“Ο ‘Γενικός Γραμματεύς’ είναι μια πολιτική σάτιρα που ο Ηλίας Καπετανάκης έγραψε το 1893, χρονιά κατά την οποία το ελληνικό κράτος είναι ακόμη πολύ νέο και κατά την οποία ο Χαρίλαος Τρικούπης είπε το ‘Δυστυχώς επτωχεύσαμεν’ . Αυτό ως συγκυρία το θεώρησα κομβικό, καθώς και σήμερα ακόμα η Ελλάδα περνά ένα πολιτισμικό σοκ, πρόκειται για ένα έργο ανάδειξης της διαχρονικότητας της κρίσης” αναφέρει η σκηνοθέτις Σοφία Μαραθάκη με αφορμή την παράσταση η οποία κάνει απόψε πρεμιέρα στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
Η κ. Μαραθάκη κάνει λόγο για ένα “πολύ εξωστρεφές κείμενο σε μια εποχή κατά την οποία δεν έχει ακόμη υπάρξει ψυχανάλυση, με υποδόριο μαύρο χιούμορ, που το έχουμε μεγάλη ανάγκη, ίσως λόγω της κατάστασης της οποίας ζούμε” .
Η ίδια, όπως λέει, γοητεύτηκε από τη μουσικότητά του, αυτήν την “κωμωδία μετ’ ασμάτων όπου οι χαρακτήρες, εκεί που μιλάνε, ξαφνικά ρίχνουν και ένα τραγουδάκι! Κάτι που δείχνει και τον ψυχισμό τους, τον τρόπο που επιλέγουν να ξεπεράσουν την κρίση και τη δυσκολία της στιγμής μέσα από έναν χορό και ένα τραγούδι. Σαν να δημιουργούν έναν χώρο ελευθερίας ωραιοποιώντας τα προβλήματα”.
Ο “Γενικός Γραμματεύς” αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δείγματα της νεοελληνικής δραματουργίας. Ο Ηλίας Καπετανάκης εξελίσσει και ενισχύει την κωμωδία της εποχής του καυτηριάζοντας την πολιτική και την κοινωνική διαφθορά, καθώς και τις επιπτώσεις τους στον οικογενειακό βίο. Η κολακεία, η ξενομανία, τα προξενιά, η πολιτική διαφθορά, οι πελατειακές σχέσεις, η απάτη, η υποκρισία και η κλοπή παρελαύνουν από μπροστά μας καταδεικνύοντας το ψηφιδωτό της Νέας Ελλάδας. Ταυτόχρονα όμως η αφέλεια, η φαντασία και η αθωότητα των προσώπων δημιουργούν μια απόλυτα χιουμοριστική εικόνα, ένα παιχνίδι ρόλων και μασκών σχεδόν σαν αυτό του καρναβαλιού.
Η σκηνοθέτις κάνει λόγο για “μια γλώσσα με πολύ ενδιαφέρον, πάντρεμα Ανατολής και Δύσης και χαρακτήρες με πολύ μεγάλες προσδοκίες από τη ζωή. Είναι σαφές πως αναδεικνύει την παθογένεια του ελληνικού κράτους από την εποχή ακόμα της γέννησής του και με όλα τα στοιχεία του υδροκεφαλισμού που αυτό διαθέτει”.
Η παράσταση της Ομάδας Θεάτρου ΑΤΟΝΑλ πειραματίζεται με στοιχεία της σλάπστικ κωμωδίας που διαπερνούν το είδος από τον Καπετανάκη και τους αδελφούς Μαρξ μέχρι τον Γκόγκολ και το θέατρο του παραλόγου. Η χρήση της μουσικής επιχειρεί να αναδείξει ακόμη περισσότερο τη σάτιρα καθιστώντας το γκροτέσκο ως πυρήνα του παραστασιακού γεγονότος. Η γελοιότητα ως ριζική κατάσταση της ανθρώπινης φύσης, ως τραγική ακινησία του ατόμου, ως νομοτέλεια αλλά και ως παίγνιο είναι κεντρικός άξονας των αναζητήσεων της παράστασης, σύμφωνα με τους συντελεστές.
