Μπορεί να εξηγηθεί η αρχή του κόσμου; Μήπως όλα είναι ένα αέναο παιχνίδι του φωτός με το σκοτάδι, της κίνησης με την ακινησία; Το γοητευτικό ερώτημα για τη δημιουργία του σύμπαντος και τη θέση του ανθρώπου σε αυτό παρουσίαζε, για όλο τον μήνα Ιούνιο, η ομάδα Άνασσα. Στη δροσερή αυλή του Μουσείου Νεώτερης Κεραμικής Τέχνης, η παιδική παράσταση Μια Aρχή... χωρίς Αρχή, προσκαλούσε τους μικρούς θεατές σε ένα παιχνίδι με τις έννοιες της φυσικής, της φιλοσοφίας και της οπτικής, προβαλλόμενο μέσα από το ύφος του χοροθεάτρου. Μια και η παράσταση θα επαναληφθεί και την ερχόμενη θεατρική περίοδο, σε μουσειακούς χώρους και εκπαιδευτικές δομές, είναι καλό να εστιάσουμε σε κάποια σημεία της.
Η παράσταση χρησιμοποίησε τη λογική της site-specific performance (σκηνοθεσία: Ντόρα Ζαχαροπούλου) για να αφηγηθεί την ιστορία μιας μικρής κοπέλας που στο όνειρό της διαπιστώνει ότι έχει πήλινα πόδια και ως εκ τούτου αδυνατεί να κινηθεί. Η κοπέλα, μην μπορώντας να μεταβεί στην πραγματικότητα, φαίνεται να είναι εγκλωβισμένη σε ένα χωροχρονικό μεταίχμιο, σε μια καθαρή ετεροτοπία. Σε αυτήν τη δυναμική συνθήκη ύπαρξης και με αρωγό της ένα παράδοξο ξωτικό, ξεκινά να εξερευνήσει την αρχή της ζωής, αφού, όπως όλα δείχνουν, εκεί κρύβεται και το μυστικό τής κίνησης.
Το σενάριο (συγγραφή: Μαρία Πάνου) φιλοδοξεί να εξοικειώσει τους μικρούς θεατές με τα θεωρητικά επίδικα της αστροφυσικής, χωρίς ωστόσο να γίνεται πολύ εξειδικευμένο. Πρόκειται για μια περισσότερο ποιητική περιήγηση στα μυστήρια του σύμπαντος και τούτο φαίνεται και από την εκφορά του λόγου, τα ομιλιακά περιεχόμενα, αλλά και το εκφωνητικό ύφος. Εισάγει τα παιδιά στα βαθιά νερά των θετικών επιστημών, χωρίς όμως να μεταχειρίζεται τον λόγο στυφά και διδακτικά. Το σενάριο είναι πρωτότυπο, ωστόσο σε κάποια σημεία δείχνει να χάνει τον προσανατολισμό του. Έτσι, συχνά δολιχοδρομεί σε έννοιες και αισθήματα, παρεκβαίνει και μετατοπίζει το κέντρο της υπόθεσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπερδεύει τα μικρότερα κυρίως παιδιά, που λόγω ωριμότητας δεν μπορούν να ακολουθήσουν το νήμα των σκέψεων που συναρθρώνονται. Θα ήταν καλύτερο λοιπόν, στη φθινοπωρινή εκδοχή της παράστασης, κάποιες από τις εκφωνήσεις να μεταβληθούν σε κίνηση, σε χορό που μπορεί να αγγίξει το νεαρό κοινό με τρόπο αισθητικό παρά λογικό.
Χρησιμοποιώντας για σκηνικό το παραδοσιακά αθηναϊκό κτήριο του μουσείου και κάτω από τα δέντρα της όμορφης αυλής, οι ηθοποιοί και παιδαγωγοί Δήμος Αμπράζης και Αλεξάνδρα Σαρρηγεωργίου ταξιδεύουν στον χώρο και τον χρόνο και παρουσιάζουν τις σύγχρονες κοσμολογικές θεωρίες. Τα ευφάνταστα κοστούμια, φτιαγμένα από απλά υλικά (Evangelia) σε συνδυασμό με τη χορευτική ατμόσφαιρα που περιβάλλει την υποκριτική (χορογραφίες: Αμαλία Κοσμά), προσδίδουν στο θεατρικό γεγονός ιδιαίτερη χάρη. Οι ηθοποιοί συντονίζονται με τον χώρο και τη δυναμική του και αποδίδουν πολύ αρτιότερα στο χορευτικό σκέλος παρά στις ομιλιακές πράξεις. Η διάρκεια της παράστασης δεν υπερβαίνει τη μία ώρα και επομένως δεν κουράζει το νεαρό κοινό, ενώ ακολουθεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ηλικίες των παιδιών.
Η παράσταση Μια Αρχή... χωρίς Αρχή είναι οπλισμένη με μια πολύ καλή κεντρική ιδέα, ενδιαφέρουσες εκπαιδευτικές δράσεις και χορευτική γοητεία. Στο ανταγωνιστικό περιβάλλον της επόμενης θεατρικής χρονιάς, μπορεί να διακριθεί έναντι άλλων παρόμοιων προσπαθειών, με την προϋπόθεση να χρησιμοποιηθεί σκηνοθετικά το μεγάλο της πλεονέκτημα, που δεν είναι άλλο από την αφήγηση της κοσμολογίας όχι με τα λόγια αλλά με το σώμα, με την υψηλή τέχνη του χορού.
* Η Ελευθερία Ράπτου είναι θεατρολόγος, υπ. διδάκτωρ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ
