της Ελευθερίας Ράπτου
Στο πλαίσιο τοπικών φεστιβάλ, αλλά και με αυτόνομες περιοδείες, είναι αρκετές οι παραστάσεις της αθηναϊκής χειμερινής θεατρικής περιόδου που περιπλανώνται στην ελληνική επαρχία. Με αυτό τον τρόπο κάτοικοι απομακρυσμένων περιοχών -και ιδίως των νησιών- έχουν την ευκαιρία να «δουν» κάτι από το πολιτιστικό πανόραμα της πρωτεύουσας.
Φυσικά, πολλά είναι πάντα τα ερωτήματα που ανακύπτουν. Ποιος είναι ο προσανατολισμός κάθε φεστιβάλ που διοργανώνεται τοπικά και πώς αυτό συνδέεται με την κεντρική πολιτική βούληση για τον σύγχρονο πολιτισμό, με ποια κριτήρια παγιώνονται οι συμμετοχές, ποιο το καθεστώς χρηματοδότησης και ελέγχου είναι κάποια σημεία που αφορούν το πολύ σημαντικό διαχειριστικό σκέλος. Στις αυτόνομες περιοδείες θιάσων το ζήτημα έχει άλλες διαστάσεις, που αφορούν όχι μόνο την ποιότητα του πολιτιστικού προϊόντος αλλά και τις δυνατότητες που έχει μια καλή παράσταση να βγει έξω από τα αθηναϊκά όρια, όταν δεν έχει αντίστοιχο εμπορικό κύκλο.
Ωστόσο να εστιάσουμε σε κάτι άλλο, πιο παραστασιακό ίσως: Τους τρόπους με τους οποίους παραστάσεις σκηνοθετημένες για συγκεκριμένους, κλειστούς χώρους χρειάζεται να έχουν την απαραίτητη ευελιξία, ώστε σε κάθε πόλη και χωριό να έχουν τις ελάχιστες ή έως καθόλου αισθητικές, επιτελεστικές και νοηματικές «απώλειες». Αυτό και αν είναι στοίχημα!
Με αυτά κατά νου, ο «Πινόκιο» από την Ομάδα Μαγικές Σβούρες (σκην. Δ. Αδάμης), αποτέλεσε εργαστήριο σκέψης και κριτικής μια ζεστή νύχτα στο Καρλόβασι Σάμου. Με φόντο την Πορφυριάδα Σχολή, στον μεγάλο αυλόγυρο του ηγεμονεύοντος μνημείου που λειτουργεί και ως δημοτικό σχολείο, στήθηκε η σκηνή του Πινόκιο, κατά τα πρότυπα της χειμερινής σκηνοθεσίας.
Η ιστορία της σκανταλιάρας, ξύλινης μαριονέτας με την ανθρώπινη φωνή, γραμμένη από τον Κάρλο Κολόντι, είναι πολύ γνωστή και αγαπητή. Είναι ένα σπονδυλωτό παραμύθι που περικλείει και αναδεικνύει κρίσιμα ζητήματα για την παιδικότητα, τα γονεϊκά πρότυπα, τη σχολική ζωή, τη δομή της κοινωνίας, το ταξίδι προς την αυτογνωσία, την εργατικότητα, την αξιοπρέπεια, την αγάπη.
Η παράσταση της ομάδας Μαγικές Σβούρες είναι καλοδουλεμένη και αναδεικνύει όλα τα κρίσιμα επίδικα του παραμυθιού, αν και με νοηματική ταχύτητα κάποιες φορές. Αν και κάτι η χασμωδία από τον ανοιχτό χώρο, κάτι οι ετερόκλητες παιδικές ηλικίες δεν επέτρεπαν πάντα αυτά να γίνονται σαφή στους θεατές που παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον. Όμως τα πολύ προσεγμένα κοστούμια (κοστ.: Β. Αναστασάκου, μάσκες: Ιφ. Κωφού), τα λειτουργικά σκηνικά (Ν. Δεντάκης), οι ζωντανοί διάλογοι και η κίνηση (Αντ. Γύρα), όπως και τα ιταλικά μουσικά πρότυπα δημιουργούσαν την κατάλληλη ατμόσφαιρα για ποιοτική διάδραση. Η ηχητική του προαύλιου χώρου ανταγωνιζόταν τους διαλόγους, αναγκάζοντας τους ηθοποιούς σε υπερπροσπάθεια, χωρίς όμως να ακυρώνει την επικοινωνία σκηνής-«πλατείας».
Ο Γιάννης Φιλίππου στον ρόλο του Πινόκιο ηγεμονεύει με αστείρευτη ενεργητικότητα στη σκηνή, ενώ ο Αλέξης Βιδαλάκης στον ρόλο του Γρύλου, του Λύκου και άλλων χαρακτήρων αποδεικνύει ότι έχει σημαντική σκηνική πλαστικότητα και υποκριτική ευλυγισία. Τον ρόλο της Γαλάζιας νεράιδας ερμηνεύει με τη δέουσα απόκοσμη γοητεία η Μαριλίζα Χρονέα, ενώ συνολικά η ομάδα των ηθοποιών συνεργάζεται αποτελεσματικά.
Η διάρκεια της παράστασης (μιάμιση ώρα), αν και δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη, φάνηκε να κουράζει τους μικρότερους θεατές. Ωστόσο αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε να είναι χρονικά μικρότερη, όταν ο Πινόκιο χαρακτηρίζεται από πολυτοπικότητα και πολυθεματικότητα, που απαιτούν ικανό χρονικό διάστημα για να παρασταθούν, έστω και σημειακά.
Ο "Πινόκιο" στο Καρλόβασι Σάμου ήταν μια καλή προσπάθεια μεταφοράς κλειστού τύπου παράστασης σε ανοιχτό χώρο και ως τέτοια μπορεί να έχει μια καλή πορεία στις φετινές θεατρικές περιοδείες, όπως είχε και κατά την προηγούμενη χειμερινή περίοδο.
