“Ένα έργο ανάμεσα στο γκροτέσκο και το τραγικό, που μιλά για όλους μας ως εγκλείστους ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο και πώς ο έγκλειστος άνθρωπος αναζητά τρόπους λύτρωσης και διαφυγής” χαρακτηρίζει η ηθοποιός και συγγραφέας Ελένη Ζιώγα το έργο της “Η καρφίτσα ή απλά μαθήματα επιβίωσης” που ανεβαίνει από Πέμπτη έως και Κυριακή στο Bios της οδού Πειραιώς με πρωταγωνίστριες την ίδια, την Υβόννη Μαλτέζου, τη Λουκία Πιστιόλα και τον Έκτορα Λιάτσο.
“Το έργο ξεπήδησε μέσα από την εμπειρία μου με τον μονόλογο” εξηγεί η Ελένη για μια παράσταση της οποίας το πρώτο μέρος αποτελείται από τέσσερις μονολόγους που διαδέχονται ο ένας τον άλλον, τέσσερις ρόλους ερμηνευμένους από τέσσερις ηθοποιούς που προχωρούν την ιστορία. Στο δεύτερο μέρος υπάρχει εμπλοκή των χαρακτήρων.
Στη βάση του το κείμενο, όπως λέει η συγγραφέας, είναι υπαρξιακό, αλλά εξωτερικά υπάρχει μια αστυνομική ιστορία με πρωταγωνιστές την κυρία, την ηθοποιό, τον δολοφόνο και τη ζητιάνα.
Η υπόθεση, που διαδραματίζεται κάπου στον Νότο χωρίς χρονικούς προσδιορισμούς, αφορά την κλοπή μιας καρφίτσας από την κυρία, “η οποία έχει τρομερή εξάρτηση από τα αντικείμενα διότι η μοναξιά της την έχει κάνει να έχει εμπλακεί με αυτά. Έχει πάθος μαζί τους, σαν να είναι οι άνθρωποι και οι σχέσεις που της λείπουν από τη ζωή”.
Η κυρία έχει προσλάβει μια άνεργη ηθοποιό ως υπηρέτρια που κάποια στιγμή της κλέβει μια καρφίτσα κι εκείνη μανιάζει καθώς πιστεύει πως δεν γίνεται να έχει μετακινηθεί από τη θέση του ένα αντικείμενο γιατί είναι σαν να έχει φύγει η καρδιά από τη θέση της.
Στην ιστορία εμπλέκονται μια ζητιάνα που είναι ακριβώς το αντίθετο από την κυρία, “ακτήμων και σαλή που κυκλοφορεί στους δρόμους και είναι σχεδόν αγία λόγω της ακτημοσύνης της και του τρόπου που αντιμετωπίζει τα πάντα χωρίς φόβο. Υπάρχει κι ένα νέο παιδί - δολοφόνος που έχει πέσει θύμα μιας ιδεολογικά ακραίας οργάνωσης.
Με έναν λογικοφανή τρόπο η καρφίτσα περνά από τα χέρια της ζητιάνας, σε αυτά του δολοφόνου και της ηθοποιού αλλάζοντας τις ζωές τους, επισημαίνει η ηθοποιός. “Στην ουσία η καρφίτσα είναι ένας καταλύτης που αλλάζει τις ζωές και δημιουργεί μεγάλες ανατροπές στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τη ζωή αυτοί οι άνθρωποι . Όλοι τους είναι αθώοι και προσπαθούν να πιαστούν από τη ζωή".
Η παράσταση παίχθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού και στον ρόλο του δολοφόνου εναλλάσσονταν έγκλειστοι. "Μια τρομερή εμπειρία που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ” καταλήγει η Ζιώγα.
Το “Η καρφίτσα ή απλά μαθήματα επιβίωσης” ολοκληρώθηκε πριν από περίπου έναν χρόνο ωστόσο η επεξεργασία του είχε ξεκινήσει με την ολοκλήρωση των παραστάσεων “Το μυστικό της κυρίας Έλεν”, ένα έργο της Ελένης Ζιώγα αφιερωμένο στον πατέρα της, τον δημοφιλή θεατρικό συγγραφέα Βασίλη Ζιώγα.
“Έχω πάρει στοιχεία από λεπτομέρειες της ζωής του και τη σχέση που είχε με τη γιαγιά μου, την κ. Έλεν, τον ρόλο τη οποίας έπαιξα” αναφέρει η Ελένη. Η ίδια άντλησε υλικό από ένα μυθιστόρημα που είχε γράψει ο Ζιώγας, το “Όπως τα κούρντισες θεέ μου”, το οποίο είχε κρυφά αφιερώσει στη μητέρα του, κι όπου το πρωταγωνιστικό πρόσωπο ήταν εκείνη. Πολλά από τα στοιχεία του μυθιστορήματος ήταν πραγματικά και είχαν συμβεί στις ζωές και των δύο.
“Άντλησα πληροφορίες από εκεί και έφτιαξα ένα καινούργιο κείμενο με την παραίνεση της Μαριάννας Κάλμπαρη που σκηνοθέτησε την παράσταση και με προέτρεψε να γράψω ένα δικό μου κείμενο που να αφορά τον πατέρα μου και τη σχέση του με τη μητέρα του και πώς εγώ την παρακολουθούσα από μικρό παιδί και πως την αποτιμώ τώρα που μεγάλωσα. Ήταν μια παράσταση που χρωστούσα και στους δύο. Στην ουσία κλείσαμε τους λογαριασμούς μας με αυτό το έργο. Είναι μια ιστορία σαν προσευχή”.
