Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Χαμένες και κερδισμένες αθωότητες
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Χαμένες και κερδισμένες αθωότητες

Γεννημένος το 1933 στη Μολδαβία, ο Αλεξάντερ Γκέλμαν έζησε και σταδιοδρόμησε στη Σοβιετική Ένωση. Στο έργο του «Τώρα οι δυο μας» πρέπει να ψάξουμε κάτω από τους διαλόγους που μιλούν για εκσκαφείς, υδροϋλεκτρικά έργα και άλλα πληκτικά για να ανακαλύψουμε την αλήθεια του. Πρόκειται για την αιώνια πάλη ανάμεσα στις αρχετυπικές μορφές του Άνδρα και της Γυναίκας με την καιροφυλακτούσα, ενδημική παιδοκτονία. Η οποία συμβαίνει στη Σοβιετική Ένωση, που επαγγελόταν τη ριζική αλλαγή του ανθρώπου, μόλις εκλείψουν, με τον σοσιαλισμό, οι συνθήκες της οικονομικής και κοινωνικής εκμετάλλευσης. Το έργο, πέρα από την απλή διαπίστωση του θανάτου μιας νεωτερικής ιδέας που πνίγηκε σε ένα τεχνοκρατούμενο σύμπαν, απηχεί τις αιώνιες «μεγάλες αφηγήσεις που έφτιαξαν τον πολιτισμό»: Σαίξπηρ και επιγόνους, Στρίντμπεργκ, Ίψεν. Με το ναυάγιο της Σοβιετικής Ένωσης να επέρχεται νομοτελειακά, ο Γκέλμαν περιγράφει ωμά μια παιδοκτόνο επανάσταση που «έφαγε» μέχρι τα δισέγγονά της.

Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη σκηνοθεσία του έργου από τον Κιμούλη, έχουμε φέτος τη δεύτερη παρουσίασή του, στο Θέατρο Μουσούρη, με τον Κιμούλη πάλι σκηνοθέτη και μεταφραστή. Ο Κιμούλης δεν αντιγράφει την παράσταση του 1997. Πιάνει, αντίθετα, το «νήμα» του de profundis του έργου από την άλλη άκρη και το «ξηλώνει» ώστε να φανούν το υφάδι και το στημόνι, η γυμνότητα του ανθρώπου και συγχρόνως η περιβολή του με κοινωνικά ψεύδη, ασχέτως καθεστώτων. Πλαταίνει το έργο και το απλώνει σε όλη την επιφάνεια του παγκοσμιοποιημένου πλέον πολιτισμού, που παράγει μόνο αδίστακτους αριβίστες.

Δεσπόζει στην παράσταση με την προσωπικότητα και το αδιαμφισβήτητο κύρος της η Λυδία Κονιόρδου, που μπολιάζει με στοιχεία αρχαιοελληνικής τραγωδίας τον ρόλο. Δίπλα της, ο Πέτρος Φιλιππίδης δίνει το δικό του μέρος με τον τρόπο που ξέρει καλά, ως κλοουνίστικο κλαυσίγελω. Μια συγκροτημένη παράσταση, που αφήνει πικρή γεύση χαμένης αθωότητας.

Τα τελευταία έργα του Σαίξπηρ «Περικλής», «Κυμβελίνος», «Χειμωνιάτικη ιστορία», χαρακτηρίζονται συνήθως ως παραμύθια. Έτσι είναι. Μάλιστα, θα μπορούσαμε να τα κατατάξουμε στο είδος που έχει ως θέμα του την άδικη συκοφάντηση μιας αγνής γυναίκας και τις προσπάθειές της να αποδείξει με κάθε τρόπο την αθωότητά της. Αυτό ταιριάζει στον «Κυμβελίνο». Ο Σαίξπηρ, ίσως, με τα όψιμα αυτά έργα του, επανέρχεται στη νεανική του ηλικία. Τότε, που, όπως ξέρουμε πια, φεύγοντας πολύ νέος από το Λονδίνο, κατέφυγε για οκτώ χρόνια στον πύργο των ισχυρών Χότον, που διέθεταν μεγάλη βιβλιοθήκη και εξοπλισμένο θέατρο, δίνοντας παραστάσεις με θρησκευτικά δράματα, όπου πρωταγωνιστούσε ο νεαρότατος Σαίξπηρ. Δεν γνωρίζουμε ποια ήταν αυτά τα δράματα, μπορούμε, ωστόσο, να κάνουμε κάποιες υποθέσεις. Ανάμεσα στα σωζόμενα δεσπόζουν εκείνα με υπόθεση την άδικη συκοφάντηση μιας γυναίκας που πασχίζει να αποδείξει την αθωώτητά της μέσω μιας «μαγικής» δοκιμασίας ή «θεοδικίας». Είναι γνωστή από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια και άλλες πηγές η δοκιμασία στην οποία υπέβαλαν οι ιερείς του ναού την Παναγία όταν εμφανίστηκε μπροστά τους έγκυος. Την υποχρέωσαν να πιει δηλητήριο για να αποδείξει την αθωότητά της. Το έκανε και έζησε, αλλά πόσο φαρμακωμένη ήταν από τότε η ζωή της;

Κάνω την υπόθεση εργασίας, αναπόδεικτη για την ώρα, ότι ο έφηβος Σαίξπηρ είχε ειδικευτεί και έπαιζε, σε αυτό το θρησκευτικό δράμα, τον ρόλο της Παναγίας! Αυτό θα μπορούσε να ερμηνεύσει πολλά από τα έργα του, με πρώτο ανάμεσά τους τον «Κυμβελίνο», όπου δεσπόζουν τα δηλητήρια και ο ρόλος της άδικα συκοφαντημένης Ιννογένης.

Είναι καλό που το Θέατρο Εξαρχείων, ανοίγοντας πάλι στο κοινό τις πύλες του, διάλεξε να παρουσιάσει αυτό το σπάνια παιζόμενο σαιξπηρικό δράμα, σε δόκιμη μετάφραση και σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κοέν (κίνηση Φρόσως Κορρού). Ο έμπειρος και χαρισματικός Τάκης Βουτέρης ως κεντρική μορφή της αναπαράστασης «μοιράζει παιχνίδι» με ένα αινιγματικό και υπαινικτικό χαμόγελο. Δίπλα του κινείται ισοδύναμα ένας ικανός, πειθαρχημένος θίασος: Ελένη Κρίτα, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Παναγιώτης Εξαρχέας, Αντιγόνη Δρακουλάκη έξοχη ως Ιννογένη, Αντώνης Φραγκάκης, Ρωμανός Μαρούδης και ο πολύ καλός Σαράντος Γεωγλερής σε ρόλο - έκπληξη. Τα σκηνικά - κοστούμια της Χριστίνας Κωστέα και οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη λειτουργούν άμεσα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL