε να κάνετε μουσική; Πώς είναι αλήθεια το να συνδυάζεις οικογένεια και rock; Εύκολο ή δύσκολο, κρίνοντας από τον εαυτό σας, αλλά κάνοντας ίσως και συγκρίσεις με ξένες μουσικούς για τις οποίες ισχύει το ίδιο; Και εντέλει έχει φτάσει πλέον η στιγμή που θα αποκαλούσατε τον εαυτό σας κυριολεκτικά rock momma ή όχι;
I was a rock mοmma before I was a mama. I gave birth to a lot of things rock, here in Greece (γέλια). Και ναι, από τα είκοσι ένα μου ήθελα να γίνω μητέρα. Είχα δει μάλιστα και τη Neneh Cherry σε μια συναυλία όπου είχε βγει στη σκηνή έγκυος οκτώ μηνών, κάτι που θαύμασα και ζήλεψα. Είναι δύσκολος αυτός ο συνδυασμός, πάντως, όταν δεν είσαι φραγκάτος, με τα managment και τις ανέσεις του χρήματος. Επίσης, όντας άφραγκος, είναι εξαιρετικά δύσκολο όταν δεν υπάρχουν γιαγιάδες, αδέλφια κ.λπ. από αμφότερα τα σόγια, ή φίλοι babysitters. Επίσης είναι πολύ δύσκολο, για τους ίδιους λόγους, το να συνθέσεις σε ένα σπίτι με ένα παιδί που αλίμονό σου αν το βάλεις σε δεύτερη μοίρα.
* Και τα προσεχή σχέδια σας, με τους She Tames Chaos βέβαια, αλλά ίσως και ανεξάρτητα από αυτούς;
Το σχέδιο προς το παρόν είναι για νέο ήχο και επίσης για έναν δίσκο με τον Robert Sin. Είδωμεν και για τι άλλο ίσως...
Ό,τι και αν είναι αυτό, είναι σίγουρο ότι, αφού θα βγαίνει από το μυαλό και την ψυχή και θα φέρει την υπογραφή της Εύης Χασαπίδου Watson, θα είναι τουλάχιστον ενδιαφέρον και αξιόλογο...
