Γεννήθηκε στην Κοκκινιά. Μεγάλωσε στα προπονητήρια του γηπέδου Καραϊσκάκη. Από τον στίβο έμαθε το ευ αγωνίζεσθαι. Από τα θρανία της Ιονειδίου "έμαθα γράμματα" λέει. Αν και τον εγκατέλειψε νωρίς, "τον Πειραιά τον θυμάμαι όπως ήταν παλιά, πριν από τις καταστροφικές παρεμβάσεις του Σκυλίτση, όμορφο και δυναμικό".
Επέστρεψε στο πρώτο λιμάνι της χώρας πριν από τρία χρόνια, με μπόλικες ιδέες και με ένα στοίχημα στην τσέπη. "Να θυμούνται οι άνθρωποι με αγάπη όσα φτιάξαμε μαζί". Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά Νίκος Διαμαντής μιλά για όλα όσα γίνονται στο περίφημο θέατρο και αποκαλύπτει όλα όσα θα φιλοξενήσει την επόμενη σεζόν.
Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη
* Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά άλλαξε το τοπίο στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης;
Όχι μόνο άλλαξε το πολιτιστικό τοπίο της πόλης, αλλά πρότεινε και ένα διαφορετικό υπερτοπικό μοντέλο πολιτιστικής διαχείρισης. Είναι σαφές ότι ένας πολιτιστικός οργανισμός πρέπει να έχει δύο κατευθύνσεις, μία κάθετη η οποία να αφορά τις ρίζες του, δηλαδή την τοπική κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα, πατώντας σ' αυτές τις ρίζες, να προεκτείνεται και πολύ μακρύτερα.
Παράλληλα πρέπει να διατηρεί και μια οριζόντια διάχυση πολιτισμού, η οποία να αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα, όπου κι αν βρίσκονται κι όποια σχέση κι αν έχουν με τον πολιτισμό. Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά προτείνει ένα μοντέλο συμμετοχικού ουμανισμού έχοντας τρεις βασικούς άξονες στη φιλοσοφία και το προφίλ του. Ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα υψηλού επιπέδου, ένα σύνολο κοινωνικών παρεμβάσεων και δράσεων και τρίτον ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικών παρεμβάσεων μέσα στα σχολεία.
Όσον αφορά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, θεωρώ ότι είναι κλειδί για τον όποιο αναπτυξιακό χαρακτήρα μπορεί να έχει ένας πολιτιστικός οργανισμός διότι δημιουργεί και εκπαιδεύει το μελλοντικό κοινό, φέρνει τη νεολαία κοντά στον πολιτιστικό οργανισμό, αλλά και εκπαιδεύει ενεργούς πολίτες με φαντασία, αυτονομία και υπευθυνότητα.
* Ο κόσμος του Πειραιά και της ευρύτερης περιοχής πώς αντιδρά;
Οι Πειραιώτες έχουν αγκαλιάσει το θέατρό τους. Θεωρούν πολύ σημαντική την προσπάθεια που γίνεται και, το σημαντικότερο απ' όλα, νομίζω ότι είναι ότι βλέπουνε την υπομονή, την τιμιότητα και την αξιοκρατία του οργανισμού.
Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα το ότι αγκαλιάζουν τις εκδηλώσεις μας, είτε μέσα στο θέατρο είτε εκτός, ανταποκρίνονται στα ανοιχτά συμμετοχικά καλέσματα που κάνουν μέσω των εκδηλώσεων μας "Άνοιγμα στην πόλη", όπου ο Σύλλογος Εμπόρων του Πειραιά, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Ναυτικό Μουσείο, το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά, το Μουσικό Σχολείο του Πειραιά, το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, τα ΚΑΠΗ του Πειραιά, τα ειδικά σχολεία της πόλης και πολλοί άλλοι συμμετείχαν με ενθουσιασμό.
Είναι χαρακτηριστικό το ότι στο πρόγραμμα "Γεφυρώνοντας τις διαφορετικότητες" πέρσι και στο πρόγραμμα "Άτλας" φέτος δόθηκαν παραστάσεις στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος με τη στήριξη του ΟΛΠ και του σωματείου εργαζομένων, δόθηκαν παραστάσεις σε σπίτια μεταναστών, σε βιτρίνες καταστημάτων, σε ανενεργούς αρχαιολογικούς χώρους, στην ιχθυόσκαλα που άνοιξε στον πολιτισμό φέτος με δύο παραστάσεις με εντυπωσιακά πολύ κόσμο.
Είναι σημαντικό το ότι μας δόθηκε η δυνατότητα να γνωρίσουμε και να συνομιλήσουμε με σημαντικούς ανθρώπους που έχουν όραμα ανάπτυξης για τον τόπο σε πολλούς διαφορετικούς χώρους. Είναι πολύ μεγάλη παρηγοριά στους δύσκολους καιρούς να ανακαλύπτεις ανθρώπους με τέτοια όρεξη και τέτοια δυναμική και να συνεργάζεσαι μαζί τους.
Από την άλλη εξίσου κομβικό είναι να ακουμπάς όλα τα κοινωνικά στρώματα, όλους τους πολίτες, όπου κι αν βρίσκονται, και να αισθάνονται ότι το πρόγραμμα του Δημοτικού Θεάτρου τους αφορά. Είναι βασική πεποίθηση ότι ακόμα και το τελευταίο ευρώ που δίνεται από δημόσιο χρήμα πρέπει να επιστρέφεται πολλαπλάσια στον πολίτη, ο οποίος πρέπει να γνωρίζει πού και με ποιον τρόπο δίνεται ώστε να διασφαλίζεται διαφάνεια και αξιοκρατία.
* Πρόσφατα ξεκινήσατε μια συνεργασία με τον Δήμο της Αθήνας. Τα όριά σας μέχρι πού εκτείνονται;
Ο Δήμος Αθηναίων και ο Δήμος Πειραιά συνεργάζονται για πρώτη φορά μέσα από την Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου παράλληλα όμως μέριμνα του Δημοτικού Θεάτρου είναι οι περιοχές που εκτείνονται από τη Σαλαμίνα και το Πέραμα μέχρι τη Νίκαια, τον Κορυδαλλό και την Κοκκινιά. Για μας είναι πολύ σημαντικές αυτές οι λαϊκές συνοικίες γιατί δίνουν ένα χαρακτηριστικό, μοναδικό χρώμα στον Πειραιά και γιατί ο Πειραιάς οφείλει όλο τον δυναμισμό και την παράδοσή του σ' αυτές τις περιοχές.
Από την άλλη οφείλουμε να είμαστε διαρκώς παρόντες γιατί εκεί τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να αναπτύσσονται θύλακοι φασισμού και ρατσισμού και ο πολιτισμός είναι από τα βασικά αντίδοτα στην εσωστρέφεια και τον συντηρητισμό. Είναι περιοχές όπου οι άνθρωποι παλεύουν πολύ σκληρά για την καθημερινή επιβίωση και πρέπει διαρκώς να βρίσκεις τρόπους να συνομιλείς επί ίσοις όροις μαζί τους και κυρίως να τους πείθεις ότι η τέχνη μόνο καλό μπορεί να φέρει.
Δεν μπορεί να περιμένεις από έναν άνθρωπο που ξυπνάει στις 6 το πρωί για τη δουλειά του στις 9 το βράδυ να είναι παρών στο θέατρο. Άρα πρέπει να ανακαλύψεις άλλους τρόπους προσέγγισης. Έτσι αποφασίσαμε να είμαστε διαρκώς στις γειτονιές, έξω από το θέατρο, στα Καμίνια, στη Δραπετσώνα, στο Πέραμα, παντού.
* Ο Δήμος Πειραιά πώς δέχεται αυτή τη φιλοσοφία;
Από την αρχή ο δήμαρχος Γιάννης Μόραλης, έχοντας μια αναπτυξιακή φιλοσοφία, αγκάλιασε και προστάτεψε το Δημοτικό Θέατρο, κατανοώντας ότι ο πολιτισμός είναι υπόθεση μέλλοντος, και κυρίως συμφώνησε ότι δεν χρειάζονται εντυπωσιακά πυροτεχνήματα, αλλά ένα βαθύ, συστηματικό πρόγραμμα το οποίο θα αφορά όλους τους πολίτες.
* Γιατί λέτε συνεχώς ότι το Δημοτικό του Πειραιά είναι ένα υπομονετικό θέατρο;
Γιατί πιστεύω ότι ο πολιτισμός, όπως και το όραμα μέλλοντος, χτίζεται αργά, σταθερά και με υπομονή. Με λάθη αλλά με καθαρή φιλοσοφία, με συστηματικό τρόπο κι όχι με εύκολες λύσεις. Αυτά προϋποθέτουν αποφάσεις διακριτές, καθαρές, οι οποίες να στοχεύουν μπροστά κι όχι σε πρόσκαιρες κολακείες. Ο πολιτισμός οφείλει να εκπαιδεύει, να τέρπει και ταυτόχρονα να δημιουργεί υψηλού επιπέδου προκλήσεις.
Είναι ένα ρίσκο σε μια πολύ δύσκολη εποχή, όπου όλα τα πράγματα είναι θολά και δυσδιάκριτα, αλλά ταυτόχρονα δίνουν μια ευκαιρία ξεκαθαρίσματος του παλιού με το νέο που έρχεται με δύναμη και ταχύτητα, του ουσιαστικού από το εφήμερο. Ο ρόλος λοιπόν ενός πολιτιστικού οργανισμού είναι να μας υπενθυμίζει αυτές τις διαφορές και ταυτόχρονα να μας εθίζει στην ηθική, την καλαισθησία και την τόλμη.
* Τι θα τολμήσετε με το πρόγραμμα της επόμενης καλλιτεχνικής περιόδου;
Οι βασικές παραγωγές είναι ο "Θείος Βάνιας" του Τσέχοφ με τον Γιώργο Κιμούλη σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή, ο "Βόιτσεκ" του Μπίχνερ σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου με τον Γιώργο Γάλλο, το "Ερωτικό γαϊτανάκι" του Άρθουρ Σνίτσλερ σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου με τη Στεφανία Γουλιώτη κ.ά., το "Πεθαίνω σα χώρα" του Δημήτρη Δημητριάδη σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη, σε τρεις ιδιαίτερες πολιτικές χειρονομίες σε κομβικές για τη σύγχρονη ιστορία μας ημερομηνίες, όπως η 12η Φεβρουαρίου, ημερομηνία της Συμφωνίας της Βάρκιζας.
Είμαστε σε συνομιλίες με το μετρό για να παρουσιαστεί η παράσταση μέσα στο εργοτάξιο του σταθμού Δημοτικό Θέατρο, αλλά και με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας για να παρουσιαστεί σε ΡΕΟ.
Είναι τιμή μας που θα ανοίξουμε τη σεζόν εικαστικά με μια μεγάλη έκθεση με νέα έργα του Χρήστου Μποκόρου στο φουαγιέ του Θεάτρου. Στις 5 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου και τον Δήμο Αθηναίων, θα παρουσιάσουμε μετά τα μεσάνυχτα τη δράση με τίτλο "Μουσείο Ανθρώπινης Συμπεριφοράς", όπου θα συμμετέχουν όλοι οι εργαζόμενοι του Δημοτικού Θεάτρου, σαν μια χειρονομία αποκάλυψης της καρδιάς του Δημοτικού Θεάτρου, που δεν είναι άλλη από τους ανθρώπους του, που δουλεύουν ενωμένοι σαν μια γροθιά.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες του προγράμματός μας είναι η συνεργασία μας με την Εθνική Βιβλιοθήκη, όπου ο Σταύρος Ζουμπουλάκης θα αναλάβει μια σειρά παρεμβάσεων και συζητήσεων πάνω σε σύγχρονα θέματα όπως σεξουαλική ταυτότητα, πολιτική ταυτότητα, ταξικός προσδιορισμός, με τίτλο "Λόγος". Θα συνεχιστεί παράλληλα το πρόγραμμα παρέμβασης πάνω στο ελληνικό θέατρο με τα έργα "Βουή" του Παύλου Μάτεσι, "Φονιάς" του Μήτσου Ευθυμιάδη και το καινούργιο έργο του Μάκη Τσίτα "Ο στρατηγός κάνει φασαρία στην πλατεία".
* Από χρήματα πώς πάτε;
Ο προϋπολογισμός του Θεάτρου, ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ για την περίοδο 2018-2019, καλύπτεται από τον Δήμο Πειραιά κατά το ήμισυ, από την Περιφέρεια Αττικής και το υπουργείο Πολιτισμού. Φροντίζουμε να είναι πάντα ισοσκελισμένος ώστε τα έσοδα να μπορούν να χρησιμοποιούνται τον επόμενο χρόνο για παραστάσεις.
