Η μνήμη χάνεται. Σ' αυτή την πόλη που κατάντησε εφήμερη μέσα στη βιαστική ανάπλασ η- καταστροφή που δρομολόγησαν κάποιοι λεγόμενοι εθνάρχες με τη συμβολή των παρασυρμένων από το κυρίαρχο «πνεύμα των καιρών» οπαδών τους. Απώλεσε έτσι την ιστορία -των δημόσιων χώρων- της. Έχασε έτσι, σταδιακά και για διαφόρους λόγους, ακόμα και εκείνους τους τόπους που με την εφαρμογή των σκληρών Μνημονίων των τελευταίων ετών -αναφέρω ενδεικτικά το Βιβλιοπωλείο της Εστίας- ήταν το αποκούμπι μας. Ένας από αυτούς τους ιδιαίτερους τόπους υπήρξε και η Γκαλερί Άστρα στο ιστορικό κτήριο επί της οδού Καρυατίδων, σε απόσταση αναπνοής από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως. Εκεί φιλοξενούσε επί χρόνια και με συνέπεια η Λένα Κουγέα τα δημιουργήματα των εκφραστών διαφορετικών μορφών της τέχνης, προβάλλοντας τις ευαίσθητες χροιές της. Μέχρι που έκλεισε πριν από δυο περίπου χρόνια. Όταν η Λένα Κουγέα αποφάσισε να αφοσιωθεί με την ίδια συνέπεια στις νέες ανάγκες και στο Κοινωνικό Ιατρείο πίσω από το Δημαρχείο του Δήμου Αθηναίων.
Στις 28 Νοεμβρίου η Γκαλερί Άστρα άνοιξε, εν μέσω μιας κατακλυσμιαίας βροχής που πέρασε όπως όλες οι μπόρες σ' αυτήν την ευλογημένη, κλιματικά τουλάχιστον, πόλη. Με μια έκθεση που θεωρώ εμβληματική και θα προσπαθήσω να εξηγήσω το γιατί. Το αντικείμενό της είναι κάποιες από τις πολλές φωτογραφίες της γερμανοεβραίας Agnes Schaefer, που μετανάστευσε κατ' αρχάς στην Πάτρα και μετά στην Αθήνα από τη μαστιζόμενη από την οικονομική κρίση της δεκαετίας του '20 Γερμανία, και ο γιος της Βουλφ άφησε ως παρακαταθήκη της στο σπίτι του φίλου του Σωκράτη Κουγέα, παππού της νέας υπεύθυνης της γκαλερί και συντηρήτριας έργων τέχνης Οδέττης Κουγέα. Σ' αυτές προβάλλεται πάνω στα κιτρινισμένα πασπαρτού το πνεύμα που είχε αναδυθεί στην Ελλάδα προτού επέλθει η ναζιστική λαίλαπα και μέσα στην οποία χάθηκε, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, και η ίδια η φωτογράφος.
Βλέπουμε το πρόσωπο της εποχής στα φυσιογνωμικά γνωρίσματά τους, στις κλίσεις του σώματος, του κεφαλιού και στις χειρονομίες και κυρίως στο βλέμμα τους, σκληρό, τρυφερό, ονειροπόλο, που η Σέφερ συγκράτησε, χωρίς παρεμβάσεις, με τον φακό της. Λες και ήθελε να σμιλέψει πάνω στη φωτογραφική πλάκα αυτούσια τα συναισθήματα και τα οράματα εκείνης της εποχής, που πέρασε ανεπιστρεπτί, όχι μόνο των σκαπανέων των δελφικών γιορτών του 1927, του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού -της οποίας υπήρξε βοηθός-, αλλά και όλων εκείνων των ανθρώπων που γνώρισε και αναγνώρισε στο σύντομο πέρασμά της.
Πρόκειται για μια έκθεση που ανοίγει νέους ορίζοντες μέσα από το προσωπικό αρχείο στη συλλογική μας, σκιασμένη και στις μέρες μας από τις νεφελώδεις ρητορείες της νέας Ακροδεξιάς μνήμη. Που ανοίγει προπάντων ξανά, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, έναν σημαντικό και σημαδεμένο θετικά στη μνήμη μας εσωτερικό τόπο προβολής της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Agnes Schaefer, «Φωτογραφικά Πορτρέτα», Γκαλερί ASTRA, Καρυατίδων 8, Ακρόπολη Διάρκεια έκθεσης: 28 Νοεμβρίου - 10 Δεκεμβρίου. Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 18.00-21.00, Σαβ. 10.00-16.00
