Συνέντευξη στη Μάνια Ζούση
Ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης επιμένει πως νιώθει πάντα την ίδια γοητεία για το αινιγματικό αριστούργημα που άλλαξε την παγκόσμια δραματουργία, ομολογώντας πως δεν το έχει, αλλά κι ούτε θα μπορέσει να το καταλάβει απολύτως. “Είναι ένα έργο γρίφος, όπου όσο ψάχνεις ανακαλύπτεις. Πρόδρομος πολλών λογοτεχνικών ρευμάτων, με στοιχεία εξπρεσιονισμού, νατουραλισμού, σουρεαλισμού, έχει επηρεάσει ως πρόδρομος το επικό θέατρο του Μπρεχτ, ενώ τα στοιχεία του ποιητικού θεάτρου που διαθέτει έχουν επηρεάσει ακόμα και τη Σάρα Κέιν” εξηγεί.
Ο σκηνοθέτης και η σταθερή ομάδα ηθοποιών και συνεργατών που μας έδωσαν τις υπέροχες παραστάσεις δραματοποιημένης λογοτεχνίας «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» του Βιζυηνού, «Μαζώχτρα» του Εφταλιώτη και «Χαλασοχώρηδες» του Παπαδιαμάντη, προτείνουν τη δική τους, νέα εκδοχή στον “Βόιτσεκ”, αντιστρέφοντας το τέλος του και τοποθετώντας το ως αρχή.
Τι οδηγεί στο τέλος
“Επειδή με ενδιαφέρει το πολιτικό θέατρο έτσι όπως το διατύπωσε ο Μπρεχτ, στην παράστασή μας κάνουμε το εξής: ο Μπίχνερ εμπνεύστηκε το έργο από ένα πραγματικό έγκλημα πάθους της εποχής, όπου ένας στρατιώτης είχε σκοτώσει την ερωμένη του. Και δείχνει να γνωρίζει λεπτομέρειες λόγω της ιατρικής του ιδιότητας.
Έχει κρατήσει το ίδιο ιστορικό όνομα έχοντας αλλάξει την ιστορία σε ένα έργο που διαθέτει και στοιχεία θεάτρου ντοκουμέντου. Συνδυάζει μάλιστα και στοιχεία από επιπλέον τέσσερα εγκλήματα που μοιάζει να γνώριζε.
Ξεκινάμε με την ανακοίνωση του ιστορικού γεγονότος σύμφωνα με την οποία ο στρατιώτης Βόιτσεκ αποκεφαλίστηκε στην κεντρική πλατεία της Λειψίας για τον φόνο της συντρόφου του. Έτσι όλοι οι θεατές ξέρουν το τέλος του Φραντς Βόιτσεκ και της Μαρίας. Και παρακολουθούμε πώς θα οδηγηθούμε σε αυτό το τέλος. Έτσι μπορούμε να εστιάσουμε καλύτερα σε αυτό που κάνει και ο Μπίχνερ, δηλαδή στις κοινωνικές συνθήκες που συμβάλλουν στο να φτάσει στο έγκλημα” υπογραμμίζει.
Πρόκειται για έναν φτωχό επαγγελματία στρατιώτη με έναν χαμηλό μισθό, που για να συμπληρώσει κάτι σε αυτόν συμμετέχει στο πείραμα μονοφαγίας του γιατρού του στρατοπέδου, τρώγοντας για μήνες μόνο μπιζέλια. Ως αποτέλεσμα του πειράματος αρχίζει να χάνει σταδιακά την υγεία του σώματος και μυαλού του. Έτσι η φτώχεια, το έγκλημα πάθους και η ζήλια που τον πλημμυρίζει όταν η ερωμένη του τον απατά με έναν άλλον άντρα, σκοτώνοντάς την, είναι οι κοινωνικές συνθήκες που αναδεικνύονται.
Η ομάδα φωτίζει την ίδια ώρα και το στοιχείο της γυναικοκτονίας. “Ένα από τα στοιχεία που επηρεάζουν το αποτέλεσμα είναι ότι ο Φραντς είναι άντρας και η Μαρία γυναίκα” αναφέρει ο Κ. Παπακωνσταντίνου.
Για την παράσταση έγινε νέα μετάφραση από τον ποιητή Αλέξη Μάινα, ο οποίος επιμελήθηκε και τη νέα δραματουργική πρόταση της ομάδας για το ανέβασμα του έργου. "Ένας πολύ καλός ποιητής της γενιάς του 2000, που έχει σπουδάσει φιλοσοφία στη Γερμανία και έχει ασχοληθεί πολύ με τον Μπίχνερ”.
Πρόσωπα αντιήρωες
Ο σκηνοθέτης διευκρινίζει πως ο Μπίχνερ δεν είχε δώσει την τελική σειρά των σκηνών στο έργο όπως θα το ήθελε, καθώς στα χειρόγραφά του βρέθηκαν τέσσερα διαφορετικά σχεδιάσματα του έργου με διαφορετική σειρά στις σκηνές κάθε φορά. Έτσι κάθε εκδότης ή σκηνοθέτης δραματουργός πάντα προτείνει και μια προσωπική σειρά - δραματουργία στις σκηνές.
Μας αποκαλύπτει επίσης πως στη συγκεκριμένη παράσταση χρησιμοποιούνται περισσότερο από άλλες φορές στοιχεία σωματικού θεάτρου.
"Ο Μπίχνερ χρησιμοποιεί για πρώτη φορά ως κεντρικά πρόσωπα αντιήρωες. Εμείς παρουσιάζουμε και τη Μαρία ως κεντρική ηρωίδα σε ένα έργο που θα μπορούσε να λέγεται ‘Φραντς και Μαρία’" καταλήγει ο Κ. Παπακωνσταντίνου.
Στην παράσταση παίζουν οι Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός, Κώστας Παπακωνσταντίνου, Βασιλική Σουρρή και Φοίβος Συμεωνίδης.
