"Δεν είναι Κάρμεν αυτή. Η Κάρμεν είναι μοιραία..." ακούστηκε μια κοπέλα να λέει σιγανά στον διπλανό της στο Ηρώδειο, στη δεύτερη παράσταση της όπερας του Μπιζέ. Πραγματικά, τίποτε το "μοιραίο" δεν είχε η Κάρμεν της Ισραηλινής μεσοφώνου Ρινάτ Σαχάμ, ούτε ο Δον Χοσέ του Ιταλοαμερικανού τενόρου Λεονάρντο Καπάλμπο ούτε κανένας από τους υπόλοιπους συντελεστές της παραγωγής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Αντίθετα, χάρη στον σκηνοθέτη Στίβεν Λάνγκριτζ, το κοινό είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια παράσταση από την οποία έλειπε οποιαδήποτε οριενταλιστική ή φολκλορική αναφορά, εκτός, ίσως, από το ηθελημένα παράταιρο, σε σχέση με τα υπόλοιπα, κοστούμι ταυρομάχου του Εσκαμίγιο του Διονύση Σούρμπη.
Η "Ανδαλουσία" του Λάνγκριτζ βρίσκεται σε κάποια από τις ακτές όπου η θάλασσα και η ανάγκη ξεβράζουν πρόσφυγες, κάτι που τόνιζαν τα σωσίβια με τα οποία εμφανίζονταν μέλη της χορωδίας σε σημεία του έργου, αλλά και η βιντεοπροβολή των κυμάτων στην εναρκτήρια σκηνή.
Το μεταβιομηχανικό τοπίο που δημιούργησε ο Κύπριος Γιώργος Σουγλίδης στο Ηρώδειο μετεωρίζεται ανάμεσα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, κυκλωμένο από πανύψηλα σιδερένια πλέγματα, και παράνομο εργαστήριο όπου εργάζονται μετανάστες. Δύο κοντέινερ στη μία πλευρά της σκηνής κι ένα ψηλό φυλάκιο στην άλλη συμπληρώνουν τη σύγχρονη εικόνα εγκλεισμού που επιδιώκει να πετύχει ο σκηνοθέτης.
Ανάμεσα στα τρία αυτά σκηνικά στοιχεία, που μετακινούνται ανάλογα με τις ανάγκες, ο Λάνγκριτζ κινεί τους πρωταγωνιστές του, που θα μεταβληθούν σε διακινητές παράτυπων μεταναστών (τι άλλο θα μπορούσαν να είναι σήμερα οι λαθρέμποροι του Προσπέρ Μεριμέ;), σε μια πραγματικά έξοχη σκηνή στην 1η εικόνα της γ' πράξης, που κορυφώνεται με το κλείσιμό τους στο κοντέινερ και την προβολή επάνω του της "ακτινογραφίας" των εγκλωβισμένων μέσα του, μια εξαιρετική επιλογή, όπως ήταν γενικότερα η λελογισμένη χρήση των βιντεοπροβολών που δημιούργησε ο Τόμας Μπέργκμαν.
Στην εικόνα μιας Κάρμεν σημερινής συνέβαλαν και οι ενδυματολογικές επιλογές (και αυτές του Γ. Σουγλίδη), που παρέπεμπαν σε ανθρώπους καθημερινούς, γυναίκες που καθαρίζουν τα σπίτια μας ή άνδρες που περνούν την ώρα τους βολτάροντας στον δημόσιο χώρο.
Θα μπορούσε, ίσως, να ζητήσει κανείς ακόμη περισσότερη τόλμη, που θα αναδείκνυε τη σκοτεινή πτυχή μιας σημερινής Κάρμεν. Αν όμως σκεφθεί ότι η Λυρική Σκηνή, με αυτήν της την επιλογή, έβαλε ένα στοίχημα με τη συντηρητική μερίδα του κοινού της, θα παραδεχθεί πως, χάρη και στη δημοφιλέστατη μουσική του Μπιζέ, το κέρδισε...
