Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του, η μυθική προσωπικότητα του Τζακ Κέρουακ εξακολουθεί να βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική.
Καθώς οι βιογραφίες του διαδέχονται η μία την άλλη, μπερδεύοντας τη ζωή του λογοτέχνη με τη ζωή του ατόμου Κέρουακ, πέφτοντας στην παγίδα που είχε στήσει ο ίδιος με τα κείμενά του, το γράμμα που έστειλε στον συγγραφέα ο φίλος του Νιλ Κάσιντι, το οποίο ενέπνευσε το "αυθόρμητο ύφος" του μυθιστορήματος "Στον δρόμο", θα διατεθεί σε δημοπρασία τις επόμενες ημέρες και, όπως ανακοίνωσε ο οίκος Christie's, αναμένεται να "πιάσει" πάνω από 400.000 δολάρια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστολή των 40 σελίδων, η οποία περιγράφτηκε από τον Κέρουακ ως "το σπουδαιότερο δείγμα γραφής που είδα ποτέ, καλύτερο από κάθε άλλο στην Αμερική ή τουλάχιστον ικανό να κάνει τους Melville, Twain, Dreiser, Wolfe και άλλους να στριφογυρίζουν από τη ζήλια τους μέσα στους τάφους τους", δημοπρατείται στις 16 Ιουνίου, για δεύτερη φορά σε λιγότερο από δύο χρόνια, ύστερα από ένα "φιλικό διακανονισμό" ανάμεσα στους κληρονόμους του Κέρουακ και του Κάσιντι.
Όταν το 1957 εκδόθηκε το βιβλίο "Στον δρόμο", κανείς δεν ήξερε τι σημαίνει δρόμος, τζαζ, γενιά των μπίτνικ, Τζακ Κέρουακ, Ουίλιαμ Μπάροουζ, Άλεν Γκίνσμπεργκ. Το θρυλικό μυθιστόρημα (εκδόσεις Πλέθρον), που γράφτηκε σε ένα ρολό χαρτιού 37 μέτρων από τον "βασιλιά του Μπιτ" έμελλε να γίνει η βίβλος της λεγόμενης γενιάς των μπίτνικ, που ήρθε να μεταμορφώσει ριζικά τη μεταπολεμική λογοτεχνία.
Τον Απρίλιο του 1951, ο Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του μυθιστορήματος "Στο δρόμο" μέσα σε τρεις εβδομάδες, το δακτυλογράφησε με μονό διάστημα, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Γράφοντας ακατάπαυστα, σαν να έγραφε γράμμα σε έναν φίλο, χωρίς κόμματα και παραγράφους, με ύφος ρευστό, που αντικατοπτρίζει τον αυτοσχεδιασμό της τζαζ, ο Κέρουακ αφηγείται τη βιωματική εμπειρία του ταξιδιού με τον φίλο του Κάσιντι.
Ο βασικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος "Στον δρόμο" Σαλ Πάρανταϊζ είναι ουσιαστικά το alter ego του Κέρουακ. Το 1946, ενώ ζούσε στη Νέα Υόρκη, γνώρισε τον Νιλ Κάσιντι (Ντιν Μοριάρτι στο βιβλίο), έναν μικροαπατεώνα, φιλόδοξο γραφιά, που έμελλε να παίξει καταλυτικό ρόλο στη ζωή και την τέχνη του. Οι δύο άντρες έγιναν φίλοι και την επόμενη χρονιά ο Κέρουακ έκανε το πρώτο ταξίδι του επισκεπτόμενος τον Κάσιντι.
Τον Δεκέμβριο του 1950, ο Κέρουακ έλαβε ένα γράμμα από τον φίλο του, το οποίο περιέγραφε τα κατορθώματά του στο L.A., ένα μείγμα άγριου αυθορμητισμού, με ζωντανούς διαλόγους και ωμή ανατρεπτική γλώσσα, που έμελλε να επηρεάσει το περιεχόμενο και το στιλ της γραφής του. "Είχα την ιδέα της 'αυθόρμητης τεχνοτροπίας' του 'Στον δρόμο', βλέποντας τα γράμματα που μου έγραφε ο παλιόφιλος Νιλ Κάσιντι, όλα σε πρώτο πρόσωπο, γρήγορα, τρελά, εξομολογητικά, ολωσδιόλου σοβαρά, πολύ αναλυτικά, με αυθεντικά ονόματα στην περίπτωσή του (αφού επρόκειτο για γράμματα). Θυμόμουν επίσης την παραίνεση του Γκαίτε, την προφητεία, θα έλεγα, του Γκαίτε, σύμφωνα με την οποία η μελλοντική λογοτεχνία της Δύσης θα ήταν από τη φύση της εξομολογητική" διηγείται ο Κέρουακ στον δημοσιογράφο Τεντ Μπέριγκαν της "Παρισινής επιθεώρησης" το καλοκαίρι του 1968, περιγράφοντας ότι προσπάθησε, μέσα από τις συζητήσεις του με τον φίλο του Ν. Κάσιντι, να ανακαλύψει το μυστικό του προφορικού λόγου.
Η επιστολή, τμήμα της οποίας έχει ήδη δημοσιευτεί στο αμερικανικό περιοδικό "New Yorker", "είναι ο καταλύτης για την κρίσιμη ανακάλυψη του Κέρουακ ως συγγραφέα, αποκαλύπτοντας πολλά για τον ίδιο και για τη ‘γέννηση' του μυθικού, πια, βιβλίου" τόνισε ο εκπρόσωπος του οίκου Christie's που διοργανώνει τη δημοπρασία.
Η γενιά των μπίτνικ, που εμφανίστηκε στις παραμονές του πολέμου του Βιετνάμ, υπήρξε πέτρα σκανδάλου για την πουριτανική Αμερική και αποκάλυψη για τους Ευρωπαίους, που τη χαιρέτησαν ως την πρώτη αμερικανική γενιά λογοτεχνών. Πολέμιοι κάθε συστήματος εξουσίας, προκλητικοί, οπαδοί της απόλυτης ελευθερίας, πεζογράφοι, ποιητές, σκηνοθέτες, θεατρικοί συγγραφείς κατήγγειλαν, μέσα από τα έργα τους, την περίπλοκη βιετναμική υπόθεση, τον μακαρθισμό, τη λογοκρισία, τη χυδαιότητα και τη μιζέρια της καθημερινότητας.
Κωστούλα Τωμαδάκη
