Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Ο JOHN LENNON ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΥ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο JOHN LENNON ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΥ

Ας ευχηθούμε για τη χρονιά που έρχεται ο ταλαίπωρος πολίτης – τηλεθεατής – υπήκοος – ψηφοφόρος – εργαζόμενος – καταναλωτής - φορολογούμενος να αρχίσει να προσφωνείται ξανά με μια λέξη που πάει να ξεχαστεί: "άνθρωπος". Ας ελπίσουμε τη δεύτερη χρονιά για την Πρώτη Φορά Αριστερά η ενημέρωσή μας να γίνει κάτι παραπάνω από "ενημέρωση τσέπης" - ειδήσεις που αφορούν αποκλειστικά στην τσέπη μας. Χρόνια πολλά!

35 χρόνια έκλεισαν από τη δολοφονία του John Lennon (8/12/1980) και εξακολουθεί να επιστρέφει με ποικίλες αφορμές στην επικαιρότητα. Δύσκολα θα βρει κανείς πιο "επιδραστική", μοιραία προσωπικότητα για την ποπ κουλτούρα από τη δική του. Προχτές ακόμα, την επομένη των επιθέσεων στο Παρίσι, ένα πιάνο στήθηκε έξω από το "Bataclan", όπου ένας "ανώνυμος πολίτης" ερμήνευσε το "Imagine" - το βίντεο έκανε τον γύρο του κόσμου σαν... απάντηση της Δύσης στην τζιχαντική τρομοκρατία.

Θα έλεγε κανείς ότι ο χρόνος αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ο John εγκατέλειψε τα εγκόσμια είχαν ένα μοιραίο timing... Τη στιγμή που έφευγε, η ίδια η ποπ κουλτούρα γύριζε σελίδα, περνώντας στην εποχή των multimedia: λίγους μήνες μετά (Αύγουστος του '81) το MTV ξεκινούσε τη λειτουργία του.

Η εφεύρεση του βίντεο κλιπ επρόκειτο, υποτίθεται, να εξυπηρετήσει προωθητικούς σκοπούς - οι μουσικοί αγκάλιασαν το νέο μέσο που τόνωνε τις πωλήσεις και το ναρκισσισμό τους. Η κυριαρχία του MTV επισημοποιούσε την επιστροφή στη φόρμα του τρίλεπτου τραγουδιού που οι Beatles πρώτοι είχαν εγκαταλείψει.

Όμως, η υπόθεση είχε πιο σκοτεινές πτυχές: η «εικονοποίηση» των τραγουδιών έμελλε να ενεργοποιήσει μια διαδικασία σημειολογικής προσέγγισης της μουσικής ως soundtrack, αναγκάζοντάς τη να συρρικνωθεί σιγά - σιγά σε ρόλο κομπάρσου, συνοδού μιας εικόνας που... είχε φτιαχτεί για να τη συνοδεύει. Είναι αυτός ο ελλιποβαρής / διαδικαστικός χαρακτήρας που θα επέτρεπε στη μουσική να φορέσει εισαγωγικά, να γίνεται όλο και πιο... υποχωρητική, ώστε να μπορεί, σήμερα πια, να ακούγεται παντού και πάντα ως "μουσικούλα".

Το πάτημα της σκανδάλης από τον ψυχωτικό Mark David Chapman, "φαν" του John Lennon, συνέπιπτε χρονικά με κάτι ακόμη: την έλευση στο προσκήνιο της κίνησης του DIY (Do It Yourself). Στόχος της, μεταξύ άλλων, η αναίρεση της έννοιας του star system.

Σύμφωνα με τη φιλοσοφία της, μπορείς, με δικά σου μέσα, να υλοποιήσεις και να παρουσιάσεις το έργο σου χωρίς τη μεσολάβηση των παραδοσιακών καναλιών του εμπορικού κυκλώματος. Η φιλοσοφία θα επιβιώσει για δύο δεκαετίες, για να μετενσαρκωθεί στην κουλτούρα του Διαδικτύου.

Πριν πανηγυρίσουμε, ας αναλογιστούμε: Τα brand names των κορυφαίων σταρ, όπως και το έργο τους, εξακολουθούν να διακινούνται δωρεάν στο Διαδίκτυο, αλλά και από τις πολυεθνικές, με αλλεπάλληλα special editions. Η κατάσταση που προκύπτει είναι ενδιαφέρουσα: ο ίδιος φαν που πανηγυρίζει την "καταστροφή" της μουσικής βιομηχανίας θρηνεί ταυτόχρονα την απουσία Καλλιτεχνών με "Κ" κεφαλαίο, αντάξιων εκείνων που μεσουράνησαν στη... χρυσή εποχή της.

Με σύνθημα "κι εσύ μπορείς", με την ενθάρρυνση του φιλόμουσου να αναβαθμιστεί σε δημιουργό, καθώς η έννοια του ταλέντου προσεγγίζεται πλέον με όρους... δημοκρατικού δικαιώματος, το Διαδίκτυο παρέλαβε την κουλτούρα των σταρ, του MTV και του Χόλιγουντ για να τη φυτέψει στο μυαλό κάθε χειριστή personal computer. Το Διαδίκτυο είναι το δικαίωμα "όλων μας" στη διασημότητα, ασχέτως του αν υπάρχει έργο για να τη δικαιολογήσει. Αρκεί, αντ' αυτού, να εκθέσουμε σε κοινή θέα τον εαυτό μας, "γυμνό και αφτιασίδωτο", μετατρέποντας το ιδιωτικό σε δημόσιο.

Με τη δημοσιότητα βεβαίως ως κύριο στόχο, τα μέσα που μετέρχεται κανείς για να την κατακτήσει παύουν να έχουν σημασία. Κάπου εκεί... το Φάντασμα στη Διαδικτυακή Μηχανή εκτοπίζεται από το πνεύμα του Ηρόστρατου.

Το 2004, χρονιά εγκαθίδρυσης του Facebook, ο Mark David Chapman δήλωνε από τη φυλακή πως ένας από τους λόγους που τον ώθησαν στην δολοφονία του Lennon ήταν η επιθυμία του να προβληθεί, αισθανόμενος πως μέχρι τότε ήταν ένας ασήμαντος...

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL