Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
22.0°C24.8°C
3 BF 39%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.0°C24.2°C
2 BF 52%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C20.5°C
4 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
19.3°C19.8°C
5 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C24.0°C
3 BF 33%
Διονυσιακή χαρμολύπη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Διονυσιακή χαρμολύπη

Της Ελευθερίας Ράπτου

Το θέατρο σκιών έχει μεγάλη παράδοση στη χώρα μας. Κυρίως μέσα από τις παραστάσεις του Καραγκιόζη, όπου διαχρονικά οι λαϊκοί μας βάρδοι, «οι καραγκιοζοπαίχτες», έχουν καταθέσει την ψυχή και την καλλιτεχνική τους ιδιαιτερότητα. Ο Μίμαρος, ο Ευγένιος και ο Σωτήρης Σπαθάρης, ο Μόλλας, ο Χαρίδημος και τόσοι άλλοι κορυφαίοι λαϊκοί δημιουργοί εμπλούτισαν και ανέδειξαν το ελληνικό θέατρο σκιών όπως αυτό εκφράζεται τις πανήγυρεις και στις πλατείες διαχρονικά. Από τους νεότερους, ο Ηλίας Καρελλάς, ο Τάσος Κώνστας, ο Σωκράτης Κοτσορές, ο Άθως Δανέλλης κ.ά. επιδεικνύουν μεγάλη δραστηριότητα και παραστασιακή ποικιλία.

Ο Ηλίας Καρελλάς εξάλλου έχει αναπτύξει το δικό του σκηνικό ιδίωμα, καθώς συμπλέκει νεορομαντικά το θέατρο σκιών, τον Καραγκιόζη καθαυτό, τις οπτικές τεχνικές και τα νέα πολυμέσα. Εντάσσει το πολύμορφο θέατρο σκιών σε ένα συνολικότερο παραστασιακό γεγονός και προσεγγίζει με νέο βλέμμα την ελληνική σύγχρονη, λόγια ή δημώδη δραματουργία, αλλά και το ευρωπαϊκό θέατρο.

Εξάλλου, και ο Δήμος Αβδελιώδης έχει υιοθετήσει τον παραστασιακό πλούτο του θεάτρου σκιών, με αποκορύφωμα στην ιδιαίτερη και επιδραστική παράσταση «Ο Μέγας Αλέξανδρος και το Καταραμένο Φίδι».

Σήμερα, ωστόσο, εστιάζουμε στον «κλασικό» Καραγκιόζη και εν προκειμένω στο ύφος του Τάσου Κώνστα. Ο Τάσος Κώνστας, στη θεατρική σκηνή «Φιγούρες και Κούκλες» στην Πλάκα, παρουσιάζει εδώ και χρόνια τις περιπέτειες του Καραγκιόζη, παλιές και νέες. Οι παραστάσεις έχουν σφιχτή πλοκή, αναδεικνύοντας τις περιπέτειες του Καραγκιόζη με την προσοχή και τη φροντίδα που τους αρμόζει. Οι φιγούρες έχουν ποικιλία, ζωγραφισμένες με το στιλ του Θεόφιλου. Προσεγμένα σκηνικά, χειροποίητες ευρεσιτεχνίες, συνεπικουρούν στις παραστάσεις του «κλασικού» Καραγκιόζη. Ο αειθαλής χάρτινος ήρωας, κακοποιημένος από την κοινή γνώμη, που λανθασμένα τον ταυτίζει με όποιον απαξιώνει, βρίσκει στο θεατράκι της Πλάκας πραγματική φιλοξενία. Οι παραστάσεις πλαισιώνονται με θεατρικό παιχνίδι, σεμινάρια για παιδιά και πολλές δραστηριότητες με άξονα το παραδοσιακό θέατρο σκιών. Η κατασκευή φιγούρας είναι μια δραστηριότητα που τα παιδιά αξίζει να δοκιμάσουν, καθώς εντείνει τη δημιουργικότητα και ενισχύει την εμπειρία της παράστασης που ακολουθεί ή έχει περαιωθεί. Το ρεπερτόριο ανανεώνεται τακτικά, ενώ ανεβαίνουν και έκτακτα αφιερώματα με βάση το εορτολόγιο. Τώρα, οι παραστάσεις έχουν ως κέντρο την Αποκριά, όπως για παράδειγμα η πολύ καλή παράσταση «Δύο λόρδοι», με τη «βρετανική» θυμηδία και τις ανατροπές (4.2) ή «Το καρναβάλι του Καραγκιόζη» (11 και 18.2).

Ο Καραγκιόζης δεν είναι εύκολο είδος θεάτρου. Έχει τους δικούς του κανόνες, τους δικούς του χρόνους και τρόπους. Έχει παράδοση, παρόν αλλά και πολύ ενδιαφέρον μέλλον. Εκφράζει το συλλογικό νεοελληνικό θυμικό, αλλά είναι και αυστηρός κριτής του. Ο Καραγκιόζης είναι δημοκρατικός, απεχθάνεται την τυραννία είτε των λίγων είτε των πολλών, υπεραμύνεται της πολυφωνίας, της ταπεινότητας, της κατάφασης στη ζωή. Είναι αντιστασιακός, εκφράζει τον αισθητισμό του λίγου. Ο Καραγκιόζης κατοικεί στις μικρές χωρικές κλίμακες χωρίς να είναι μικροπρεπής. Ευτυχεί στα χέρια ενός καλού δημιουργού, ευδοκιμεί η ιδιοσυγκρασία του, μεταλλάσσεται σε λαϊκό σχολείο.

Εν τέλει, παιδί που δεν έχει δει Καραγκιόζη και δεν έχει φτιάξει τις δικές του φιγούρες είναι αποξενωμένο από τον μηχανισμό του θεάτρου, που δεν θέλει πολλά για να δουλέψει. Η arte povera του παραδοσιακού θεάτρου σκιών είναι όπως το Δημοτικό. Πρέπει να θητεύσεις σ’ αυτό για να πας παραπέρα.

Και τούτο ισχύει και για τους θεατές, και για τους ανθρώπους του θεάτρου...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL