Η Μαρία Παπαγεωργίου γεννήθηκε στα Γρεβενά και σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο του Πειραιά, παράλληλα όμως, αν όχι ακόμα περισσότερο, ασχολήθηκε με τη μουσική που την ενδιέφερε από πολύ μικρή. Σπούδασε φωνητική με την Ελισάβετ Καρατζόλη και επίσης πήρε μαθήματα πιάνου, κιθάρας και θεωρητικών. Το 2009 είχε την πρώτη δισκογραφική της παρουσία συμμετέχοντας στο «Homo Logotypous» της Δανάης Παναγιωτοπούλου, μια συνεργασία που την ακολούθησαν όχι πολλές μεν, αλλά εξίσου εκλεκτές.
Ο πρώτος της προσωπικός δίσκος «Όμορφοι κι ηττημένοι» κυκλοφόρησε το 2010 με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη να υπογράφει όλα τα τραγούδια και τις ενορχηστρώσεις τους και να έχει από κοινού μαζί της την ευθύνη της παραγωγής, κάτι που επαναλήφθηκε και στον δεύτερο δίσκο της, το «Άβουλο θεριό» του 2013.
Με ενδιάμεσο και λίαν καθοριστικό όμως σταθμό έναν δίσκο βινυλίου με τρία μόλις τραγούδια, το «3 μοίρες» που κυκλοφόρησε στις αρχές της χρονιάς σε περιορισμένα αντίτυπα τα οποία δεν διατέθηκαν καν στα δισκοπωλεία, το τρίτο της album «Μνήμη» που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό είναι εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα. Με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη να είναι πλέον απλά ο ένας από τους τέσσερις συνθέτες που της έγραψαν τραγούδια και την ίδια να αναλαμβάνει την παραγωγή αλλά και ένα μεγάλο τμήμα των ενορχηστρώσεων, είναι αναμφίβολα η πλέον προσωπική της δουλειά αλλά και ένα βήμα προς τα εμπρός.
Στα τριάντα δύο της πια και έχοντας ωριμάσει αξιοσημείωτα πολύ η Μαρία Παπαγεωργίου καταθέτει με το «Μνήμη» έναν λιτό, ακουστικό και επιφανειακά «ήρεμο» αλλά με ουσία και βάθος δίσκο, ο οποίος αφήνει να διαφανούν, αν δεν υπόσχεται, τα ακόμα πιο σημαντικά πράγματα που αναμένουμε στο μέλλον από αυτή την εξαιρετικά σεμνή και πολύ ενδιαφέρουσα όχι απλά ερμηνεύτρια, αλλά μουσικό, με κάθε έννοια και σημασία της λέξης.
* Θεωρείτε τους δύο προηγούμενους δίσκους σας εξίσου «δικούς σας» με αυτόν;
Ναι, φυσικά και είναι εξίσου δικοί μου. Δεν έχω κανένα παράπονο από τη συνεργασία μου με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη, είμαι ευχαριστημένη, ακόμα και υπερήφανη σε κάποιες περιπτώσεις για τα τραγούδια των δύο δίσκων που κάναμε μαζί. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τις ενορχηστρώσεις ή την παραγωγή τους, σε ορισμένες περιπτώσεις αναφορικά με αυτά είχα αρκετές αντιρρήσεις. Γιατί μπορεί να ισχύει το ότι δυο μυαλά μαζί δουλεύουν καλύτερα από ένα, αλλά οι συνεργασίες είναι παράξενο και όχι εύκολο πράγμα, πρέπει να κάνεις πολλούς συμβιβασμούς, παραχωρήσεις ή και υποχωρήσεις ακόμα.
Η κρίσιμη καμπή για εμένα ήταν το LP βινυλίου με τα τρία κομμάτια που έκανα εντελώς μόνη μου. Με αυτό διαπίστωσα ότι είχε αρχίσει πια να ξεκαθαρίζει μέσα μου πολύ περισσότερο από όσο στο παρελθόν το τι ήθελα να κάνω, αλλά και ότι το τίμημα για μια πολύ στενή συνεργασία είναι τουλάχιστον για εμένα βαρύ, ίσως τελικά να χάνεις σχεδόν όσα κερδίζεις. Έτσι χώρισαν οι δισκογραφικοί αλλά σε μεγάλο βαθμό και συναυλιακοί δρόμοι μας με τον Αλέξανδρο. Γενναιόδωρα βέβαια εξακολουθεί να μου δίνει τραγούδια, συμμετέχει και στο «Μνήμη», αλλά όχι πια τίποτα περισσότερο από αυτό.
* Ακούγοντας τον δίσκο αποκόμισα μιαν αίσθηση που δεν είχα στους προηγούμενούς σας, μιας «υπόγειας» ίσως, αλλά έντονης και σχεδόν συνεχούς αναφοράς στην παραδοσιακή μας μουσική. Είναι μόνον εντύπωση μου;
Ακούω πάρα πολλά και διαφορετικά πράγματα, όχι μόνον από την Ελλάδα, αλλά και από τη διεθνή μουσική, που όχι μόνο μου αρέσουν αλλά αρκετά από αυτά με επηρεάζουν επίσης. Στις ζωντανές εμφανίσεις μου ερμηνεύω και μη ελληνικά τραγούδια.
Δεν το είχα σκεφτεί μέχρι τώρα, αλλά νομίζω ότι καταλαβαίνω τι εννοείς. Πιστεύω ότι αυτό που συμβαίνει είναι πως ακούσματα, ακόμα και άλλα βιώματα, τα οποία όταν είμαστε πολύ νέοι κάπου τα εχθρευόμαστε και προσπαθούμε να τα αποδιώξουμε, μεγαλώνοντας κατακαθίζουν μέσα μας και, χωρίς κατ’ αρχήν να το συνειδητοποιούμε, αρχίζουμε να συμφιλιωνόμαστε μαζί τους και, όπως είναι επόμενο, βγαίνουν πια και στη δουλειά μας.
Έχοντας ζήσει σε μια πόλη της Μακεδονίας μέχρι τα δεκαοκτώ μου είναι φυσικό οι καταβολές, οι ρίζες μου να βρίσκονται στην παραδοσιακή μουσική, αφού αυτήν άκουγα από παιδάκι. Τώρα λοιπόν που έχω περάσει τα τριάντα αυθόρμητα αρχίζουν να φαίνονται και σε αυτό που κάνω.
* Ο τίτλος «Μνήμη» αναφέρεται στις αναμνήσεις γεγονότων, καταστάσεων, ανθρώπων ή στη συνολική αίσθηση που μας αφήνουν συναισθήματα και εμπειρίες στο μυαλό, την ψυχή αλλά ακόμα και στο σώμα μας διαμέσου των αισθήσεων;
Σαφώς το δεύτερο. Μνήμη για εμένα δεν είναι μόνον η ανάμνηση γεγονότων, αλλά και όσα νιώσαμε και βιώσαμε, είδαμε, ακούσαμε, γευτήκαμε, μυρίσαμε και αγγίξαμε από την πολύ πρώιμη ακόμα παιδική μας ηλικία, μερικές φορές χωρίς να συνειδητοποιούμε καν ότι τα προσλάβαμε. Όλα αυτά που υπάρχουν μέσα μας και σε κάποια στιγμή, μετά από κάποια ηλικία, ερχόμαστε να τα συναντήσουμε και πάλι.
* Όχι μόνο φυσικά επειδή εσείς η ίδια είστε γυναίκα, αλλά θα λέγατε ότι είναι ένας.... «γυναικείος» δίσκος, απευθύνεται δηλαδή κυρίως σε γυναίκες;
Αυτή είναι πολύ καλή ερώτηση, από τις πιο ενδιαφέρουσες που μου έχουν κάνει ποτέ. Αλλά... δεν έχω απάντηση! (γέλια)
* Η γενικότερη ηχητική αίσθηση που αφήνει το album - και όχι μόνον εξαιτίας των ακουστικών ενορχηστρώσεων - δεν είναι απλά πολύ λιτή, αλλά και ιδιαίτερα ήρεμη, σχεδόν γαλήνια. Ήταν επιδίωξη σας αυτό;
Ναι, προσωπικά έχει αρχίσει να με κουράζει όλη αυτή η φασαρία που υπάρχει γενικότερα στη ζωή μας και ειδικότερα στη μουσική. Τα περισσότερα τραγούδια στο ραδιόφωνο έχουν πολύ πλούσιες παραγωγές και έντονα ηλεκτρικό ή και ηλεκτρονικό ήχο. Τα τελευταία χρόνια προτιμώ να ακούω πιο ήρεμα και ατμοσφαιρικά πράγματα και έτσι ήθελα να είναι και ο δίσκος.
Στα περισσότερα τραγούδια όλη η μπάντα έπαιξε ζωντανά, σε κάποια άλλα έχουμε παίξει όλα τα όργανα εγώ και ο Σταύρος Ρουμελιώτης, που κάναμε μαζί τις ενορχηστρώσεις. Ας πω εδώ με την ευκαιρία ότι ο Σπύρος και ο Κοσμάς Λαμπίδης, που επίσης είναι μέλος της μπάντας μου, είναι το ιδρυτικό δίδυμο των εξαίρετων Usurum.
Γενικά ήταν μια πολύ «χειροποίητη» δουλειά και σχεδόν χωρίς καθόλου ηλεκτρισμό ώστε να ακούγονται καθαρά οι στίχοι, που για εμένα είναι το πρωταρχικό στοιχείο, εκείνο το οποίο κυρίως επικοινωνεί ένα τραγούδι.. Στις συναυλίες όμως παραδόξως μου αρέσει το ακριβώς αντίθετο, εκεί ρίχνουμε «γκάζια», σχεδόν... πέφτει ξύλο! (γέλια)
* Είναι όμως και ένας πολύ σύντομος σε διάρκεια δίσκος. Δεν υπήρχαν περισσότερα τραγούδια;
Και πάλι έχει να κάνει με εμένα την ίδια ως ακροάτρια. Θεωρώ ότι στην εποχή μας, με τους τόσο ταχείς ρυθμούς τριάντα πέντε με σαράντα λεπτά είναι το μάξιμουμ που μπορούμε να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας σε έναν δίσκο, τουλάχιστον εγώ δεν μπορώ περισσότερο. Άλλωστε οκτώ τραγούδια, το να αφηγηθώ οκτώ διαφορετικές ιστορίες, ήταν αρκετό για να πω όλα όσα ήθελα αυτή τη φορά.
* Το συνθετικό σκέλος δεν σας απασχολεί καθόλου;
Γράφω, αν και αρκετά δύσκολα είναι η αλήθεια, κυρίως στίχους και λιγότερο μουσική και σίγουρα με ενδιαφέρει πολύ. Αυτόν τον καιρό όμως δεν προέχει αυτό για εμένα, προτεραιότητα μου είναι να υπηρετήσω σωστά τα τραγούδια που επιλέγω, να αφηγηθώ τις ιστορίες τις οποίες άλλοι γράφουν για εμένα. Ίσως σε δέκα ή δέκα πέντε χρόνια να είναι το ακριβώς αντίθετο, δεν ξέρω... Πάντα όμως κάνω αυτό που μου λέει ο εαυτός μου, αυτό που είμαι εκείνη την στιγμή. Κάνω ό,τι είναι η Μαρία, δεν μπορώ να λειτουργήσω διαφορετικά!
* Υπάρχουν κάποιοι/ες με τους οποίους να διαφέρετε ίσως αισθητικά πολύ, αλλά να τους/τις αισθάνεστε συγγενείς ως προς το πώς προσεγγίζετε τη μουσική;
Η Αγγελική Τουμπανάκη και η Χριστίνα Μαξούρη. Όσες φορές παρακολούθησα συναυλίες τους όχι μόνο πέρασα πολύ καλά, αλλά και έφυγα νιώθοντας πολύ όμορφα, σχεδόν ξαλαφρωμένη.
* Και τα προσεχή σχέδιά σας;
Από τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου και για τις επόμενες τέσσερις, μέχρι και τις 2 Ιανουαρίου, θα είμαι στο «Σταυρός του Νότου», θα είναι κάτι σαν γιορτή όχι μόνο για τις εμφανίσεις μου στον συγκεκριμένο χώρος, αλλά και για το κλείσιμο της πρώτης περιόδου της διαδρομής μου. Υπάρχει ήδη υλικό για τον επόμενο δίσκο, αλλά στη συνέχεια θέλω να επικεντρωθώ σε κάτι άλλο, να δω εξ αρχής και σε νέα βάση το όλο θέμα των συναυλιών μου. Ενορχηστρωτικά και όχι μόνο...
Κρίνοντας από το μέχρι τώρα έργο της Μαρίας Παπαγεωργίου θα προβλέψουμε ότι και αυτό που κυοφορείται τουλάχιστον θα μας εκπλήξει ευχάριστα...
